Bài giảng Chảy máu trong 3 tháng cuối thời kỳ thai nghén và trong chuyển dạ - PGS. TS. Phạm Bá Nha

Bài giảng Chảy máu trong 3 tháng cuối thời kỳ thai nghén và trong chuyển dạ trình bày các nội dung chính sau: Các nguyên nhân gây chảy máu trong 3 tháng cuối thời kỳ thai nghén và trong chuyển dạ; Kể được các triệu chứng về rau tiền đạo, rau bong non, vỡ tử cung và triệu chứng của các nguyên nhân thường gặp trong chuyển dạ; Đưa ra được hướng xử trí thích hợp cho từng nguyên nhân.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Chảy máu trong 3 tháng cuối thời kỳ thai nghén và trong chuyển dạ - PGS. TS. Phạm Bá NhaCHẢY MÁU TRONG 3 THÁNGCUỐI THỜI KỲ THAI NGHÉNvà TRONG CHUYỂN DẠ PGS. TS. Phạm Bá Nha Mô c tiªu 1. Nêu được các nguyên nhân gây chảy máu trong 3 tháng cuối thời kỳ thai nghén và trong chuyển dạ. 2. Kể được các triệu chứng về rau tiền đạo, rau bong non, vỡ tử cung và triệu chứng của các nguyên nhân thường gặp trong chuyển dạ. 3. Đưa ra được hướng xử trí thích hợp cho từng nguyên nhân. CÁC BỆNH CHÍNH RAU TIỀN ĐẠO RAU BONG NON VỠ TỬ CUNG CHẢY MÁU TRONG VÀ SAU ĐẺ.RAU TIỀN ĐẠO RAU TIỀN ĐẠO Rau tiền đạo là bánh rau bám ở đoạn dưới và cổ tử cung, nó chặn phía trước cản trở đường ra của thai nhi khi chuyển dạ đẻ. Rau tiền đạo là một trong nhưng bệnh lý của bánh rau về vị trí bám. Nó gây chảy máu trong 3 tháng cuối của thời kỳ thai nghén, trong chuyển dạ và sau đẻ. Rau tiền đạo có khả nng gây tỷ lệ tử vong và mắc bệnh cho mẹ hoặc cho con, do chảy máu và đẻ non. Nếu rau tiền đạo được phát hiện sớm và xử trí tốt, chúng ta có thể hạn chế được tỷ lệ tử vong và mắc bệnh cho mẹ và con. Ngày nay nhờ có siêu âm hinh ảnh, chúng ta có thể phát hiện sớm rau tiền đạo khi chưa có dấu hiệu chảy máu là một thuận lợi cho xử trí và chẩn đoán rau tiền đạo. Ph©nlo ¹i Phân loại theo giải phẫu - Rau tiền đạo bám thấp: một phần bánh rau bám lan xuống đoạn dưới của tử cung. Ta chỉ có thể chẩn đoán hồi cứu sau khi đẻ, khoảng cách ta đo từ mép bánh rau tới lỗ màng rau dưới 10 cm. - Rau tiền đạo bám bên: Là một phần bánh rau bám thấp hơn nữa xuống đoạn dưới tử cung, ta chỉ có thể chẩn đoán xác định sau khi đẻ, mép bánh rau tới lỗ rách màng rau dưới 10 cm. - Rau tiền đạo bám mép: Là mép bánh rau bám sát vào lỗ rách của màng rau. Loại này ta có thể chẩn đoán được trong lúc chuyển dạ, khi cổ tử cung mở hết, thăm dò trong có thể sờ thấy bờ bánh rau sát mép cổ tử cung. - Rau tiền đạo trung tâm không hoàn toàn: Là khi chuyển dạ cổ tử cung mở, thăm trong qua lỗ tử cung ta có thể thấy một phần bánh rau che lấp một phần lỗ tử cung và phần còn lại là màng ối, thai có khả năng đẻ được đường dưới. - Rau tiền đạo trung tâm hoàn toàn: Là khi chuyển dạ cổ tử cung mở, thăm trong qua lỗ tử cung ta có thể thấy bánh rau che lấp hoàn toàn lỗ trong cổ tử cung. Có nghĩa là bánh rau che kín hoàn toàn đường thai ra và không thể đẻ đường dưới được. Phân loại rau tiền đạo theo lâm sàng - Loại rau tiền đạo chảy máu ít: gồm rau tiền đạo bám thấp, bám bên và bám mép và có khả năng đẻ đường dưới nếu chảy máu ít. - Loại rau tiền đạo chảy máu nhiều: gồm rau tiền đạo trung tâm hoàn toàn và không hoàn toàn. Loại này không có khả năng đẻ đường dưới. Loại rau tiền đạo này rất nguy hiểm cho tính mạng mẹ và con.l C¬c hÕc h¶ym¸uc ñarautiÒn®¹o Do hình thành dần đoạn dưới 3 tháng cuối Eo tử cung từ 0,5 cm giãn dần tới lúc chuyển dạ hình thành đoạn dưới thực sự là 10 cm, trong khi đó bánh rau không giãn được gây co kéo làm đứt mạch máu giữa tử cung và bánh rau gây chảy máu. Do có cơn co tử cung ở 3 tháng cuối Cơn co tử cung ở 3 tháng cuối là cơn co Hick, là cơn co sinh lý để hình thành đoạn dưới. Khi có cơn co mạnh không phải cơn co Hick cũng có thể gây bong rau một phần làm chảy máu. Vi vậy trong điều trị ta phải dùng thuốc giảm co khi có cơn co tử cung để cầm máu khi rau tiền đạo có hiện tuợng chảy máu. Sự thầnh lập ối khi chuyển dạ Khi thành lập đầu ối, ối phồng lên gây co kéo vào màng ối, màng ối rau tiền đạo lại dày nên không co giãn ra được gây co kéo mạnh vào bánh rau làm bong rau gây chảy máu. Vì vậy, trong rau tiền đạo bị chảy máu mà còn màng ối ta phải bấm ối để cầm máu. Khi thai đi ngang qua bánh rau Thai đi ngang qua bánh rau, thai có khả năng cọ sát vào bánh rau làm bong rau gây chảy máu nhưng không chảy ngay lúc đó mà chỉ chảy khi thai đi qua sẽ tạo ra sự chảy máu ồ ạt sau sổ thai. Ng uyªnnh©n Người ta chưa hiểu đầy đủ nguyên nhân gây rau tiền đạo. Nhưng nguời ta thấy tần suất rau tiền đạo tang lên ở người có tiền sử như: - Người trước đây đã bị rau tiền đạo (đã bị mổ lấy thai: rau tiền đạo) - Tiền sử đã mổ lấy thai. - Tiền sử đã mổ tử cung vì bất kỳ lý do nào như: u xơ tử cung, chửa góc tử cung, mổ tạo hình tử cung... - Tiền sử nạo thai, nạo sẩy, hút điều hoà kinh nguyệt. - Tiền sử đẻ có kiểm soát tử cung hay bóc rau nhân tạo. - Tiền sử đẻ nhiều lần. Nói chung nguyên nhân trên có thể làm tổn thương niêm mạc tử cung ở vùng đáy dẫn tới sự hinh thành màng rụng và làm tổ ở vùng đáy tử cung không đầy đủ nên dễ gây dẫn đến rau tiền đạo - Người mẹ hút thuốc lá nhiều dẫn đến tang mức nicotin và carbo- monocid trong máu. Nhưng chất này gây co thắt động mạch tử cung và thiếu oxy dẫn đến cường phát rau thai nhưng bánh rau lại rộng và mỏng hơn do hinh thành rau tiền đạo. ChÈn®o ¸ntro ng khic ãthai Triệu chứng cơ năng + Máu chảy tự nhiên bất ngờ: không thấy đau bụng. + Máu đỏ tươi có khi lẫn máu cục. + Lượng máu chảy ra nhiều, máu chảy ra một cách ồ ạt, rồi máu chảy ít dần và màu thẫm lại. + Sau đó bệnh nhân thấy máu tự cầm lại được, dù có hay không dùng thuốc. + Sự chảy máu này sẽ tái phát lại nhiều lần. + Lượng máu lần sau sẽ chảy ra nhiều hơn lần trước. + Khoảng cách chảy máu lần sau ngắn hơn lần trước. + Thiếu máu như da xanh xao, gầy yếu, mệt mỏi phụ thuộc vào lượng máu chảy ra nhiều hay ít. Triệu chứng thực thể Mạch, huyết áp, nhịp thở có thể binh thường hay thay đổi tuỳ sự mất máu nhiều hay ít. - ...