Bài giảng chuyên đề: Bệnh học - Béo phì

Sau khi học xong chuyên đề "Bệnh học- Béo phì” người học nắm được những kiến thức có liên quan đến căn bệnh này, như: định nghĩa béo phì, tần suất, bệnh nguyên, sinh lý bệnh, triệu chứng, các phương pháp đánh giá béo phì, phân loại béo phì, biến chứng của béo phì và điều trị béo phì.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng chuyên đề: Bệnh học - Béo phì BÀI GIẢNG CHUYÊN ĐỀ: BỆNH HỌC: BÉO PHÌ 1 MỤC TIÊU CHUYÊN ĐỀ: Sau khi học xong chuyên đề “Bệnh học: Béo phì”, người học nắm được những kiến thức có liên quan đến căn bệnh này, như: Định nghĩa béo phì, Tần suất, Bệnh nguyên, Sinh lý bệnh, Triệu chứng, Các phương pháp đánh giá béo phì, Phân loại béo phì, Biến chứng của béo phì, và Điều trị béo phì. 2 NỘI DUNG I. ĐỊNH NGHĨA Có nhiều cách định nghĩa: 1. Béo phì được định nghĩa bằng sự quá tải lượng mỡ cơ thể, đặc biệt liên quan đến chuyển hóa năng lượng, kéo theo hậu quả xấu cho sức khỏe. 2. Hoặc gọi là béo phì khi tăng trên 25% trọng lượng cơ thể và được đánh giá dựa vào kích thước và giới. 3. Đại đa số dùng công thức BMI để đánh giá mức độ béo phì. BMI từ 20-25 kg/m2 được xem là tốt, quá tải trọng lượng khi BMI > 27 kg/m2 và theo phân loại hiện nay, được quốc tế chấp nhận, béo phì được định nghĩa bằng BMI (30 kg/m2). Từ giá trị này, người ta xem như là sự tích mỡ quá nhiều, bởi vì nó kéo theo một sự gia tăng có ý nghĩa về bệnh suất và tử suất. II. TẦN SUẤT Béo phì càng ngày càng gia tăng nhất là ở các nước phát triển kinh tế trên thế giới; đặc biệt trong 10 năm lại đây, lứa tuổi gặp cao nhất là > 30 tuổi. Tần suất béo phì phụ thuộc vào tiêu chuẩn chẩn đoán. Tần suất béo phì thay đổi tuỳ theo tuổi, giới tính và địa dư, chủng tộc, tình trạng kinh tế xã hội: - Tuổi: 2% lúc 6-7 tuổi, 7% tuổi dậy thì, và cao nhất ở tuổi 50 (Âu Mỹ). - Giới: nữ gặp nhiều hơn nam (25% so 18%). - Địa dư, chủng tộc: miền Đông nước Pháp là 33%, miền Tây 17%. Tại Nam Phi béo phì gặp ở các tỉnh phía Nam nhiều hơn các tỉnh phía Bắc. Trong thập kỷ qua, tỉ lệ béo phì của toàn nước Mỹ từ 25-33%, tăng 1/3. Phụ nữ da đen tuổi từ 45-55 tuổi có tỉ lệ béo phì gấp 2 lần so nữ da trắng cùng tuổi. Ở châu Âu, gần đây khoảng chừng 15 nghiên cứu dịch tễ về sự quá tải trong lượng ở 17 nước của châu Âu. Sự sử dụng tiêu chuẩn chẩn đoán khác 3 nhau tuỳ theo nghiên cứu (BMI, hoặc công thức Lorentz, hoặc công thức Broca). - Điều kiện kinh tế xã hội có liên quan đến chế độ dinh dưỡng, phong cách sống: + Ở Trung Quốc, số trẻ em béo phì tăng cao trong những năm gần đây, do được nuông chiều, ăn uống quá mức, từ khi có chủ trương mỗi gia đình chỉ có một con; + Ở Singapore, trẻ em béo phì tại các trường tiểu học gia tăng một cách đáng kể. + Tại thành phố Hồ Chí Minh, do mức sống ngày càng cao, nên số béo phì trẻ em cũng như người lớn gia tăng. Nhưng ngược lại tại Mỹ mức kinh tế xã hội thấp thì tần suất béo phì cao hơn so với mức sống kinh tế xã hội cao. Những người lớn béo phì có khoảng 50-100% nguy cơ chết sớm so người có BMI khoảng 20-25 kg/m2. Bảng 1: Tần suất quá trọng theo nhiều nghiên cứu khác nhau ở châu Âu Nước và tuổi nghiên Định nghĩa Tần suất béo phì cứu quá trọng Nam Nữ Nữ Cả hai giới Bulgarie: 35-71 tuổi > 20% Broca 10% Đan mạch: 18-20 tuổi > 20% Broca 7 nước: 40-59 tuổi 13% - Bắc Âu > 27 BMI 23% - Nam Âu > 27 BMI 14% - Đông Đức > 20% Broca 16% 41% 4 - Tây Đức > 20% Broca 24% 14% - Hà lan: 19-31 tuổi > 25% BMI - Rumani: 15-65 tuổi > 20% TLLT 25% 32% + Thành phố. 22% 41% + Thôn quê 18% - Thuỵ sĩ: 31-40 tuổi > 25% Broca 28% 41-50 tuổi 19% III. BỆNH NGUYÊN 1. Quá tải calo Về phương diện chuyển hoá, béo phì do quá tải calo vượt quá nhu cầu cơ thể. Tuy nhiên có sự khác nhau tuỳ cá nhân trong sử dụng năng lượng và nhu cầu cơ vân. Có bệnh nhân ăn nhiều nhưng không béo, lý do còn chưa biết, vì trong một gia đình, cùng chế độ dinh dưỡng, nhưng lại có người gầy kẻ béo. Điều này gợi ý thường có tố tính di truyền về béo phì. 2. Ăn nhiều Tức là quá nhu cầu cơ thể thường là nguyên nhân béo phì (95%). Ăn nhiều do nhiều nguyên nhân: - Thói quen có tính gia đình: giải thích thường gặp nhiều người béo phì trong một gia đình, không phụ thuộc di truyền. - Bệnh tâm thần kinh. - Giảm hoạt động thể lực mà không giảm ăn: gặp ở người già hoặc ít hoạt động. 3. Nguyên nhân di truyền 69% người béo phì có bố hoặc mẹ béo phì; 18% cả bố lẫn mẹ đều béo phì, chỉ có 7% là có tiền sử gia đình không ai béo phì. 5 Theo Mayer J. (1959) nếu cả bố lẫn mẹ đều bình thường thì 7% con họ sẽ bị béo phì. Nếu một trong h ...