Bài giảng Cơ sở hệ thống thông tin: Chương 1 - PGS. TS. Hà Quang Thụy

Bài giảng Cơ sở hệ thống thông tin - Chương 1: Giới thiệu chung về hệ thống thông tin. Trong chương này, người học có thể hiểu được một số kiến thức cơ bản về: Dữ liệu, thông tin, tri thức; khái niệm hệ thống; khái niệm hệ thống thông tin; hệ thống thông tin doanh nghiệp; các vấn đề với hệ thống thông tin; sơ bộ về phát triển hệ thống.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Cơ sở hệ thống thông tin: Chương 1 - PGS. TS. Hà Quang Thụy BÀI GIẢNG CƠ SỞ HỆ THỐNG THÔNG TIN CHƯƠNG 1. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ HTTT PGS. TS. HÀ QUANG THỤY HÀ NỘI 01-2021 TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI 1 Nội dung 1. Dữ liệu, thông tin, tri thức 2. Khái niệm hệ thống 3. Khái niệm HTTT 4. HTTT doanh nghiệp 5. Các vấn đề với HTTT 6. Sơ bộ về phát triển hệ thống 2 CNTT và hệ thống thông tin trong tổ chức 3 1. Dữ liệu, thông tin, tri thức Biết quan hệ Biết xử lý 4 Dữ liệu Thông tin dựa trên tri thức 5 Dữ liệu, thông tin, tri thức, trí tuệ 6 Dữ liệu, thông tin, tri thức, trí tuệ 7 Các đặc trưng của thông tin có giá trị l Thông tin có giá trị § Cho người quản lý và người ra quyết định (“quản lý” và “lãnh đạo”). Nhìn chung “chính xác, đúng người, đúng thời điểm” § Các đặc trưng: truy nhập được, chính xác, đầy đủ, kinh tế, linh hoạt, có liên quan, tin cậy, An toàn, đơn giản, kịp thời, kiểm chứng được. l Truy nhập được § Người sử dụng có thẩm quyền dễ dàng nhận được, ở dạng phù hợp, đúng thời điểm theo yêu cầu. l Chính xác § Chính xác là không bị lỗi. Trong nhiều trường hợp, thông tin không chính xác do dữ liệu không chính xác trong quá trình chuyển đổi (được gọi là “nhập rác, xuất rác”: garbage in, garbage out: GIGO). l Đầy đủ § Thông tin cần bao gồm các yếu tố quan trọng. Phản ví dụ: Một báo cáo đầu tư không nói về chi phí quan trọng. 8 Thông tin có giá trị (tiếp) l Kinh tế § Tính kinh tế liên quan tới chi phí tạo thông tin. Người ra quyết định cần cân bằng giá trị của thông tin với chi phí tạo ra nó. l Linh hoạt § Thông tin được sử dụng linh hoạt cho nhiều mục đích. Ví dụ, thông tin lượng hàng tồn kho cho người bán hàng, cho người quản lý tài chính… l Có liên quan § Có liên quan là quan trọng cho người ra quyết định. l Tin cậy § Theo sự tín nhiệm của người dùng. Tính tin cậy phụ thuộc vào tính tin cậy của phương pháp thu thập thông tin / tính tin cậy của nguồn thông tin. l An toàn 9 Thông tin có giá trị (tiếp) l Đơn giản § Cần đơn giản, không quá phức tạp. Thông tin phức tạp và chi tiết có thể không cần thiết. l Kịp thời § Được cung cấp khi cần đến nó: “Biết thời tiết cuối tuần trước không giúp gì cho chọn áo khoác mặc thứ Năm”. l Kiểm chứng được § Thông tin cần kiểm chứng được: kiểm tra được tính đúng đắn có thể bằng nhiều nguồn khác nhau. l Lưu ý § Độ quan trọng các đặc trưng tùy thuộc vào kiểu dữ liệu cần đến: (i) Với dữ liệu thông minh thị trường: tính kịp thời > tính chính xác / tính đầy đủ (chẳng hạn, các đối thủ cạnh tranh có thể tạo ra giảm giá lớn…); (ii) tính chính xác, đầy đủ và kiểm chứng được là quan trọng 10 Chuyển hóa tri thức 11 Khía cạnh kinh tế của tri thức tổ chức l Tổ chức là một thực thể tích hợp tri thức § Môi trường văn hóa tổ chức và tính chất chuyên môn trình độ cao liên quan tới ngành nghề tạo nên một cộng đồng đơn nhất tổ chức thực hiện thu nhận và chuyển giao tri thức hướng tới mục tiêu tốt nhất hoặc hiệu quả nhất cho tổ chức. l Tổ chức là một thực thể sáng tạo tri thức § Một tập hợp mạng quan hệ trong tổ chức tạo điều kiện thuận lợi cho trao đổi và phát triển tri thức tổ chức. Vào năm 2000, Giám đốc điều hành tập đoàn HP Lew Platt lúc đó đưa ra nhận định Nếu HP biết được những điều HP biết thì lợi nhuận của chúng tôi sẽ gấp ba lần Nguyên văn, “If HP knew what HP knows, we would be three times profitable”. l Tổ chức là thực thể bảo vệ tri thức § Một mặt, tổ chức tạo điều kiện thuận lợi cho trao đổi và phát triển tri thức nội bộ, mặt khác, tổ chức cần có cơ chế bảo vệ tri thức tổ chức của mình. 12 Giá trị dữ liệu: Ví dụ 1 (Capital One) l -1980’s: Mô hình xác suất mặc định với thẻ tín dụng đồng mức § Người q/lý NH tin khách hàng chưa ưa mức khác nhau; § HTTT chưa thể đáp ứng quản lý mức tín dụng khác nhau l Richard Fairbanks và Nigel Morris § CNTT cho mô hình dự báo tinh vi hơn (mô hình lợi nhuận), đủ năng lực các mức tín dụng § Thuyết phục nhà QL NH lớn: thất bại. § Thuyết phục được người QL ngân hàng nhỏ Signet Bank: tin một tỷ lệ nhỏ khách hàng thực sự tạo ra hơn 100% lợi nhuận của NH từ hoạt động thẻ tín dụng § MHLN: tốt hơn KH tốt nhất + thu hút KH tốt nhất từ NH lớn http://www.fundinguniverse.com/company­histories/capital­one­financial­corporation­histor   và  https://www.capitalone.com/  13 Giá trị dữ liệu: Ví dụ 1 (Capital One) l Thiếu dữ liệu và giải pháp § Không có dữ liệu với mức thẻ tín dụng khác nhau. § Tạo DL cho mô hình (MHLN): cung cấp ngẫu nhiên mức tín dụng khác nhau tới KH khác nhau. DL là tài nguyên thì phải đầu tư § Tốn kém: tỷ lệ khoanh nợ“: 2,9% đầu ngành, do cung cấp ngẫu nhiên giảm sút tới gần 6% dư chưa thanh toán l Kết quả § 4 năm: vừa thu thập dữ liệu vừa hoàn thiện mô hình. 1994. (Học máy tăng cường). 1994 tách thành Capital One § Nhanh chóng thành có lợi nhuận lớn nhất. Nhà phát hành thể tín dụng thứ sáu nước Mỹ: mở 48,6 triệu tài khoản 53,2 tỷ US$, 12% gia đình Mỹ. § ...