Bài giảng Bệnh truyền nhiễm thý y

Bài giảng Bệnh truyền nhiễm thý y giới thiệu đến bạn đọc một số bài học cơ bản như sau: bệnh dại, bệnh dịch tả vịt, bệnh đóng dấu lộn, bệnh Gumboro, bệnh lở mồm long móng, bệnh nhiệt thán,... Để tìm hiểu và nắm được triệu chứng, cách chẩn đóan, điều trị và phòng bệnh của những bệnh truyền nhiễm thú y, mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Bệnh truyền nhiễm thý y 2/20/2017 Lớp Học Phần VNUA - Khoa Chăn nuôi- Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam Bệnh dại (Lyssa, Rabise) Giới thiệu chung • Là bệnh chung cho nhiều loại động vật máu nóng và người • Do virus có tính hướng thần kinh gây nên • Virus tác động vào não bộ nên con vật có những tác loạn thần kinh như : điên cuồng, lồng lộn, bại liệt rồi chết Lịch sử và địa dư bệnh • Bệnh có từ thời thượng cổ. • Năm 1880, Luis Pasteur đã chứng minh được độc lực của mầm bệnh có trong hệ TKTƯ. Năm 1884 , ông chế được vacxin phòng bệnh • Bệnh có ở khắp nơi trên thế giới I. Căn bệnh • • • • • Do virus thuộc họ Rhabdovirus VR có hình viên đạn, kích thước : dài 180nm, rộng 80nm VR có vỏ bọc với các đầu nhọn dài 6 - 7nm Là ARN virus, sợi đơn Chủng “virus dại đường phố” là các dòng virus mới được phân lập trực tiếp từ con vật bị nhiễm. Các dòng virus này cho thời kỳ ủ bệnh dài và thay đổi (21-60 ngày ở loài chó),tạo thể vùi trong bào tương, khả năng gây bệnh cao. • Chủng “virus dại cố định” Là dòng virus đã được cấy truyền liên tiếp trong não thỏ, th đã qua hơn 50 lần cấy truyền. Virus cố định (virus đột biến) nhân lên rất nhanh và thời kỳ ủ bệnh rất ngắn chỉ còn khoảng 4-6 ngày, gây bệnh cảnh dại bại liệt cho động vật nhưng mất khả năng gây bệnh cho người, được xử lý để sản xuất vắcxin phòng bệnh. • VR có thể nhân lên khi nuôi cấy trên phôi gà, phôi vịt, một số tế bào nuôi cấy, đặc biệt tế bào BHK21 (baby hamster kidney) và tế bào lưỡng bội của người • Theo thống kê, năm 2007 có 131 trường hợp tử vong vì bệnh dại, trong đó 38% trẻ em dưới 15 tuổi. 8 tháng đầu năm 2008 có 38 trường hợp tử vong, trong đó chủ yếu cũng là trẻ em dưới 15 tuổi. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã lấy ngày 28/9 hàng năm là Ngày Thế giới Phòng chống bệnh dại I. Căn bệnh Đặc điểm kháng nguyên • Virus dại có 1 type kháng nguyên duy nhất . • Ở Mỹ, đã tìm thấy 5 biến thể kháng nguyên trong động vật sống trên cạn và 8 biến thể khác trong loài dơi. • Kháng huyết thanh kháng nucleocapsit giúp chẩn đoán bệnh dại bằng phản ứng miễn dịch huỳnh quang. https://sites.google.com/site/lophocphanvnuak60/ 1 1 2/20/2017 Lớp Học Phần VNUA - Khoa Chăn nuôi- Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam Căn bệnh Tiểu thể Negri trong não chó bị bệnh • Thể Negri do nhà bác học Negri (Italia) phát hiện ra năm 1903 ở trong não của súc vật chết vì bệnh Dại. Thể Negri có hình dạng thay đổi (nhỏ, hình tròn hình trứng, hình bầu dục, kích thước từ 0,5 - 30µm • Thường định vị trong bào tương của noron thần kinh, chủ yếu là sừng Amon, trong tế bào tiểu não ít hơn • Bản chất tiểu thể Negri vẫn chưa rõ : • Ý kiến 1 : đó là “khuẩn lạc” của virus • Ý kiến 2 : đó là bệnh tích trong tế bào TK do virus gây nên • Có thể nhuộm bằng phương pháp nhuộm Giemsa, Mann, Sellers II. Truyền nhiễm học I. Căn bệnh • Sức đề kháng : VR có sức đề kháng yếu với điều kiện ngoại cảnh • Nhiệt độ 560C, VR bị diệt sau 30 phút • Nhiệt độ 700C, VR bị chết ngay • VR có thể tồn tại trong não bệnh 10 ngày ở nhiệt độ phòng; nếu ở 40C, có thể tồn tại vài tuần và 3 - 4 năm ở nhiệt độ âm • Loài vật mắc bệnh • Trong thiên nhiên, mọi động vật máu nóng đều cảm nhiễm, nhất là chó, chó sói, cáo, mèo • Chó nuôi và mèo là nguồn lây bệnh chính cho người • Ở châu Mỹ, chồn và dơi là động vật mang và tàng trữ bệnh dại • Con vật mắc bệnh ở mọi lứa tuổi • Trong phòng thí nghiệm thường dùng thỏ, chuột bạch • Các chất hoá học như : formalin 1%, cresol 3%, betapropiolactone 0,1% có thể diệt VR Loài vật mắc bệnh (tính mẫn cảm) Truyền nhiễm học RẤT CAO CAO TRUNG BÌNH THẤP Cáo Chuột Hamster Chó Thú có túi Chó sói đồng cỏ Chồn hôi Cừu Chó sói Gấu trúc Dê Chuột Mèo Ngựa Dơi Linh trưởng Thỏ Trâu bò https://sites.google.com/site/lophocphanvnuak60/ 2 2 2/20/2017 Lớp Học Phần VNUA - Khoa Chăn nuôi- Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam Truyền nhiễm học II. Truyền nhiễm học • Chất chứa căn bệnh • Trong cơ thể bệnh, mầm bệnh có nhiều trong hệ thần kinh như não, tuỷ sống, sừng Amon, chất xám của vỏ não, tuyến nước bọt • Trong tuyến nước bọt, thời gian có virus trước khi phát bệnh lâm sàng vẫn chưa được thống nhất • 3 ngày • 7 ngày hoặc 13 ngày • Sau khi khỏi (hãn hữu), VR tồn tại sau 8 ngày II. Truyền nhiễm học • Đường xâm nhập • VR xâm nhập vào cơ thể chủ yếu qua vết cắn hoặc vết xây xát ở da, niêm mạc • Thời gian nung bệnh dài hay ngắn phụ thuộc vào: • Vị trí vết cắn • Độ nông sâu của vết cắn • Số lượng virus xâm nhập • Điều kiện ngoại cảnh, tuổi II. Truyền nhiễm học • Động vật bị động vật khác mắc bệnh dại cắn có khả năng phát bệnh dại 30-40% do: • Sự phát bệnh tuỳ thuộc vào vết cắn, nếu vết cắn sâu, rộng thì khả năng phát bệnh dại lớn • Vết thương chảy máu có thể coi là quá trình tự rửa, đẩy virus trôi ra ngoài • Người hay vật bị cắn có lớp bao phủ (quần áo, lông), sẽ thấm nước bọt, làm giảm lượng virus vào vết thương • Người sau khi bị chó dại cắn, nếu ngay lập tức rửa và bôi thuốc sát trùng sẽ làm giảm khả năng phát dại • Virus sau khi vào cơ thể bị cơ thể chố ...