Bài giảng Chương 8&9: Thân nhiệt, vitamin và sinh lý máu - Phạm Kim Đăng

Bài giảng Chương 8&9: Thân nhiệt, vitamin và sinh lý máu trình bày khái niệm, quá trình sinh nhiệt, cơ chế điều tiết nhiệt, vitamin, chức năng sinh lý máu, thành phần sinh lý máu... Đây là tài liệu dành cho cho sinh viên ngành nuôi trồng thủy sản.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Chương 8&9: Thân nhiệt, vitamin và sinh lý máu - Phạm Kim ĐăngPham Kim Dang- khoa CNTS 5/11/2009 Ch−¬ng VIII - Th©n nhiÖt vµ VTm §1- Th©n nhiÖt I. Kh¸i niÖm: T0 c¬ thÓ 2 lo¹i + M¸u nãng (æn ®Þnh, k0 ∈ t0 m«i tr−êng): chim, §V cã vó + M¸u l¹nh (∈ t0 m«i tr−êng): Õch, nh¸i, bß s¸t + Th©n nhiÖt g/s æn ®Þnh ∈ gièng, tuæi, tr¹ng th¸i s.lý + Th©n nhiÖt ∈ sinh & to¶ nhiÖt: - Sinh > to¶ t¨ng. - Sinh = to¶ æn ®Þnh - Sinh < to¶ gi¶m Bß(37,5-38,5); tr©u (38-38,5); lîn (39-39,5); g (40,5- 41)1 II. Qu¸ tr×nh sinh nhiÖt - Oxi hoá ®−êng, axÝt bÐo - Chñ yÕu c¬: (70%). Khi h/® gÊp 4-5 lÇn - Gan, thËn, tuyÕn: 6-7%, x−¬ng, sôn, m« LK sinh Ýt nhÊt. - ¶/h ngo¹i c¶nh: ®«ng ↑tr−¬ng lùc c¬ (run, rïng m×nh, cãng, cøng h m) ↑T§C ↑S.nhiÖt. HÌ ↓S.nhiÖt c©n b»ng m.tr−êng - ∈ tr¹ng th¸i TK: c¨ng th¼ng, giËn d÷… III. Qu¸ tr×nh to¶ nhiÖt 1. C¬ quan to¶ nhiÖt - Da l chñ yÕu (75-85% l−îng nhiÖt to¶ ra) - Phæi qua h« hÊp (9-10%) - Tiªu ho¸: + s−ëi ©m thøc ¨n, n−íc uèng 2 + theo ph©n v n−íc tiÓu. 2. C¸c ph−¬ng thøc to¶ nhiÖt a.TruyÒn nhiÖt: tõ vËt nãng h¬n sang vËt bªn c¹nh mïa ®«ng T0 c¬ thÓ > T0 m«i tr−êng mÊt nhiÖt. ∈: + Chªnh lÖch T0 mïa hÌ truyÒn nhiÖt khã + Giã, ®é Èm (c ng Èm c ng dÔ truyÒn nhiÖt) b.Bøc x¹: vËt nãng h¬n ph¸t x¹ ra m«i tr−êng d−íi d¹ng hång ngo¹i v ng−îc l¹i V¸ch, ®én chuång … ¶/h ®Õn bøc x¹ Mïa ®«ng k0 cã ®én chuång t¨ng bøc x¹ mÊt nhiÖt. T¾m n¾ng hÊp thô bøc x¹. c.Bèc h¬i n−íc: n−íc h¬i lÊy nhiÖt + TiÕt må h«i (ngùa, cõu), h« hÊp (tr©u, chã), n−íc bät + ∈ ®é Èm (kh«ng khÝ kh« bèc h¬i nhanh, ®é Èm cao n¾ng oi bèc h¬i n−íc kÐm th©n nhiÖt t¨ng). 3http://cnts.hua.edu.vn muc: bai giang 1Pham Kim Dang- khoa CNTS 5/11/2009 IV. C¬ chÕ ®iÒu tiÕt nhiÖt 1. Hãa häc: qua ®iÒu tiÕt T§C m« b o ↑ hoÆc ↓sinh nhiÖt - §«ng c¬ b¾p run ↑T§C ë c¬, ↑oxh ë gan ↑ sinh nhiÖt mïa ®«ng cÇn cho ¨n no, KF gi u E (gluxit, lipit) - T§C↑ (H tuyÕn gi¸p, vá th.thËn) ngñ ®«ng T’gi¸p ↓ h/® - Mïa hÌ T§C ↓ Ýt ®ãi 4 2. §iÒu tiÕt vËt lý: = co, gi n bÒ mÆt (da, m¹ch…) + §«ng: da, m¹ch ngo¹i vi co ↓to¶ nhiÖt, da t¸i. HÌ ng−îc l¹i + Thay l«ng tr−íc mïa ®«ng (mïa ®«ng d y, hÌ th−a) + T/sè h« hÊp, bèc h¬i n−íc: tiÕt må h«i nhiÒu ↑to¶ nhiÖt v o mïa hÌ (Mïa hÌ nªn t¾m ch¶i cho g/s k0 tuyÕn må h«i) 3. §iÒu tiÕt: TK–TD, trung khu ®iÒu tiÕt vïng d’®åi Vá n·o TK V§ C¬ (↑, ↓ oxh) T0 m«i tr−êng Hypothalamus C¬ quan TK TV nhËn c¶m Vá th.thËn m.qu¶n ngo i da 5 Gi¸p tr¹ng T må h«i §2- vitamin + N/c ë chuét: ®ñ dinh d−ìng (G, L, P, kho¸ng) vÉn bÞ cßi cäc, xï l«ng thiÕu VTM + 1911: B1 (“vie”, “amin”). + VTM K0 ph¶i l chÊt t¹o h×nh, chÊt cung cÊp E m chØ xóc t¸c sinh häc, ®a sè l coenzim + VTM: hîp chÊt h/c, p.tö bÐ (tù nhiªn, tæng hîp), cÇn l−îng rÊt nhá gióp sinh vËt duy tr×, ph¸t triÓn v h/® b×nh th−êng. + Hai nhãm: - Tan trong dÇu mì (A, D, E, K) - Tan trong n−íc (B, C) c¬ thÓ kh«ng tæng hîp ®−îc (lo i nhai l¹i) 6http://cnts.hua.edu.vn muc: bai giang 2Pham Kim Dang- khoa CNTS 5/11/2009 I. Vitamin A : - (A1, A2, A3,) H3C CH3 CH3 CH3 H H2 CH = CH – C = CH – CH = CH – C = CH–C - OH H H2 CH3 ...