Bài giảng Đại cương giun, sán - TS. Ngô Hùng Dũng

Bài giảng Đại cương giun, sán trình bày các kiến thức tổng quan về giun, sán; cấu tạo giun, sán; chu trình phát triển giun, sán; giun đũa chó mèo;... Tham khảo nội dung bài giảng để nắm bắt nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Đại cương giun, sán - TS. Ngô Hùng DũngTS. NGÔ HÙNG DŨNGĐẠI CƯƠNG GIUN, SÁN GIUN SÁNTròn, dài, không chia đốt = hình ống Thân dẹp, có nhiều đốt: Sán dảiNEMATODA CESTODA Thân dẹp, hình lá, không có đốt: Sán lá TREMATODA Đơn tính: Lưỡng tính: con đực và con cái riêng biệt Không có con đực và con cái riêng biệtGIUN SÁN GIUNKhông có hệ hô hấp và tuần hoànHệ tiêu hóa là mốt ống đơn giản bao gồm: miệng, xoang miệng, thựcquản, ruột, hậu mônHệ bài tiết gồm hai ống chạy dọc hai bên thân, có một ống nối ngang gầnđầu, đổ ra ngoài bằng lỗ bài tiết khoảng thực quảnHệ thần kinh: từ một vòng nối các hạch thần kinh quanh thực quản có 6sợi thần kinh chạy đi phía trước và 6 sợi chạy đi phía sauCơ quan sinh dục đực gồm: tinh hoàn, ống dẫn tinh, túi chứa tinh, ốngphóng tinh, gai giao hợpCơ quan sinh dục cái gồm: buồng trứng, ống dẫn trứng, túi nhận tinh, tửcung, âm đạo và âm môn mở ra ngoài bằng lỗ sinh dục ở phía bụng, nữathân trênCHU TRÌNH PHÁT TRIỂN SÁN DẢI CESTODASán dải không có hệ tiêu hóa, hệ tuần hoàn, hệ hô hấpCác đốt được sinh ra từ cổ, đốt sinh ra trước bị đẩy ra xa đầuĐốt sán non gần đầu, không có cơ quan sinh dụcĐốt sán trưởng thành ở khoảng giữa, có cơ quan sinh dục đực vàcơ quan sinh dục cái trong mỗi đốtĐốt sán già hay đốt sán mang trứng, nằm cuối thân, chỉ có tử cungchứa đầy trứngSán dải có loài có lỗ đẻ nên đẻ trứng, có loài không có lỗ đẻ nênkhông đẻ trứngCHU TRÌNH PHÁT TRIỂN QUA 1 KÝ CHỦ TRUNG GIANCHU TRÌNH PHÁT TRIỂN QUA 2 KÝ CHỦ TRUNG GIAN SÁN LÁ TREMATODASán lá không có hệ tuần hoàn, hệ hô hấpHệ tiêu hóa bao gồm miệng, hầu quản, thực quản và 2 nhánh ruộtđơn hay phân nhánh, bị bít ở cuối, không có hậu mônHệ bài tiết gồm nhiều tế bào bài tiết nằm rải rác khớp cơ thểnối với các ống bài tiết như mạng lưới ở hai bên thân đỗ vào 2ống thu và đi vào nơi như là bàng quang, sau đó mở ra ngoàibằng lỗ ở cuối thân.Hệ thần kinh: từ hạch thần kinh gần miệng phát ra các sợi chạyxuống phía trước và sau thân, có nhiều vòng thần kinh vòng theothân.Cơ quan sinh dục đực gồm 2 dịch hoàn, ống dẫn tinh, túi chứa tinh,ống phóng tinh, lỗ giao hợpCơ quan sinh dục cái gồm 1 buồng trứng, ống dẫn trứng, túi nhậntinh, tuyến noãn hoàng, tử cung uốn khúc, lỗ đẻCHU TRÌNH PHÁT TRIỂN Kýsinhởruột,gan,phổicủa ngườivàthúGIUN ĐŨA CHÓ, MÈO Toxocara canis, T. catiGiun đũa chó, mèo là ký sinh trùng của chó, mèoNgười vô tình bị nhiễm gây nên hội chứng ấu trùng lạc chủ nội tạngTỉ lệ nhiễm cao ở châu Âu, gặp nhiều nơi trên thế giới: Mỹ, Úc,Mexico, Philippines, Nam PhiViệt Nam hiện nay cũng thường được phát hiệnNgười thường bị nhiễm Toxocara canis hơnCHU TRÌNH PHÁT TRIỂNGiun trưởng thành sống trong ruột non của chó, mèoGiun cái đẻ trứng thải theo phân ra ngoàiTrứng mới đẻ chưa có phôi, sau khoảng 2-4 tuần ấu trùng hình thànhtrong trứngChó, mèo nuốt trứng có ấu trùng, đến ruột ấu trùng thoát ra khỏi trứngẤu trùng xuyên thành ruột vào máu đến gan, tim, phổi -> ấu trùng gđ 3Ấu trùng giai đoạn 3 trở xuống ruột non trưởng thànhỞ chó con dưới 6 tháng tuổi chu trình được thự hiện như trênỞ chó lớn tuổi, AT 3 ít đươc trưởng thành trừ trường hợp chó cáiđang mang thai, AT3 được truyền qua nhau thai ở gan, phổi và chócon mới đẻ đã bị nhiễm Toxocara canis.T. cati có trưởng thành ở mèo các lứa tuổi và T. cati không truyền quanhau thai mà truyền qua sữa mẹKý chủ chờ thờiTRIỆU CHỨNG LÂM SÀNGNgười bị nhiễm do tiếp xúc với chó con, tiếp xúc đất bị nhiễm phânchó, mèoNgười không phải là ký chủ nên AT3 không trưởng thành được và theođường máu đi khắp nơiThần kinh: đau đầu, động kinh, rối loạn vận động, rối loạn hành vi. . .Xuất huyết da, nổi mề đay, nổi cục u ở daHo kéo dàiRối loạn tiêu hóa. Gan, lách có thể toSốt kéo dài không rõ nguyên do.Có hội chứng thận hư, viêm cầu thận cấpMắt mờCHẨN ĐOÁNDựa vào triệu chứng lâm sàngDựa vào yếu tố dịch tễ: nuôi chó, mèo, tiếp xúc đất nhiễm phân chó, mèoXÉT NGHIỆM MÁU CÓ BẠCH CẦU TOAN TÍNH TĂNG CAOXét nghiệm miễn dịch ELISA hiệu giá từ 1/800; 1/1600; 1/3200ĐIỀU TRỊAlbendazole: trẻ em: 10-15mg/kg/ngày chia 2 lần x 5 – 28ngày người lớn: 400mg x 2 lầnPHÒNG NGỪATẩy giun cho chó, mèoRửa tay sau khi tiếp xúx chó, mèo, đất nhiễm phân ...