BÀI GIẢNG CÂY CÔNG NGHIỆP NGẮN NGÀY

NGUỒN GỐC, PHÂN LOẠI, GIÁ TRỊ KINH TẾ CỦA CÁC CÂY CÔNG NGHIỆP NGẮN NGÀY NHƯ MÍA, LẠC, ĐẬU TƯƠNG VÀ BÔNG VẢI. I .NGUỒN GỐC PHÂN LOẠI, GIÁ TRỊ KINH TẾ VÀ TÌNH HÌNH PHÁT TRIỂN CỦA CÂY MÍA. 1. Nguồn gốc, phân loại 1.1. Nguồn gốc Cây mía xuất hiệ n trên trái đất từ thời xa xưa, khi lục địa châu Á và châu Úc còn dính liền nha u. Một số tác giả cho rằng vùng Tân Ghi Nê là quê hương của cây mía nguyên thủy....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
BÀI GIẢNG CÂY CÔNG NGHIỆP NGẮN NGÀY TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM HUẾ DỰ ÁN HỢP TÁC VIỆT NAM – H À LAN BÀI GIẢNGCÂY CÔNG NGHIỆP NGẮN NGÀY Người biê n soạn: ThS. Đinh Xu ân Đ ức Huế, 08/2009 TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM HUẾDỰ ÁN GIÁO DỤC ĐẠI HỌC VIỆT NAM - HÀ LAN *************** BÀI GIẢNG C ÂY CÔNG NGHIỆP NGẮN NGÀY NGƯỜI BI ÊN SOẠN: Ths. Đinh Xuân Đức Huế, 2008 1 Bài 1. N GUỒN GỐC, PHÂN LOẠI, GIÁ TRỊ KINH TẾ CỦA CÁC CÂY CÔNG N GHI ỆP NGẮN NGÀY NHƯ MÍA, LẠC, ĐẬU TƯƠNG VÀ BÔNG VẢI.I .NGUỒN GỐC PHÂN LOẠI, GIÁ TRỊ KINH TẾ VÀ TÌNH HÌNH PHÁTTRI ỂN CỦA CÂY MÍA.1. Nguồn gốc, phân loại1.1. Nguồn gốc Câ y mía xuất hiệ n trên trái đất từ thời xa xưa, khi lục địa châu Á và châu Úc cònd ính liền nha u. Một số tác giả cho rằng v ùng Tân Ghi Nê là quê hương của cây míanguyên thủy. Tuy nhiên trong tác phẩm nguồ n gốc cây mía của De Candelle lạ i viết Cây mía đư ợc trồng đầu tiên ở vùng Đông Nam Á, rồi từ đó qua châu Phi và sau cùnglà châu Mỹ (Theo R.P. Humbert, 1963). Khi cây mía đưa tr ồng ở vùng Ả Rập, tênSarkara hay Sarkara đư ợc chuyển thành Sukkar. Từ vùng Ả Rập cây mía đư ợc đ ưasang Êtiôpia, Ai C ập, rồi S icilia... ngư ời Ả Rập cũng đem mía vào Tây Ban Nha. Tháitử Bồ Đào Nha Don Enrique nhập mía đe m trồng ở đảo Madeira rồi từ đó chuyển đếnCanaria. Chính nơi đây đã s ản xuất ra tất cả lư ợng đư ờng tiê u dùng c ủa châu Âu trongvòng 300 năm. Cây mía đư ợc đ ưa sang châu Mỹ trong chuyến đi thứ 2 của CristopColon vào nă m 1493 và trồng đầu tiên ở đ ảo Santo Domingo. C ùng với cây mía là công nghệ chế biến đư ờng, Ấn Độ là nư ớc đi đầu trên thếgiới, nga y từ thế kỷ thứ 4 họ đ ã biết chế biến mật thành đường kết tinh. Từ Ấn Độ,Trung Quốc, kỹ nghệ chế biến đường mía đ ư ợc lan rộng sang các vùng Ả Rập, châuP hi, châu Âu, châu Mỹ và châu Úc. Vùng mía tập trung ở nhiệt đới và á nhiệt đới, giữavĩ tuyến 35 độ Bắc và Nam.1.2. Phân loại Trong phân loại, cây mía ( Saccharum spp) , thuộc họ G ramineae, chiAndropogoneae, lo ại S accharum. C ác loài mía : Trong loại S accharum c ó trên 30 loài mía, phần lớn ở v ùng nhiệtđ ới và á nhiệt đới. Theo Jeswiets các loài mía này phân biệt giữa chúng với nhau bằngcác đ ặc điểm thực vật, dựa vào hoa tự, hoa, mầm, sự phân bố lông ở lá. Sau đây là 3loài mía tr ồng và 2 loài hoang d ại quan trọng. + Loài nhiệ t đới (Saccharum officinarum. L) C òn gọi là mía quý (Noble cane), loài mía này trồng thíc h hợp ở các v ùng khíhậu nhiệt đới. Ở nư ớc ta hiện nay còn gặp rất nhiề u dạng của lo ài mía quý như mía voi,mía đ ỏ, mía tím (mía tiến, mía thuốc), mía thanh diệu, mía mưng mà bà con nông dânthường trồng để ăn tươi và giải khát. Những đặc điể m chính là: Cây to, thịt mề m, ít xơ,nhiề u nư ớc, tỷ lệ đư ờng cao. Cây c ó màu xanh, vàng, đỏ sẫ m hoặc tím, không hoặc rấtít ra hoa. Ở những nơi đ ất tốt điều kiệ n khí hậ u thuận lợi năng suất mía có thể đạt rất 2cao ít có các loài mía khác đ ạt tới. Khả năng để gốc ké m, lo ài mía này không mẫn cảmvới bệnh than và một số bệnh khác. Tuy nhiên, nhìn chung khả năng kháng sâu bệnhkém, nhất là các bệnh ở bộ rễ. Chính v ì vậ y ngư ời ta áp dụng phương pháp lai vớinhững giống mía có sức chịu cao với sâu bệnh để tìm giống mía mới vừa có năng suấtcao, giàu đường, lạ i kháng sâu bệnh. + Loài mía Ấn Độ ( Saccharum barberi Jesw) Loài mía vùng Bắc Ấn Độ, thích hợp với những điề u kiện á nhiệt đới. Loài míanày nghèo đư ờng h ơn loài S accharum officinarum, cây mía nhỏ, ló ng h ình tr ụ có màuxanh ho ặc trắng, xơ b ả nhiều, bản lá hẹp, sức sống cao, kháng đư ợc nhiề u loại sâubệnh. + Loài mía Trung Quốc (Saccharum sinense Roxb. Eme nd. Jesw) Loài mía này thư ờng gọi là mía Trung Quốc. Vùng các tỉnh phía Bắc nư ớc ta cónhiề u giống của lo ài mía này, đó là các giố ng mía Gie, như Gie Tuyê n Quang, GieLạng Sơn v.v.. Mía thích hợp với điề u kiệ n khí hậu nhiệt đới và á nhiệt đới. Sức sốngmạnh, chín sớm, tỷ lệ đường trung b ình. Thân mía nhỏ, lóng h ình ố ng chỉ, vỏ có màuxanh ánh đồng, sáp phủ d ày. Lá mía hẹp, mề m. Mía ra hoa trung b ình, có khả năngc hống bệnh gô m, b ệnh mosaic, và mẫ n cả m với bệnh than, bệnh r ượu. Các loài mía dại: + Loài dại thân nhỏ (Saccharum spontaneum. L): Loài này còn gọi là míadại của vùng Tây Nam châu Á. Đó là các loài lau, s ậy v.v..vẫn thường gặp nhiều vùngtrên khắp đất nước ta. Đặc điể m của loài này là cây thâ n nhỏ, vỏ cứng, sức sống khỏe,hàm lượng đư ờng ít, tỷ lệ xơ cao, ra hoa mạ nh, thời gian ra hoa sớm, khả năng thíchứ ng rộng, ít bị sâu phá hạ i và có khả năng kháng nhiều loạ i bệnh như mosaic, gôm,bệnh thối rễ và một số bệnh khác nhưng lạ i mẫn cảm với bệnh than. + Loài dại thân to ( Saccharum robustum Bround and ...