Bài giảng Chuyên đề: Rèn kỹ năng 'ước lượng thương' trong thực hiện phép chia cho HS tiểu học

Trong dạy học Toán ở tiểu học việc thực hiện phép tính “chia cho số có nhiều chữ số” là vấn đề mà nhiều học sinh gặp khó khăn nhất. Điểm mấu chốt của phép tính này là việc ước lượng các chữ số của thương. Và để hiểu rõ hơn về vấn đề này mời các bạn tham khảo bài giảng Chuyên đề: Rèn kỹ năng “ước lượng thương” trong thực hiện phép chia cho HS tiểu học sau đây.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Chuyên đề: Rèn kỹ năng “ước lượng thương” trong thực hiện phép chia cho HS tiểu họcChuyênđề Rèn kỹ năng “ước lượngthương” trong thực hiệnphép chia cho HS Tiểu họcCơsởlýluận:TrongdạyhọcToánởTiểu họcviệcthựchiệnphéptính “chiachosốcónhiềuchữsố” làvấnđềmànhiềuhọcsinh gặpkhókhănnhất.Điểmmấu chốtcủaphéptínhnàylàviệc ướclượngcácchữsốcủa Việc rèn kỹ năng ướclượng thương ở Tiểu học làcả một quá trình bắt đầu từlớp 3 đến lớp 4 HS được rènluyện qua phần “chia cho sốcó nhiều chữ số” và lớp 5việc ước lượng thươngđược lặp lại qua phần “chiasố thập phân”Thựctrạng: Thuận lợi: - Được sự quan tâm của lãnhđạo Phòng GD&ĐT huyện CaoLãnh. - Sự nhiệt tình, đoàn kết của tậpthể CBGV; GV không ngừng họctập, nghiên cứu tài liệu nâng caotrình độ chuyên môn nghiệp vụ, gương mẫu trong công tác - Có tinh thần trách nhiệm cao, hết lòng vì học sinh thân yêu,giúp cho các em “Mỗi ngày đến trường là một niềm vui”.- Ứng dụng công nghệthông tin trong giảng dạy - Đổi mới phương pháp dạyhọc phát huy tính tích cựccủa HSKhókhăn: -Còn một vài GV chậm đổi mới phương pháp dạy học - HS chưa thuộc bảng nhân, bảng chia, chưa biết cách ước lượng tìm thương - HS con gia đình nghèo cha mẹ ít quan tâm đến việc học của con emBiệnpháp Tìm cách nhẩm nhanh thương của phép chia một số có n hoặc (n+1) chữ số cho một số có n chữ số (với n = 2 hoặc 3). Nếu nắm được cách ULTvà có kỹ năng ULT thì phépchia dạng này không còn làkhó khăn với HS TH và quađó các em dễ dàng giải cácbài toán liên quan đến phéptính này. Vì vậy việc hướng dẫn vàviệc rèn kỹ năng ULT là việclàm cần thiết và vô cùngquan trọng trong quá trìnhhọc Toán. Để giúp HS ULT ta có thểcho HS làm tròn số bị chiavà số chia để dự đoán chữsố của thương. Sau đó nhân lạiđể thử. Nếu tích vượt quá số bị chia thìphải rút bớt chữ số đã dự đoán ởthương, nếu tích còn kém số bịchia quá nhiều thì phải tăng chữsố ấy. Như vậy, muốn ULT tốt,HS phải thuộc các bảngnhân, chia và biết nhânnhẩm, trừ nhẩm nhanh. Bêncạnh đó các em cũng phảibiết cách làm tròn số thôngqua thủ thuật che bớt chữ số.1/ULTbằngcáchlàmtròngiảm: Nếu số chia tận cùng là 1,2 hoặc 3 thì ta làm tròn giảmtức là bớt đi 1, 2 hoặc 3 đơn vị ở số chia). Trong thực hành, ta chỉ việc che bớt chữ số tận cùng đó đi( và cũng phải che bớt chữ số tận cùng của số bị chia).Vídụ1: Ước lượng 92 : 23 = ? Muốn ước lượng 92 : 23 = ? Ta làm tròn 92 -> 90 ; 23 -> 20,rồi nhẩm 90 chia 20 được 4, sau đó thử lại : 23 X 4 = 92 để có kết quả 92 : 23 = 4 Trên thực tế việc làm tròn 92 ->90; 23 ->20 (A)được tiến hành bằng thủ thuậtcùng che bớt 2 chữ số 2 và 3 ởhàng đơn vị để có 9 chia 2 được4 chứ ít khi viết rõ như ở (A)Vídụ2: Có thể ULT 568 : 72 = ?như sau: - Ở số chia ta che 2 đi - Ở số bị chia ta che 8 đi - Vì 56: 7 được 8, nên ta ULTlà 8. Thử: 72 x 8 = 578 > 568 .Vậy thương ước lượng(8)hơi thừa ta giảm xuống 7 vàthử lại: 72 x7 = 504 ; 568 – 504 = 64 2/Ướclượngthươngbằngcáchlàmtròntăng: Nếu số chia tận cùng 7,8 hoặc 9 thì ta làm tròn tăng ( tức là thêm 3, 2 hoặc 1 đơn vị vào số chia). Trong thực hành, ta chỉ việc chia che bớt chữ số tận cùng đó đi và thêm 1 vào chữ số liền trước (và che bớt chữ số tận cùng của số bị chia) Ví dụ 1:Ước lượng 86 : 17 = ?Muốn ước lượng 86 : 17 = ?ta làm tròn 17 theo cách che bớt Chữ số 7 như ở VD 1(phần 1), Nhưng vì 7 khá gần 10 nên taphải tăng chữ số 1 ở hàng chụcthêm 1 đơn vị để được 2, còn đốivới số bị chia 86 ta vẫn làm tròngiảm thành 80, che bớt chữ số 6ở hàng đơn vị.