Bài giảng chuyên đề bệnh học: Tâm phế mạn

Bài giảng chuyên đề bệnh học: Tâm phế mạn sẽ giới thiệu tới các bạn một số vấn đề cơ bản liên quan tới bệnh tâm thế mạn như: Nguyên nhân gây ra bệnh tâm phế mạn, sinh lý bệnh, triệu chứng lâm sàng, các xét nghiệm chẩn đoán, chẩn đoán, tiến triển và tiên lượng, điều trị bệnh tâm phế mạn. Mời các bạn cùng tìm hiểu và tham khảo nội dung thông tin tài liệu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng chuyên đề bệnh học: Tâm phế mạn BÀI GIẢNG CHUYÊN ĐỀ: BỆNH HỌC: TÂM PHẾ MẠN Biên soạn: Nguyễn Lân Việt 1 MỤC TIÊU CHUYÊN ĐỀ: Sau khi học xong chuyên đề “Bệnh học: Tâm phế mạn”, người học nắm được những kiến thức có liên quan đến căn bệnh này, như: Nguyên nhân gây ra bệnh tâm phế mạn, Sinh lý bệnh, Triệu chứng lâm sàng, Các xét nghiệm chẩn đoán, Chẩn đoán, Tiến triển và tiên lượng, Điều trị bệnh tâm phế mạn. 2 NỘI DUNG Tâm phế mạn (chronic cor pulmonale) là một thuật ngữ mô tả các ảnh hưởng của rối loạn chức năng phổi lên tim phải. Tăng áp động mạch phổi là cầu nối giữa rối loạn chức năng phổi và tim phải trong tâm phế mạn. Do các rối loạn chức năng phổi dẫn đến tăng áp động mạch phổi nên tâm phế mạn là một dạng bệnh tim thứ phát, như là một biểu hiện muộn của nhiều bệnh phổi và trong từng trường hợp bệnh cụ thể thì tăng hậu gánh thất phải là biểu hiện chung nhất. Tuỳ theo mức độ và thời gian bị mà tăng áp động mạch phổi sẽ dẫn đến giãn thất phải và có hoặc không có phì đại thất phải. Suy tim phải không phải là yếu tố cần thiết để chẩn đoán tâm phế mạn, nhưng suy tim phải là biểu hiện phổ biến của bệnh. Các dấu hiệu lâm sàng của tâm phế mạn thay đổi theo cung lượng tim, cân bằng nước điện giải và trong hầu hết các trường hợp là sự thay đổi trao đổi khí ở phổi. Rối loạn chức năng tim phải thứ phát sau suy tim trái, các bệnh lý van tim, bệnh tim bẩm sinh đều không nằm trong định nghĩa của tâm phế mạn. Tĩnh mạch phổi bị nghẽn hẹp là một nguyên nhân của tâm phế mạn. Bệnh tĩnh mạch phổi tắc nghẽn thường được xem là nằm trong bệnh cảnh tăng áp động mạch phổi nguyên phát. I. NGUYÊN NHÂN Giãn phế nang và viêm phế quản mạn tính là nguyên nhân của hơn 50% các trường hợp tâm phế mạn ở Hoa Kỳ. Tần suất của tâm phế mạn rất khó xác định vì tâm phế mạn không phải xảy ra ở tất cả các trường hợp bị bệnh phổi mạn tính. Hơn nữa, các thăm khám thực thể và xét nghiệm thường qui thì thường khó xác định được tăng áp động mạch phổi. Tần suất bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính ở Hoa Kỳ khoảng 15 triệu người, là nguyên nhân trực tiếp 3 của 70.000 ca tử vong mỗi năm và góp phần gây tử vong ở 160.000 trường hợp khác. Tâm phế mạn chiếm từ 5-10% bệnh tim thực tổn. Trong một nghiên cứu người ta thấy tâm phế mạn là nguyên nhân của 20 đến 30% các trường hợp nhập viện. Tâm phế mạn thường gặp nhất ở những người đàn ông hút thuốc lá, tuy nhiên tỷ lệ này ở phụ nữ cũng đang tăng lên, do phụ nữ hút thuốc ngày càng nhiều. Bảng 1. Các nguyên nhân của tâm phế mạn phân loại theo cơ chế tăng áp động mạch phổi. 1. Co mạch do a. Viêm phế quản mạn và khí phế thũng, xơ nang giảm ôxy máu: phổi. b. Giảm thông khí phổi mạn. - Béo phì. - Khó thở khi ngủ. - Bệnh thần kinh cơ. - Rối loạn chức năng thành ngực. c. Bệnh ốm yếu mạn tính vùng núi (bệnh Monge). 2. Tắc nghẽn hệ a. Thuyên tắc động mạch phổi, nhiễm trứng ký sinh thống mạch máu trùng, tắc nghẽn mạch máu phổi do u. phổi: b. Tăng áp động mạch phổi nguyên phát. c. Bệnh tắc tĩnh mạch phổi / Giãn mao mạch phổi. d. Bệnh hồng cầu hình liềm / Tắc nghẽn tuỷ. e. Viêm trung thất xơ hoá, u trung thất. f. Viêm mạch máu phổi do bệnh hệ thống: - Bệnh collagen mạch. - Bệnh phổi do thuốc. 4 - Viêm hoại tử và nút động mạch. 3. Bệnh nhu mô a. Tràn khí hình bọng, bệnh thiếu anpha 1 phổi có mất diện antiproteinase. tích tưới máu: b. Giãn phế quản lan toả, xơ nang phổi. c. Bệnh mô kẽ lan toả. - Bệnh bụi phổi. - Sarcoid, bệnh xơ phổi tự phát, chứng mô bào huyết X. - Lao phổi, nhiễm trùng nấm mạn tính. - Hội chứng suy giảm hô hấp ở ng­ười lớn. - Bệnh collagen mạch máu (bệnh phổi tự miễn). - Viêm phổi quá mẫn cảm. Từ năm 1950 - 1964 tại khoa nội bệnh viện Bạch Mai có 200 trường hợp tâm phế mạn (Đặng Văn Chung). Bệnh tâm phế mạn chiếm 7% bệnh phổi tại khoa hô hấp bệnh viện Bạch Mai (Chu Văn Ý - 1986). 1. Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) 1.1. Các bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính gây ra tâm phế mạn qua một vài cơ chế có tác động qua lại bao gồm: giảm thông khí phổi, giảm ôxy máu do tỷ lệ thông khí/tưới máu (V/Q) không tương ứng nhau, và giảm diện tích bề mặt được tưới máu. a. Bệnh nhân với giảm ôxy máu và giảm thông khí phế nang là chính thường có chứng đa hồng cầu, phù, và s ...