Bài giảng Bệnh thủy đậu - Lê Bửu Châu

Là bệnh truyền nhiễm do Herpes varicellae hay varicella-zoster virus (VZV). Hay lây, có thể thành dịch. LS: Sốt, phát ban kiểu bóng nước/da và niêm mạc LS gây 2 bệnh cảnh: Thủy đậu và Zona. Miễn dịch với thủy đậu cũng có khả năng miễn dịch với Zona
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Bệnh thủy đậu - Lê Bửu Châu BEÄNH THUÛY ÑAÄU BS LEÂ BÖÛU CHAÂU Boä moân Nhieãm -ÑHYD TP HCM 1 ÑAÏI CÖÔNG - Laø beänh truyeàn nhieãm do Herpes varicellae hay varicella-zoster virus (VZV) - Hay laây, coù theå thaønh dòch. - LS: Soát, phaùt ban kieåu boùng nöôùc /da vaø nieâm maïc • LS gaây 2 beänh caûnh: Thuûy ñaäu vaø Zona - Mieãn dòch vôùi thuûy ñaäu cuõng coù khaû naêng mieãn dòch vôùi Zona - Ña soá dieãn tieán laønh tính 2 2. VAØI DOØNG LÒCH SÖÛ • Bieát töø thôøi tieàn söû, hay laàm vôùi beänh ñaäu muøa (smallpox) cho ñeán cuoái TK XIX. • 1875: Steiner gaây ñöôïc beänh thuûy ñaäu thöïc nghieäm • 1888: Von Bokay moâ taû lieân quan LS cuûa thuûy ñaäu vaø Herpes zoster • 1958: Thomas Weller PL VZV/ boùng nöôùc cuûa thuûy ñaäu • Vaccin ñöôïc phaùt trieån ôû Nhaät 1970s • Vaccin ñöôïc söû duïng ôû Nhaät vaø Haøn Quoác töø naêm 1988 - Thaùng 3/1995 vaccin söû duïng ôû Myõ/ ngöôøi lôùn vaø treû em. 3 BEÄNH THUÛY ÑAÄU ÔÛ VN 18000 16000 14000 12000 Mieàn Baéc 10000 Mieàn Trung 8000 Mieàn Nam 6000 Caû nöôùc 4000 2000 0 Naêm 4 5 3. TAÙC NHAÂN GAÂY BEÄNH VZV laø DNA virus thuoäc gia ñình Herpeviridae - Laø nhöõng teá baøo hình troøn, ñöôøng kính 150- 200 nm, nhaân mang DNA, coù voû boïc. -Deå nuoâi caáy treân moâi tröôøng canh caáy teá baøo. 6 4. DÒCH TEÃ HOÏC Deå laây: # 90% caùc tieáp xuùc vôùi ngöôøi beänh * Sôûi > Thuûy ñaäu > quai bò vaø Rubella* TC ñaàu tieân 2 ngaøy 5 ngaøy THÔØI GIAN LAÂY 7 4. DÒCH TEÃ HOÏC (tt) - Ñöôøng laây: hoâ haáp hay tieáp xuùc tröïc tieáp vôùi boùng nöôùc + Trong BV: laây Bn-Bn, Bn-nhaân vieân + Laây trong BV treû em deã bò hôn ngöôøi lôùn  caùch ly TE vaø NL giaûm mieãn dòch bò thuûy ñaäu. - Tuoåi: Moïi tuoåi, keå caû treû sô sinh, 90%5. SINH BEÄNH HOÏC Xaâm nhaäp TB thöôïng Maùu nieâm maïc hh bì hh NT monocyte da, nieâm maïc Toån thöông lôùp TB ñaùy vaø TB gai. 9 6. GIAÛI PHAÃU BEÄNH -TB ñaùy vaø TB gai noäi maïch vi quaûn phình to chöùa nhieàu dòch tieát, ñoàng thôøi coù nhieàu teá baøo ña nhaân khoång loà chöùa nhieàu aån theå. - Coù theå toån thöông maïch maùu/ boùng nöôùc xuaát huyeát vaø hoaïi töû. - Dòch boùng nöôùc chöùa nhieàu BC ña nhaân, teá baøo thoaùi hoùa, fibrin vaø raát nhieàu virus. 10 7. LAÂM SAØNG 1/ Thôøi kyø uû beänh 10-21 ngaøy, TB 13-17 ngaøy. 2/ Thôøi kyø khôûi phaùt keùo daøi 24-48h - Soát: thöôøng soát nheï, keøm ôùn laïnh. - Meät moûi, chaùn aên, nhöùc ñaàu, ñoâi khi coù ñau buïng nheï. - Coù theå coù phaùt ban taïm thôøi. - Ñoái vôùi Bn suy giaûm mieãn dòch thöôøng soát cao hôn, thôøi kyø naøy coù theå daøi hôn. 11 7. LAÂM SAØNG (tt) 3/ Thôøi kyø toaøn phaùt: ñaäu moïc (Boùng nöôùc) Hình daïng: hình troøn hay hình gioït nöôùc treân vieàn da maøu hoàng Kích thöôùc: Ñöôøng kính töø 3-10 mm Soá löôïng: Caøng nhieàu beänh caøng naëng Vò trí: ÔÛ da, nieâm maïc: Höôùng lan: ñaàu tieân ôû thaân mình, maët lan töù chi Ñaëc ñieåm: luùc ñaàu trong, sau 24 giôø hoùa ñuïc, ñoùng maøy Caùc daïng sang thöông: Phaùt ban, boùng nöôùc trong, boùng nöôùc ñuïc, ñoùng maøy do moïc nhieàu ñôït khaùc nhau treân moät vuøng da 12 Sang thöông da ôû BN HIV bò Thuûy Ñaäu 13 THUÛY ÑAÄU ÔÛ NGÖÔØI LÔÙN 14 THUÛY ÑAÄU ÔÛ HOÏNG 15 THUÛY ÑAÄU COÙ XUAÁT HUYEÁT 16 THUÛY ÑAÄU COÙ XUAÁT HUYEÁT 17 7. LAÂM SAØNG (tt) Trieäu chöùng khaùc - Soát: soát nheï hoaëc khoâng soát, theå naëng coù theå soát cao do nhieãm ñoäc - Coù theå ngöùa 4. Thôøi kyø hoài phuïc Sau 1 tuaàn: boùng nöôùc ñoùng maøy, giaûm saéc toá da keùo daøi, phaàn lôùùn khoâng ñeå laïi seïo. Mieãn dòch beàn vöõng 18 Moät soá tröôøng hôïp ñaëc bieät: a/ Nhieãm VZV chu sinh SANH Nheï 5 ngaøy 2 ngaøy Khoâng taêng bieán chöùng Nhieãm VZV naëng/ SS TV coù theå 30% 19 b/ Nhieãm VZV ôû BN coù thai: MEÏ: ...