Bài giảng Đa ối - TS. Nguyễn Mạnh Thắng

Bài giảng Đa ối trình bày các nội dung chính sau: Liệt kê các nguyên nhân gây đa ối, các triệu chứng của đa ối cấp và đa ối mãn, chẩn đoán phân biệt được đa ối và một số bệnh lý khác, hướng xử trí của đa ối.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Đa ối - TS. Nguyễn Mạnh ThắngĐA ỐI TS.NguyễnManhThă ̣ ́ng ̣ ̣ ̉ BômônPhuSan–ĐHYHN PhótrưởngkhoaĐẻ–Bv.PhusanTW ̣ ̉ ̉ TrungtâmChânđoa ́ntrướcsinh–Bv.PhusanTW ̣ ̉ Tel.090.798.5688/0969.886.658thang@live.jp ĐA ỐIMục tiêu học tập1. Liệt kê các nguyên nhân gây đa ối2. Trình bày các triệu chứng của đa ối cấp và đaối mãn3. Chẩn đoán phân biệt được đa ối và một sốbệnh lý khác.4. Trình bày hướng xử trí của đa ối CHỨC NĂNG SINH LÝ CỦA NƯỚC ỐITúi ối được tạo ra khoảng ngày thứ 12 sau khitrứng thụ tinh. ( từ ngày bắt đầu thụ thai)Thể tích nước ối tăng dần cho đến đầu của 3tháng cuối thai kỳ và từ đó hằng định cho đến khithai đủ tháng .Trong giai đoạn tuần thứ 37 đến tuần thứ 41, thểtích nước ối giảm đi 10%.Từ tuần thứ 42 trở đi, thể tích nước ối giảm đi rấtnhanh, khoảng 33% trong một tuần.Thai già tháng thường thiểu ối CHỨC NĂNG SINH LÝ CỦA NƯỚC ỐINước ối có vai trò:• Bảo vệ thai khỏi các sang chấn trực tiếp lên tử cung – nếu không có đè nén lên dây rốn gây suy thai• Điều hoà thân nhiệt cho thai nhi.• Cho phép thai cử động tự do trong tử cung.• Trao đổi nước, điện giải giữa thai nhi và mẹ.• Giúp cho sự bình chỉnh của thai nhi.• Trong chuyển dạ, đầu ối giúp cho sự xoá mở cổ tử cung. CHỨC NĂNG SINH LÝ CỦA NƯỚC ỐIDịch ối thay đổi tuỳ thuộc chủ yếu vào:- Sự bài tiết của màng ối- Sự thẩm thấu của thành mạch- Nước tiểu của thai nhi.Trong vòng một giờ có khoảng 350 - 375 ml nướcối được thay thế. NGUYÊN NHÂN ĐA ỐINguyên nhân về phía mẹ• Tiểu đường trước hoặc trong khi mang thai là nguyên nhân thường gặp. ( bệnh nhân tăng cân nhiều )• Kháng thể kháng Rh và các bệnh tán huyết thứ phát do kháng thể bất thường có thể gây tình trạng thiếu máu thai nhi trầm trọng hoặc phù thai nhi có liên quan đến tình trạng đa ối.• Loạn dưỡng tăng trương lực cơ (ít gặp). NGUYÊN NHÂN ĐA ỐINguyên nhân rau thai• U mạch máu màng đệm có thể gây suy tim thai nhi và dẫn đến tình trạng đa ối.• Các bệnh lý viêm nội mạc tử cung hoặc gây thương tổn bánh rau (giang mai) NGUYÊN NHÂN ĐA ỐINguyên nhân do thai• Bất thường hệ thống thần kinh trung ương thai nhi (vô sọ, khuyết tật ống nơron thần kinh).• Khuyết tật cấu trúc hệ thống tiêu hoá (tắc ống thực quản hoặc ống tiêu hoá).• Bất thường nhiễm sắc thể thai nhi.• Phù thai không do yếu tố miễn dịch: có tiên lượng rất xấu và thường liên quan đến đa ối. Trường hợp điển hình có tình trạng phù rau thai.• Hội chứng truyền máu song thai: là một rối loạn• Thai nhận máu : nhiều máu suy tim gây phù – đa ối• Thai mất máu : suy dinh dưỡng . NGUYÊN NHÂN ĐA ỐI• Bình thường lượng nước ối khoảng 300 - 800ml,• Từ 800 -1500ml gọi là dư ối.• Đa ối khi lượng nước ối vượt quá trên 2000ml• Tỷ lệ đa ối khoảng 0,2 - 1,6 %.• Người ta thường dùng chỉ số nước ối (A.F.I: amniotic fluid index) qua siêu âm để xác định đa ối. Đa ối khi chỉ số nước ối (A.F.I) vượt trên 25 cm (đotheo kỹ thuật của Phelan) phương pháp này nên được ưutiên sử dụng trong trường hợp song thai.Một góc sâu nhất > 90mm Đa ối cấ pThường xảy ra vào tuần thứ 16-20 của thai kỳ : do tốc độ giatăng nước ối tăng dần .Triệu chứng do nước ối phát triển nhanh làm TC to chèn épvào cơ hoành gây khó thở.- Bụng lớn nhanh và căng cứng- Tử cung căng cứng và ấn đau- Không sờ được các phần thai nhi, khám kỹ có thể có dấuhiệu cục đá nổi.- Tim thai khó nghe hoặc nghe xa xăm.- Thăm âm đạo thấy đoạn dưới căng phồng, cổ tử cung hémở, đầu ối căng- Phù và giãn tĩnh mạch đặc biệt là chi dưới do tĩnh mạch chủdưới bị chèn ép. Đa ối cấpDị dạng cấu trúc thai nhi cần được loại trừ bằng siêu âm:• Tắc nghẽn thực quản hoặc đoạn cao của ống tiêu hoá,• Thai vô sọ ( vẫn có mặt , không có vòm sọ )• Tật nứt cột sống (spina bifida – đa ối sớm )....Lượng nước ối lúc này đỉ để phát hiện bất thường .Tuần thai thứ 12 trở đi các cơ quan đã phát triển đầy đủ-có gì bất thường sẽ quan sát tốt hơnMốc thăm dò sản khoa 12 -22-32 , mốc 16 – triple test –phát hiện . Đa ối mãnĐa ối mãn chiếm 95% các trường hợp đa ối và thườngxảy ra vào những tháng cuối của thai kỳ. Đa ối mãn• Sản phụ ...