Bài giảng Candida Spp. - TS. Phùng Đức Truyền

Bài giảng Candida Spp. - TS. Phùng Đức Truyền được biên soạn nhằm cung cấp cho người đọc những kiến thức về đặc điểm hình thể của Candida spp; tóm tắt các yếu tố liên quan đến độc lực vàđường lây nhiễm của Candida spp; trình bày các phương pháp chẩn đoán và đưa ra thuốc điều trị từng dạng bệnh do Candida gây ra. Mời các bạn tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Candida Spp. - TS. Phùng Đức Truyền CANDIDA SPP. TS. Phùng Đức Truyền11/8/2016 1 Mục tiêu học tập1. Nêu đặc điểm hình thể của Candida spp2. Tóm tắt các yếu tố liên quan đến độc lực và đường lây nhiễm của Candida spp.3. Mô tả các thể bệnh do nấm men Candida gây ra.4. Trình bày các phương pháp chẩn đoán Candida albicans5. Các thuốc điều trị từng dạng bệnh do Candida gây ra.11/8/2016 2 Đại cương• Candida sống hoại sinh ở cơ thể người, sống thường trực ở cơ quan tiêu hóa hoặc được tìm thấy ở môi trường sinh hoạt của người.• Một số loài thường gây bệnh cơ hội: + Candida albicans: chiếm tỉ lệ cao nhất + C. glabrata + C. guilliermondii + C. krusei + C. lusitaniae + C. parapsilopsis + C. tropicalis11/8/2016 3 2. Hình thể Candida albicansKhuẩn lạc: trơn, láng, màu kemĐa dạng• Tế bào men (bào tử chồi): cầu, bầu dục• Sợi nấm giả; sợi nấm thật• Bào tử bao dầy 11/8/2016 4 3. Dịch tễ học và bệnh sinh• Candida sống họai sinh ở người và các động vật máu nóng;• Nguồn khác: + Nước ngọt, nước biển, đất + Thực phẩm, những vật dụng tiếp xúc trực tiếp với người như quần áo, giường, bàn chải răng.11/8/2016 5• Miệng: người bình thường (25-50%), cao hơn ở người nhiễm HIV, mang răng giả,…• Phát hiện ở mt nuôi cấy thường thấp hơn ở vị trí Lsàng• Ở người thường mang 1 hoặc nhiều loài Candida ở ruột dưới• Hiếm khi cố định/da khô và da nhẵn• Candida spp chỉ sống/da tay/thời gian ngắn nhưng dễ dàng chuyển từ người này sang người khác, vật dụng11/8/2016 6 4. Yếu tố liên quan đến độc lực của vi nấm• Candida spp sống hoại sinh ở niêm mạc ký chủ → vượt qua hàng rào bảo vệ ký chủ → gây bệnh• C. albicans từ đường T. hóa vào máu và các mô sâu tùy thuộc vào loài vi nấm:• Loài gây bệnh C. albicans kết dính vào mô ký chủ > C. tropicalis, C. parapsilosis• Tình trạng lưỡng hình của vi nấm đóng vai trò như 1 yếu tố độc lực quan trọng11/8/2016 7• Tính kỵ nước của bề mặt TB C. albicans đóng vai trò quan trọng/sự kết dính vào TB và bề mặt trơ• Mannan (glycoprotein bề mặt tb C. albicans) đóng góp vào độc lực theo 2 cơ chế:• Ảh lên tính kỵ nước của tb bề mặt• Giảm đáp ứng miễn dịch của ký chủ 11/8/2016 8• Các enzym được sx bởi Candida spp ly giải không chuyên biệt protein chịu trách nhiệm/cơ chế bảo vệ chống lại nhiễm trùng tạo đk cho vi nấm xâm nhập• Các yếu tố: glycoprotein bề mặt, tiết các enzym tạo dạng sợi, nhạy cảm với tđ diệt của bạch cầu trung tính, đề kháng các azol đều lquan đến độc lực của vi nầm11/8/2016 9 5. ĐƯỜNG LÂY TRUYỀN CỦA CANDIDA SPPNguồn nội sinh: Nguồn gây nhiễm chính. Yếu tố cần thiết cho vi nấm xâm nhập và gây bệnh: + sự suy giảm hàng rào bảo vệ của ký chủ + sự phát triển vượt trội về số lượng nấm + tình trạng không nguyên vẹn của niêm mạc đường tiêu hóa.Từ các vật dụng bị nhiễm:Từ nhân viên y tếTừ mẹ truyền sang con khi sinh hoặc trong thời gian mangthaiĐường sinh dục, tiêm trích 11/8/2016 10 6. BỆNH HỌC • Candida miệng – đường tiêu hóa: miệng, hầu • Candida đường sinh dục: âm hộ, âm đạo • Candida ở da và móng: da và niêm mạc; nấm móng • Candida ở mô sâu: máu, Candida lan tỏa11/8/2016 11TQ các dạng bệnh candida và và yếu tố Liên quanDạng bệnh Yếu tố dẫn đến sự nhiễm bệnh / yếu tố nguy cơCandida miệng-hầu Người cao tuổi, mang răng giả, đái tháo đường, sử dụng kháng sinh, xạ trị ung thư vùng đầu và cổ, dùng corticosteroid toàn thân và dạng xịt, hóa trị ung thư, ung thư máu, ghép tủy & ghép cơ quanViêm thực quản Sử dụng corticosteroid toàn thân, bệnh AIDS, ung thư, ghép tủy & ghép cơ quanNhiễm đuờng tiêu hóa Ung thư, giải phẫuphía dưới. 11/8/2016 12TQ các dạng bệnh candida và và yếu tố Liên quanDạng bệnh Yếu tố dẫn đến sự nhiễm bệnh / yếu tố nguy cơViêm âm hộ - âm đạo Uống thuốc ngừa thai, có thai, đái tháo đường, sử dụng corticoid toàn thân, sử dụng kháng sinh.Bệnh ở da và móng Ẩm ướt thường xuyên nơi bị bệnh, nhúng tay trong nước thường xuyên, bệnh m ...