ĐIỀU TRA VÀ XỬ LÝ MỘT VỤ DỊCH

Dịch: Dịch là sự xuất hiện số trường hợp mắc một bệnh nào đó nhiều hơn bình thường trong một khu vực, một nhóm người, một khoảng thời gian xác định; nói cách khác đó là sự gia tăng tỷ lệ mới mắc bệnh vượt quá ngưỡng bình thường vốn có trong một giới hạn không gian, thời gian, ở một cộng đồng dân cư xác định.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
ĐIỀU TRA VÀ XỬ LÝ MỘT VỤ DỊCHĐIỀU TRA VÀ XỬ LÝ MỘT VỤ DỊCH BS.CKII: Nguyễn Trung Nghĩa Mô c tiªu bµi häc1- Hiểu được các khái niệm: Dịch, Vụ dịch, chùm ca bệnh, sự lan truyền dịch.2- Nắm được mục đích, lý do và khi nào tiến hành điều tra vụ dịch.3- Nắm vững nội dung các bước cơ bản tiến hành điều tra vụ dịch;4- Biết lựa chọn biện pháp xử lý dịch. 1.1. Dịch, vụ dịch, chùm ca bệnh:- Dịch: Dịch là sự xuất hiện số trường hợp mắc một bệnh nào đó nhiều hơn bình thường trong một khu vực, một nhóm người, một khoảng thời gian xác định; nói cách khác đó là sự gia tăng tỷ lệ mới mắc bệnh vượt quá ngưỡng bình thường vốn có trong một giới hạn không gian, thời gian, ở một cộng đồng dân cư xác định. 1.1. Dịch, vụ dịch, chùm ca bệnh (tt):- Vụ dịch: Vụ dịch là chỉ các trường hợp bệnh có liên quan với nhau và có cùng một nguyên nhân.- Chùm ca bệnh: Chùm ca bệnh chỉ mật độ tập trung bất thường các trường hợp bệnh ở một địa phương xác định, trong một khoảng thời gian xác định mà không phụ thuộc vào tổng số trường hợp bệnh có tăng bất thường hay không. 1.2. Sự lan truyền dịch:* Dịch thường bắt nguồn từ một nguồn lây đầu tiên, sau đó các cá thể cảm nhiễm có thể tiếp xúc với một hay nhiều nguồn lây khác nhau, từ đó dịch lan rộng.* Số ca bệnh trong vụ dịch phụ thuộc vào các yếu tố gây bệnh, phương thức lây truyền, kích cỡ và loại hình dân cư- phơi nhiễm, địa điểm, thời gian…do đó có những bệnh có tốc độ lây lan rất nhanh, có bệnh lây lan chậm. Các giai đoạn của vụ dịch :Một vụ dịch thông thường có 3 giai đoạn:- Giai đoạn tiền dịch: Quá trình phơi nhiễm/tiếp xúc với nguồn bệnh tăng.- Giai đoạn phát dịch: Số ca bệnh mắc mới tăng lên nhanh chóng, phạm vi và quy mô dịch mở rộng.- Giai đoạn sau dịch: dịch lui dần, mức phát bệnh trở lại bình thường (dịch có thể chấm dứt hoặc chuyển thành bệnh lưu hành địa phương). 2. §iÒutradÞch:Điều tra dịch là tổ chức và tiến hành thu thập thông tin dịch tễ về cường độ và sự phân bố bệnh trong cộng đồngĐiều tra dịch là cơ sở khoa học để chứng minh nguồn lây và tác nhân gây dịch, phương thức lây truyền dịch, sự phân bố dịch theo thời gian, địa điểm và con người. Từ đó lựa chọn biện pháp can thiệp hợp lý, hiệu quả nhất.2.1. Mục đích điều tra dịch:- Xác định sự tồn tại một vụ dịch.- Phát hiện và xử trí các ca bệnh bị bỏ sót.- Tập hợp thông tin và mẫu bệnh phẩm để xác định chẩn đoán.- Phát hiện nguồn truyền nhiễm hoặc nguyên nhân của dịch.- Mô tả sự lan truyền bệnh và dân số nguy cơ.- Lựa chọn các hoạt động can thiệp thích hợp để kiểm soát dịch.- Tăng cường hoạt động dự phòng tránh dịch bệnh bùng phát trở lại.2.2. Tại sao phải tiến hành điều tra vụ dịch?- Do yêu cầu của cộng đồng nơi xãy ra dịch.- Là cơ hội tốt cho nghiên cứu và đào tạo: là cơ hội duy nhất để nghiên cứu sự phát triển tự nhiên của bệnh. Điều tra vụ dịch đòi hỏi tư duy logic, khả năng giải quyết vấn đề, khả năng xét đoán và hiểu biết về dịch tễ học…2.2. Tại sao phải tiến hành điều tra vụ dịch?(tt)- Điều tra dịch để cân nhắc đề xuất và triển khai thực hiện các chương trình, xác định các vấn đề ưu tiên cho chiến lược phát triển sức khỏe:- Điều tra dịch, trong nhiều trường hợp cũng còn là trách nhiệm pháp lý, là những lý do chính trị… 2.3. Khi nào tiến hành điều tra vụ dịch?- Khi nhận được báo cáo về một vụ nghi là dịch.- Khi phân tích định kỳ các số liệu giám sát dịch tễ phát hiện có sự gia tăng tỷ lệ mới mắc, tăng số tử vong một cách bất thường.- Khi nhà lâm sàng cảnh báo cho cơ quan y tế về sự xuất hiện bất thường của bệnh tại bệnh viện.- Khi cộng đồng phát hiện các trường hợp tử vong, mắc bệnh không đến khám.- Có hiện tượng tử vong không rõ nguyên nhân hoặc nguyên nhân bất thường.3. C¸c bíc tæ chøc §IÒU TRA Vô DÞCH 10 B ƯỚC TỔ CHỨC ĐiỀU TRA VỤ DỊCHBước 1 Chuẩn bị cho cuộc điều traBước 2 Xác minh chẩn đoánBước 3 Khẳng định sự tồn tại của vụ dịchBước 4 Định nghĩa ca bệnhBước 5 Tiến hành mô tả dịch bệnh theo thời gian, địa điểm và con ngườiBước 6 Xây dựng giả thuyết về dịchBước 7 Đánh giá và kiểm định giả thuyếtBước 8 Hoàn thiện giả thuyết và thực hiện nghiên cứu bổ sungBước 9 Áp dụng các biện pháp phòng ngừa và kiểmBước 10 Thông báo kết quả điều tra vụ dịch:Bước 1: Chuẩn bị cho cuộc điều tra:* Yêu cầu: Hiểu biết khoa học và đầy đủ phương tiện.* Những công việc cần làm ngay:- Thảo luận với người có kinh nghiệm (xin ý kiến chuyên gia).- Xem lại y văn và tập hợp tài liệu (bài báo, mẫu câu h ỏi...)- Chuẩn bị đầy đủ dụng cụ lấy mẫu, môi trường vận chuyển,thiết bị cần thiết (máy tính, máy ghi âm, ...)- Chuẩn bị hành chính (thủ tục giấy tờ liên h ệ, giấy công tác,…).- Xác định vị trí, vai trò của mình trong điều tra; xác đ ịnh c ầngặp ai...* 4 vấn đề quan trọng (4 M): - Nh ...