Bài giảng Dịch tễ học thú y: Chương 5 - Nguyễn Thị Thu Hiền

Bài giảng Dịch tễ học thú y: Chương 5 Các thông số đo lường dịch tễ học, được biên soạn gồm các nội dung chính sau: khái niệm về số liệu và bảng số liệu khái niệm về tỷ số, tỷ lệ, tỷ suất các thông số đo lường dịch tễ học. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Dịch tễ học thú y: Chương 5 - Nguyễn Thị Thu HiềnCHƯƠNG 5CÁC THÔNG SỐ ĐO LƯỜNGDỊCH TỄ HỌCI. KHÁI NIỆM VỀ SỐ LIỆU VÀ BẢNGSỐ LIỆU1 . Số liệu (dữ kiện)❖ Số liệu là những thông tin thuđược trong quá trình điều tra,giám sát dịch tễ dưới dạng cácbiến số đơn lẻ.❖ Các loại số liệu- Số liệu có tính chất định tính- Số liệu có tính chất định lượng+ Số liệu định lượng theo khoảng thời gian+ Số liệu định lượng theo khoảng cách thứ tự*Chú ý: giữa các số này không có thang bậcnào khác, tức là không có bất kỳ một số trunggian hay một số lẻ nào khác2. Bảng số liệu (bảng dữ kiện)✓ Các biến số đơn lẻ điều tra thu thập được, sẽ đượctập hợp thành bảng số liệu hay mục lục✓ Tập hợp của các số liệu thường được sắp xếp theohệ thống mô hình 2 chiều+ tên của các biến số được xếp theo chiều ngang+ các số liệu thu được xếp theo chiều dọc.➔ phải xây dựng được một cơ sở dữ liệu cho thậtcẩn thận, chi tiết và dễ dàng xử lý khi cần thiết3. Phương pháp thu thập sốliệu- Vấn đề nghiên cứu- Thu thập số liệu- Phương pháp thu thập số liệu- Nguồn gốc số liệu- Phân tích số liệu- Các biện pháp xử lý- Lựa chọn biện pháp- Hệ thống sắp xếp số liệu4. Trao đổi dữ liệu- Trao đổi các báo cáo, thông tin về lĩnh vựcchuyên môn- Giới thiệu các kết quả nghiên cứu trênsách báo, tạp chí, Internet- Thu nhận các thông tin qua máy tính cónối mạngII. KHÁI NIỆM VỀ TỶ SỐ, TỶLỆ, TỶ SUẤTChú ý: cần dùng cho đúng trong từng hoàncảnh nghiên cứu để khai thác những thôngtin có ích.1. Tỷ số (Ratio)- là một biểu hiện của mối quan hệ giữa 2 đại lượng,một tỷ số có dạng✓ tử số a là một số sự kiện nào đó.✓ mẫu số b là một số sự kiện đếm được trong thờiđiểm t hoặc trong một khoảng thời gian t1 – t2.- Hệ số k có thể là 1, 10, 100, 1000…2. Tỷ lệ (Proportion)- là một phân số nói lên sự biến đổi của một đại lượngnày (ghi ở tử số) so với sự thay đổi của một đại lượngkhác (ghi ở mẫu số).- a là tần số xuất hiện sự kiện, hiện tượng cần quan tâm- b là tần số không xuất hiện sự kiện, hiện tượng cầnquan tâm trong quần thể xảy ra sự kiện, hiện tượng đó3. Tỷ suất (Rate)- là số đo xác suất xuất hiện một hiện tượngxảy ra trong một đơn vị thời gian.Chú ý: tính tỷ suất trong dịch tễ học là để sosánh cùng một hiện tượng ở 2 quần thể khácnhau, 2 thời gian khác nhau, 2 khu vực khácnhau, 2 hiện tượng khác nhau ở cùng một quầnthể, cùng một thời gian và ngược lại- Tử số a của tỷ suất: là tần số xuất hiện sự kiện,hiện tượng A ở một quần thể xảy ra trong mộtkhoảng thời gian t1 – t2- Mẫu số b là tần số xuất hiện của sự kiện, hiệntượng B, trong thời gian đó, quần thể đó- Hằng số k là một luỹ thừa của 10, nó phụ thuộcvào kích thước tương đối của các đại lượng a và b. Đ4. Đặc điểm tử số của tỷ lệ H KT N A Đ5. Đặc điểm mẫu số của tỷ lệ H KT N✓ Mẫu số của tỷ lệ (nhiễm, mắc, chết…) là Atổng số các cá thể có trong quần thể đượcđếm một cách chính xác trong thời giannghiên cứu.➔ khi tính mẫu số cách đơn giản nhất là lấytổng số động vật trong quần thể vào thờiđiểm giữa của thời kỳ nghiên cứu hoặc lấysố trung bình cộng của các đợt biến độngtrong thời kỳ nghiên cứu.III. CÁC THÔNG SỐ ĐO LƯỜNG Đ HDỊCH TỄ HỌC KT N A - Số mắc bệnh và tỷ lệ mắc bệnh - Tỷ lệ nhiễm - Số hiện mắc và tỷ lệ hiện mắc - Số mới mắc và tỷ lệ mới mắc - Các tỷ lệ chết chủ yếu Đ1. Số mắc bệnh và tỷ lệ mắc bệnh H KT N A- Số mắc bệnh- Tỷ lệ mắc (phát) bệnh- Tỷ lệ mắc bệnh có thể tính theo 2 cách+ Tỷ lệ mắc bệnh so với tổng đàn bình quân+ Tỷ lệ mắc bệnh so với tổng đàn gia súc bịđe doạ A N KT HĐ Đ2. Tỷ lệ nhiễm H KT Nlà tỷ lệ mắc bệnh ở dạng đặc biệt dùng trong Atrong điều tra dịch tễ, thông thường là đồngnhất với tỷ lệ phát bệnh Đ3. Số hiện mắc và tỷ lệ hiện mắc H KT N✓ Số hiện mắc của một bệnh nhất định bao gồm Atất cả số cá thể hiện đang có bệnh đó mà ta có thểđếm được trong một quần thể ở một thời điểmnhất định hoặc trong một khoảng thời gian nhấtđịnh.✓ Tỷ lệ hiện mắc sẽ có được bằng cách đem sốhiện mắc chia cho tổng số cá thể của quần thể tuỳmục tiêu của nghiên cứu. Đ✓ Có 2 số đo của tỷ lệ hiện mắc: H KT- Tỷ lệ hiện mắc điểm N A- Tỷ lệ hiện mắc kỳ Đ4. Số mới mắc và tỷ lệ mới mắc H KT N - Số mới mắc:là một nghiên cứu được tiến A hành trong một khoảng thời gian dà ...