Bài giảng Điều tra dịch - PGS.TS. Lê Hoàng Ninh

Mục tiêu của bài giảng Điều tra dịch của PGS.TS. Lê Hoàng Ninh là nhằm giúp cho các bạn định nghĩa được các từ dùng trong vụ dịch; liệt kê được các bước tiến hành điều tra một vụ dịch; phát triển được một giả thuyết về nguyên nhân bùng phát dịch; kiểm định được giả thuyết về nguyên nhân bùng phát một vụ dịch; tính được các số đo liên quan trong điều tra một vụ dịch.

Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Điều tra dịch - PGS.TS. Lê Hoàng NinhĐIỀU TRA DỊCH PGS, TS LÊ HOÀNG NINH VIỆN VS-YT CÔNG CÔNG Mục tiêu bài học ( CK I, II .SĐH)• Định nghĩa được các từ dùng trong vụ dịch• Liệt kê được các bước tiến hành điều tra một vụ dịch• Phát triển được một giả thuyết về nguyên nhân bùng phát dịch• Kiểm định được giả thuyết về nguyên nhân bùng phát một vụ dịch• Tính được các số đo liên quan trong điều tra một vụ dịchPHÁT HIỆN SỰ BÙNG PHÁTDỊCH1. Dựa vào dữ liệu giám sát, Điều tra2. Phân tích các dữ liệu theo không gian và thời gian3. Qua các số iệu báo cáo / qua thông tin tiếp xúc của ca bệnh4. Nhân viên y tếLÝ DO ĐIỀU TRA DỊCH1. KIỂM SOÁT/ PHÒNG CHỐNG DỊCH2. NGHIÊN CỨU3. HUẤN LUYỆN, ĐÀO TẠO4. VẤN ĐỀ CÔNG CỘNG/ CHÍNH TRỊ XÃ HỘI5. CHƯƠNG TRÌNH Y TẾ…BÀI TẬP• Trong năm 2011, tại xã X huyện Y, có 20 ca chết vì ung thư gan. Anh chị hãy liệt kê các lý đ điều tra xác định dịch ( làm trong 10 phút)10 BƯỚC ĐIỀU TRA MỘTVỤ DỊCH1. Chuẩn bị công việc tại thực địa2. Xác định sự hiện hửu của một vụ dịch3. Kiểm tra/ xác định chẩn đoán4. Định nghĩa và xác định ca bệnh: 1. Định nghĩa ca bệnh 2. Xác Định và đếm số ca bệnh10 BƯỚC ĐIỀU TRA MỘTVỤ DỊCH• 5. Tiến hành mô tả dịch tễ• 6. Phát triển giả thuyết về nguyên nhân bùng phát dịch• 7. Kiểm định giả thuyết• 8. Nếu cần, xem xét, điều chỉnh giả thuyết và tiến hành các nghiên cứu thêm10 BƯỚC ĐIỀU TRA MỘTVỤ DỊCH• 9. Triển khai các biện pháp kiểm soát/ phòng chống• 10. Công bố các phát hiện, kết quả điều tra10 BƯỚC ĐIỀU TRA MỘTVỤ DỊCH• Bài tập 2• Trong 10 bước điều tra nầy, theo anh chị bước nào là quan trong nhất, giải thích tại sao?• Khi tiến hành điều tra dịch cần tuân thủ theo thứ tự 10 bước điều tra trên khôngBƯỚC 1: CHUẨN BỊ CÔNGVIỆC TRÊN THỰC ĐỊA• CÓ 3 NHÓM CÔNG VIỆC:1. Điều tra: bộ câu hỏi trang bị/ dụng cụ: lab, materials, computer, camera, khác…2. Quản lý hành chánh3. Tham vấn: vai trò của bạn tại thực địa ai?/ ở đâu, khi nào bạn gặp và tiếp xúc trao đổiBƯỚC 1: CHUẨN BỊ CÔNGVIỆC TRÊN THỰC ĐỊA• Bài tập:• Ngày 30 tháng 12 năm 2010, trung tâm y tế dự phòng Tây Ninh báo cáo có một vụ dịch gồm 50 người mắc bệnh tiêu chảy cấp phải nhập viện. Anh chị hãy chuẩn bị cho chuyến đi điều tra phòng chống dịch tại đâyBƯỚC 2: XÁC ĐỊNH DỊCH• DỊCH: khi số ca mắc hơn số dự kiến xãy ra trên dân số/ vùng, địa phương/ thời khoảng 1. Sporadic ( tản phát/ lẻ tẻ) 2. Epidemic ( Dịch) 3. Endemic ( dịch lưu hành địa phương) 4. Pandemic (Đại dịch) Chùm ca ( Cluster): tập hợp ca/ vùng/ thời khoảng nào đóBƯỚC 2: XÁC ĐỊNH DỊCH• BÀI TẬP 3:• Vào tháng 12 năm 2006, TTYTDP Kiên Giang báo cáo có 24 trường hợp viêm não ở trẻ em. Sau đó Viện Pasteur xác định là do enterovirus 71. Theo anh chị đây có phải là vụ dịch không và bước chuẩn bị của anh chị như thế nào để điều tra vụ dịch nầy ?BƯỚC 3: THẨM ĐỊNH CHẨNĐOÁN• Mục đích: • Bảo đảm chẩn đoán phù hợp • Loại bỏ những sai lầm labo• Thẩm định: • Riview lâm sàng • Kết quả xét nghiệm• Đề nghị: • Tóm tắt các dấu hiệu lâm sàng • Thăm khám các bệnh nhânBƯỚC 4 a: ĐỊNH NGHĨA CABỆNH• Định nghĩa ca bệnh: • Các tiêu chí xác định: • lâm sàng , khu trú thời gian, nơi chốn, con người • Thí dụ: sốt, tiêu chảy phân lỏng > 3 lần / ngày, cự ngụ tại …, phát bệnh trong phạm vị… tuần, những người có đi đến dự tiệc, ăn… • Lưu ý tính hằng định và không bias cho mọi trường hợp điều traBƯỚC 4 a: ĐỊNH NGHĨA CABỆNH• Đinh nghĩa ca bệnh: • Bao phủ được toàn bộ ca bệnh • Không, ít dương sai • Cần có khẳng định của xét nghiệm• Có 3 loại định nghĩa ca bệnh: E coli O 157: H7 • Ca xác định • Ca nghi nghờ: tiêu máu, place, time, người • Ca có thể : đau bụng và tiêu chảy/ thời gian/ không gianBƯỚC 4 b: xác định ca bệnhvà đếm số ca• Xác định về mặt địa dư, vùng bị ảnh hưởng• Xác định ca bệnh: dùng nhiều nguồn có thể: • Bác sĩ phòng khám • Dưỡng đường • Bệnh viện • Trạm y tế • Hỏi bệnh nhân • Điều traBƯỚC 4 b: xác định ca bệnhvà đếm số ca• Loại thông tin/ từng ca: • Thông tin dân số • Thông tin lâm sàng • Thông tin yếu tố nguy cơ • Thông tin từ các báo cáo• Dạng báo cáo, dạng dữ liệu, dạng câu hỏiBƯỚC 4 b: xác định ca bệnhvà đếm số ca• Bài tập:• Trong một vụ dịch tiêu chảy cấp xảy ra vào tháng 12 năm 2005 tại xã X, huyện Mang Thít, tỉnh Vĩnh Long. Anh chị hãy giúp nhân viên y tế tuyến dưới thiết kế một form thu thập thông tin về các trường hợp bệnhBƯỚC 5: MÔ TẢ DỊCH TỄ1. Xem xét dữ liệu cẩn thận, rút ra nhưng thông tin tin cậy và xác hợp nhất2. Mô tả toàn diện: 1. Con người 2. Thời gian 3. Không gian -> nguồn lây, cách lây, yếu tố nguy cơ, dân số bị ảnh hưởng -> hình thành giả th ...