Bài giảng Công tác kỹ sư - Chương 5: Giải quyết vấn đề

Bài giảng "Công tác kỹ sư" Chương 5: Giải quyết vấn đề, được biên soạn gồm các nội dung chính sau: Vấn đề là gì; Geoge Polya và giải toán; Mô hình suy nghĩ sáng tạo (Productive thinking model); Hai công cụ cho giải quyết vấn đề;...Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Công tác kỹ sư - Chương 5: Giải quyết vấn đềCH5. GIAÛI QUYEÁT VAÁN ÑEÀ (PROBLEM SOLVING) 1. Vaán ñeà laø gì? 2. Geoge Polya vaø giaûi toaùn 3. Moâ hình suy nghó saùng taïo (Productive thinking model) 4. Hai coâng cuï cho giaûi quyeát vaán ñeà V.1. Vaán ñeà laø gì?1. Ñònh nghóa vaán ñeà2. Hai thaønh phaàn cuûa VAÁN ÑEÀ3. Phaân loaïi4. Nhaän ra vaán ñeà vaø chuû sôû höõu cuûa vaán ñeà V.1. Vaán ñeà laø gì?1. Ñònh nghóa vaán ñeà: - Töø goác (Problem = baøi toaùn) vieäc phaûi giaûi (quyeát) - Nghóa roäng: khoaûng caùch mong muoán – thöïc teá  ta luoân gaëp vaán ñeà – caàn giaûi quyeát vaán ñeà2. Hai thaønh phaàn cuûa VAÁN ÑEÀ: 1. Moät thöïc theå hay moät vieäc: caùi gì, khi naøo, ôû ñaâu, ai, . coù tính khaùch quan 2. Moät giaù trò: söï khoù khaên, mong muoán, caûn trôû, hoaøi nghi... gaén lieàn vôùi ngöôøi caûm nhaän (phaûi giaûi quyeát): chuû quan Vaán ñeà vaø cô hoäi: Vaán ñeà vaø cô hoäi coù nhieàu tính chaát gioáng nhau Söï khaùc bieät laø vaán ñeà coù tính tieâu cöïc coøn cô hoäi luoân coù tính tích cöïc => GIAÛI QUYEÁT VAÀN ÑEÀ vaø TÌM KIEÁM hay KHAI THAÙC CÔ HOÄI coù cuøng phöông phaùp V.1. Vaán ñeà laø gì?3. Phaân loaïi:a. theo lónh vöïc:– Caùc vaán ñeà (baøi toaùn) toaùn hoïc: Coù tính logic raát cao, yù nghóa toång quaùt. giaû thieát  CHÖÙNG MINH (suy luaän logic)  Keát luaän CHÖÙNG MINH döïa vaø caùc tieàn ñeà + qui luaät logic.– Caùc vaàn ñeà (khoa hoïc) xaõ hoäi: - Lieân quan ñeán töông taùc con ngöôøi vôùi nhau trong xaõ hoäi. Caùc baøi toaùn naøy phuï thuoäc: thôøi gian, khoâng gian, con ngöôøi tham gia, tính hôïp leä - Döïa vaøo caùc qui luaät ñöôïc ña soá coâng nhaän (luaät phaùp, ñaïo ñöùc, toân giaùo) ñeå ñöa ra lôøi giaûi coù lyù. - nhöõng tröôøng hôïp ngoaïi leä caàn xeùt söï hôïp tình. V.1. Vaán ñeà laø gì?3. Phaân loaïi:a. theo lónh vöïc: (tieáp)– Vaán ñeà kinh teá - kyõ thuaät (engineering problems): Lieân quan ñeán söï taùc ñoäng cuûa con ngöôøi vaøo töï nhieân nhaèm phuïc vuï ñôøi soáng: a. Chuaån ñoaùn vaø giaûi quyeát vaán ñeà trong hoaït ñoäng cuûa heä thoáng b. Caûi tieán moät heä thoáng hieän haønh (taùi thieát keá) c. Thieát keá vaø phaùt trieån moät heä thoáng môùi d. Phaùt trieån moät lónh vöïc öùng duïng môùi Baøi toaùn khoa hoïc nhaèm nghieân cöùu töï nhieân Hai muïc tieâu giaûi quyeát vaán ñeà kinh teá-kyõ thuaät: - Vaán ñeà kieåm soaùt: (a) & (b) - Vaán ñeà thieát keá : (c) & (d) V.1. Vaán ñeà laø gì?3. Phaân loaïi: (tieáp)b. theo hình thaùi:- Caùc vaán ñeà sai leäch: vieäc gì xaûy ra khoâng theo döï ñònh, yeâu caàu ñieàu chænh, thay ñoåi cho ñuùng.- Caùc vaán ñeà tieàm taøng: coù theå xaûy ra trong töông lai, khoâng bieát tröôùc nhöng thöïc ra coù theå döï ñoaùn vaø phoøng ngöøa.- Caùc vaán ñeà hoaøn thieän: mong muoán coù keát quaû toát hôn. Baøi toaùn laø caûi tieán, hoaøn thieän coâng vieäc. V.1. Vaán ñeà laø gì?4. Nhaän ra vaán ñeà vaø chuû sôû höõu cuûa vaán ñeà:a. Caàn nhaän ra vaán ñeà tieàm taøng vaø ñaùnh giaù thöïc chaát vaán ñeà: “nöôùc ñeán chaân môùi nhaûy hay nhìn ñaâu cuõng thaáy vaán ñeà” - Caùc vaán ñeà tieàm taøng coù chi phí xöû lyù ngaên ngöøa thaáp. - Caàn phaûi ñaùnh giaù ñaây coù thöïc söï laø vaán ñeà hay khoâng - khi giaûi quyeát vaàn ñeà cuõng caàn phaûi quyeát ñònh coù thöïc hieän hay khoâng.b. Caàn nhaän ra chuû sôû höõu cuûa vaán ñeà: xaùc ñònh chuû sôû höõu vaø quyeát ñònh ngöôøi giaûi quyeát vaán ñeà laø coù yù nghóa raát lôùn Caùc caâu hoûi: Vaán ñeà: - Coù khaû naêng töï bieán maát? - khoâng quan troïng? - seõ toát hôn neáu ñöôïc giaûi quyeát bôûi ngöôøi khaùc? V.2 George Polya vaø giaûi toaùn: Polya laø ngöôøi ñaàu tieân ñaët ra “Problem solving” trong quyeån saùch nhoû “How to solve it” (1945) laøm cô sôû cho caùc phöông phaùp sau naøy1. Boán nguyeân taéc cho giaûi toaùn a. Hieãu vaán ñeà (understanding the problem) b. Laäp keá hoaïch (make a plan) c. Thöïc hieän (carry out the plan) d. Xem xeùt – caûi tieán (look back, how could it better)2. Heuristics Cuõng trong quyeån saùch naøy, oâng cuõng ñöa ra khaùi nieäm veà caùc phöông phaùp heuristics George Polya: cho “Problem solving” nhaø toaùn hoïc Hungary V.2 George Polya vaø giaûi toaùn:1. Boán nguyeân taéc cho giaûi toaùn:a. Hieãu vaán ñeà (understanding the problem – identify the goal) thöôøng ta hay cho raèng mình naém vöõng ñaàu ñeà, caùc caâu hoûi kieåm tra:• - What are you asked to find or sh ...