Bài giảng Chính sách giáo dục - PGS.TS. Nguyễn Công Giáp

Bài giảng Chính sách giáo dục nhằm trình bày về khái niệm và vai trò của chính sách giáo dục, các loại chính sách giáo dục, các cách hình thành chính sách, quy trình xây dựng và thực hiện chính sách, các yêu cầu cơ bản của một chính sách, phương pháp xây dựng chính sách giáo dục, qui trình xây dựng chính sách giáo dục ở nước ta.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Chính sách giáo dục - PGS.TS. Nguyễn Công GiápCHÍNH SÁCH GIÁO DỤC PGS.TS. Nguyễn Công Giáp KHÁI NIỆM VÀ VAI TRÒ CỦA CHÍNH SÁCH GIÁO DỤC1. Khái niệm Chớnh sỏch là sỏch lược và kế hoạch cụ thể nhằm đạt một mục đớch nhất định, dựa vào đường lối chớnh trị chung và tỡnh hỡnh thực tế mà đề ra. Chớnh sỏch là tập hợp cỏc biện phỏp được thể chế húa, mà một chủ thể quyền lực, hoặc chủ thể quản lý đưa ra, trong đú tạo sự ưu đói một hoặc một số nhúm xó hội, kớch thớch vào động cơ hoạt động của họ nhằm thực hiện một mục tiờu ưu tiờn nào đú trong chiến lược phỏt triển của một hệ thống xó hội. CÁC LOẠI CHÍNH SÁCH GIÁO DỤC1. Chính sách có ý định (Intended policy)2. Chính sách mỵ dân (nhectorical policy)3. Chính sách thực hiện (implemented policy)Các cách hình thành chính sách Kiểu hệ thống Kiểu bột phát Kiểu đặc biệt Kiểu nhập khẩu QUY TRÌNH XÂY DỰNG VÀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCHBao gồm 4 giai đoạn: Xây dựng chính sách Tổ chức thực hiện chính sách Kiểm tra việc thực hiện chính sách Tổng kết, đánh giá việc tổ chức thực hiện quyết định chính sáchGiai đoạn I: Xây dựng chính sách Bước 1: Xác định vấn đề Bước 2: Xác định mục tiêu chính sách Bước 3: Phân tích và phương án lựa chọn Bước 4: Ra quyết định chính sách Bước 5: Thông qua quyết định chính sách: Bước 6: Ra văn bảnBước 1: Xác định vấn đề Phân tích hiện trạng Tìm hiểu vấn đề Quy trình lựa chọn vấn đề Cách tiếp cận trong việc xác định vấn đềPhân tích tình hình hiện tại1. Mô tả bổi cảnh chung của đất nước2. Bổi cảnh chính trị3. Bổi cảnh kinh tế4. Tình hình giáo dục: (1) Quy mô GD, (2) Công bằng GD, (3) Cờu trúc hệ thóng GD, (4) Hiệu quả trong, (5) Hiệu quả ngoài, (6) Các thiết chế quản lý GD5. Các động lực thay đổiTìm hiểu vấn đềĐể tìm hiểu vấn đề cần dựa vào các nguồn thông tin sau: Nguồn thông tin quản lý Phân tích thành phần dân cư Chỉ số xã hội và số liệu xã hội Phân tích tài liệu Đánh giá các chính sách hiện hànhCách xác định vấn đề chính sách Ai nói rằng có vấn đề và tại sao? Có phải đó là vấn đề thực không và thái độ của chính quyền như thế nào? Vấn đề có được thống nhất xác định hay không? Vấn đề được xác định có sớm quá không? Việc xác định vấn đề có khung chính sách riêng biệt chưa? Có những khung phương án chính sách khác nhau không? Mức độ tổng hợp của vấn đề đến đâu? Nguyên nhân của vấn đề đã được hiểu rõ chưa? Vấn đề có cụ thể hóa và lượng hóa được không? ĐÁNH GIÁ VIỆC LỰA CHỌN CHÍNH SÁCH Tính đáp ứng Tính khả thi Tính chính trịRa quyết định chính sáchKhi ra quyết định chính sách cần trả lới các câu hỏi sau: Chính sách đã được đưa ra thế nào? có phải chính sách đó đã được chuẩn bị theo các giai đoạn làm chính sách chưa? yếu tố nào có ảnh hưởng nhất? những yếu tố nào đã bỏ qua và tại sao? Có sự khác biệt cơ bản nào của chính sách sẽ đưa ra so sánh với chính sách hiện tại? Chính sách sẽ đưa ra phù hợp như thế nào với các chính sách thuộc lĩnh vực khác? Chính sách được đưa ra có trình bày rườm rà không, hoặc nó có được trình bày dưới dạng có thể đo được sự thành công hay không? Chính sách có mang tính hành động hay không? hoặc việc thực hiện nó có đáng tin không?Giai đoạn II: Tổ chức thực hiện chínhsáchCó 2 bước:1. Phổ biến truyền đạt chính sách2. Tổ chức lực lượng thực hiện chính sáchGiai đoạn III: Kiểm tra việc thực hiệnchính sách Kiểm tra thường xuyên và toàn diện Kiểm tra đột xuất có trọng điểm Xử lý kết quả kiểm traGiai đoạn IV: Tổng kết, đánh giá việc thựchiện chính sách So sánh kết quả đạt được so với muc tiêu chính sách đã đề ra Nguyên nhân của mục tiêu chính sách chưa đạt được Đưa ra biện pháp điều chỉnh CÁC YÊU CẦU CƠ BẢN CỦA MỘT CHÍNH SÁCH Bảo đảm chính trị và pháp luật Bảo đảm tính quần chúng Bảo đảm tính khoa học Bảo đảm đúng thẩm quyền pháp lýPHƯƠNG PHÁP XÂY DỰNG CHÍNH SÁCH GIÁO DỤC Phương pháp tiếp cận hệ thống – Nghiên cứu đặc điểm và định hướng phát triển kinh tế xã hội của các nước, của từng vùng, và địa phương. – Vận dụng thành tựu của khoa học giáo dục và các khoa học khác có liên quan đến giáo dục đào tạo. – Nghiên cứu thực tiễn giáo dục của cả nước, của từng vùng và từng địa phương. – Nghiên cứu kinh nghiệm giáo dục của nước ngoài. – Xem xét tính khả thi chính sách đang được xây dựng Các phương pháp nghiên cứu cụ thể – Phương pháp phân tích – Phương pháp chuyên gia – So sánh quốc tế – Thống kê – Xẫ hội học QUI TRÌNH XÂY DỰNG CHÍNH SÁCH GIÁO DỤC Ở NƯỚC TA Giai đoạn 1: Chuẩn bị và trình chính phủ Giai đoạn II: Chuẩn bị cho lãnh đạo Chính phủ ký Giai đoạn III: Xây dựng thông tư liên Bộ hướng dẫn văn bản Nhà nước Giai đo ...