Bài giảng Dị tật cột sống - ThS.BS Hà Tố Nguyên

Bài giảng gồm các nội dung như: phôi thai học, các hình ảnh và thay đổi bình thường, chẻ đôi đốt sống, các dấu hiệu trên đốt sống, các dấu hiệu trên sọ não... Mời các bạn cùng tham khảo bài giảng để nắm chi tiết nội dung kiến thức.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Dị tật cột sống - ThS.BS Hà Tố NguyênDỊTẬTCỘTSỐNG THs.BSHÀTỐNGUYÊN KHOACHẨNĐOÁNHÌNHẢNH BVPHỤSẢNTỪDŨ 1MỞĐẦU: Vôsọvàchẻđôiđốtsốnglànhữngkhiếm khuyếthaygặpnhấtcủahệthầnkinhvới tầnsuấtkhoảng1/1000trẻsanhsống. Khi siêu âm thai, người bác sĩ phải luôn nhớ để tìm những dấu hiệu của tật chẻ đôiđốtsốngởđầuvàcộtsống. Tần suất bệnh còn thay đổi tuỳ theo chủngtộcvàgiớitính. 2PHÔITHAIHỌC HệTKxuấtpháttừlớpngọaibì. Khoảng N18 sau thụ thai, đĩa TK phân thànhhainếp TKbênvàmột đườngrãnh ởgiữa. HainếpTKbêntiếptụcdichuyểnlêntrên rồi hoà nhập ở đường giữa và tạo thành một ống TK kín với hai lỗ trên và dưới thôngvớikhoangối. LỗTKtrên đóngvàoN24sauthụthaivà lỗdướiđóngvàoN26sauthụthai 3PHÔITHAIHỌC Oáng TK hình thành não bộ và ống sống, lòng ốngTKhìnhthànhhệthốngnãothất vàkênhốngsống. Nếu lỗ dưới ống TK không đóng sẽ gây chẻđôiĐSvànếuxảyracàngsớmthìTL càngnặng. Sự hoá sụn của ĐS bắt đầu từ tuần 6 và hoáxươngbắtđầuhaituầnsau. 4CÁCHÌNHẢNHVÀTHAYĐỔIBÌNHTHƯỜNG Mỗi ĐS có 3 vùng hoá xương, một ở thân ĐS (trungtâm)vàhaibêncánhđốtsống. Cần khảo sát ở 3 mặt cắt: ngang (axial), cạnh dọcgiữa(parasagittal)vàđứngngang(coronal). Mặt cắt ngang giúp khảo sát cả 3 vùng hoá xương. Trên mặt cắt đứng ngang, hai vùng hoá xương sau sẽ cùng với vùng trung tâm cho hình ảnh đườngrayxelửa. Mặt cắt cạnh dọc giữa giúp khảo sát vùng hóa vôitrungtâm. 5CHẺĐÔIĐỐTSỐNG(CĐĐS) Thườnglàdịtật đơnlẻnhưngCĐĐScóthểlà mộtbiểuhiệncủaTrisomie13và18. Tiểu đường và béo phì cũng là những nguy cơ gâyDTnày. Các thuốc chống động kinh, carbamazepine, phenytoin và thiếu hụt acid folic cũng làm tăng nguycơbệnh. Phụnữcóthaitiếpxúcvớinhiệtcaonhưphơi nắngnhiều,sốtởTCN1thìnguycơCĐĐStăng. Dovậymộtbiệnphápphòngngừagầnđâylàbổ sungđasinhtố, đặcbiệtlàacidfolic ởgiai đoạn quanhthụthaisẽgiúpgiảmtầnsuấtDTnày. 6Cácdấuhiệutrênđốtsống CĐĐScóthểxảyraởbấtcứvùngnàodọc theoCSnhưngvịtríhaygặpnhấtlàởvùng thắtlưngcùng.TrongmộtNChồicứucáctrẻ sanhsốngtừ19631968:4%xươngcùng,59% ĐSthắtlưngvàthắtlưngcùng,37%cònlạiở ĐSngực. CĐĐSđượcchiathànhhaithể:kín(20%)vàhở (80%).1. Thểhởkhichỗkhiếmkhuyếtkhôngđượcche phủhoặcđượcchephủbằngmộtlớpmàng mỏngthấuâm.2. Thểkínkhichỗkhiếmkhuyếtđượcchephủ bởilớpdahoặcmộtmàngcảnâmdày 7Cácdấuhiệutrênđốtsống MộtkhốinhôquachỗkhiếmkhuyếtởCS: 1. Khốithoátvịmàngnãochỉchưádịchnãotuỷ cótiênlượngtốt(chỉchiếm5%) 2. Khối thoát vị màng nãotuỷ sống chứa các thành phần thần kinh với tiên lượng xấu hơn (chiếm90%95%). Trên MC ngang, hai vùng hoá xương sau rộng bấtthường(hìnhảnhchữUhoặcV). Trên MC đứng ngang, khoảng cách giữa hai vùng hoá xương sau cũng dãn rộng hơn bình thường. 8Chẻđốtsống 9Chẻđốtsống 10Chẻđốtsống 11Chẻđốtsống/3D 12Chẻđốtsống 13Cácdấuhiệutrênđốtsống Sựmấtnguyênvẹncủalớpdavàkhốithoátvị cóthểđượcnhìnthấytrênmặtcắtngangvàdọc giữa. Khiếmkhuyết ởCSdễpháthiệnnếu>3ĐSbị hở. Trênthựctế,cácdấuhiệuởĐSrấtmơhồønên TS phát hiện thấp nếu dùng máy SA đời củ, khôngđủlygiảivàkhôngphốihợpvớicácdấu hiệuởđầu. Các NC trong gđ đầu cho thấy TS phát hiện Cácdấuhiệutrênđốtsống Các dấu hiệu ở CS dễ phát hiện nếu thai nằm sấp,khôngcónhauhaythànhtửcungđèlênCS. Hìnhảnhbàngquangđầyrồitrốngcũngnhưcác cử độngcủachâncần đượcquansátnhưngnếu nhìn thấy được các hiện tượng này cũng không giúploạitrừdịCĐĐS. KhôngphảitấtcảcáctổnthươngtrênCSđềulà tậtCĐĐS. 15Cácdấuhiệutrênsọnão CĐĐSthườngđikèmvớimộtsốdấuhiệutrên sọnãodễnhậnthấy.  BPDnhỏsovớituổithai ...