Bài giảng điều tra quy hoạch rừng, ThS Vũ Văn Thông - Phần 1, Chương 1

Chương 1 Điều tra cây riêng lẻ1.1. Nghiên cứu hình dạng thân cây 1.1.1. ý nghĩa, những nhân tố ảnh h-ởng đến hình dạng thân cây Như ta đã biết, các khối hình học chính tắc như viên trụ, hình đế, parabôlôid bậc 2, hình nón có kích th-ớc cơ bản giống nhau cùng tiết diện đáy, và chiều cao nhưng thể tích của chúng không như nhau.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng điều tra quy hoạch rừng, ThS Vũ Văn Thông - Phần 1, Chương 1B¶i gi¶ng §iÒï tra rõng ThS: Vò V¨n Th«ng Ch−¬ng 1 §iÒu tra c©y riªng lÎ1.1. Nghiªn cøu h×nh d¹ng th©n c©y1.1.1. ý nghÜa, nh÷ng nh©n tè ¶nh h−ëng ®Õn h×nh d¹ng th©n c©y Nh− ta ®· biÕt, c¸c khèi h×nh häc chÝnh t¾c nh− viªn trô, h×nh ®Õ, parab«l«id bËc 2,h×nh nãn cã kÝch th−íc c¬ b¶n gièng nhau cïng tiÕt diÖn ®¸y, vμ chiÒu cao nh−ng thÓtÝch cña chóng kh«ng nh− nhau. Së dÜ cã sù sai lÖch trªn lμ do h×nh d¹ng cña chóngkh«ng gièng nhau. Th©n c©y rõng lμ mét khèi lËp thÓ. Thùc tiÔn ®o c©y th−êng gÆp nh÷ng c©y cãcïng ®−êng kÝnh vμ chiÒu cao, song thÓ tÝch cña chóng kh«ng gièng nhau. Sù kh¸c biÖtnμy do h×nh d¹ng th©n c©y kh¸c nhau g©y nªn. V× vËy cã thÓ nãi: “ Trong mèi liªn hÖnhÊt ®Þnh gi÷a chiÒu cao vμ ®−êng kÝnh, h×nh d¹ng trë thμnh nh©n tè quyÕt ®Þnh thÓ tÝchth©n c©y rõng” Nh©n tè ¶nh h−ëng: - Loμi c©y: - Tuæi: - VÞ trÝ sèng cña c©y: - biÖn ph¸p t¸c ®éng: KÕt luËn: H×nh d¹ng th©n c©y chÞu t¸c ®éng tæng hîp cña nhiÒu nh©n tè khiÕn choviÖc c« lËp nghiªn cøu ¶nh h−ëng riªng rÏ cña tõng nh©n tè sÏ rÊt phøc t¹p, tèn kÐm vμÝt mang l¹i hiÖu qu¶ thiÕt thùc. Ph¶i coi h×nh d¹ng th©n c©y lμ mét tån t¹i kh¸ch quan,mét hÖ qu¶ mμ khoa häc ®o c©y cÇn nghiªn cøu chø kh«ng nªn ®i vμo c¸c nguyªn nh©nt¹o ra h×nh d¹ng ®ã.1.1.2. H×nh d¹ng tiÕt diÖn ngang th©n c©y. Dïng mÆt ph¼ng c¾t vu«ng gãc víi trôc däc th©n c©y sÏ ®−îc mét tiÕt diÖn gäi lμtiÕt diÖn ngang th©n c©y. H×nh d¹ng tiÕt diÖn ngang th©n c©y biÕn ®æi rÊt phøc t¹p tõ 6 Bé m«n L©m sinh & §TQHR- Khoa L©m NGhiÖp - §HNL Th¸i NguyªnB¶i gi¶ng §iÒï tra rõng ThS: Vò V¨n Th«nggèc ®Õn ngän th©n c©y. §Æc biÖt phÇn gèc th©n c©y do ¶nh h−ëng cña b¹nh vÌ, tiÕt diÖnngang kh«ng cã h×nh d¹ng chÝnh t¾c mμ t¹o thμnh c¸c thÓ h×nh sao. Môc ®Ých cña viÖc nghiªn cøu h×nh d¹ng tiÕt diÖn ngang lμ nh»m t×m c¸ch ®o tÝnhdiÖn tÝch cña nã sao cho ®¬n gi¶n vμ ®ñ ®é tin c©y lμm c¬ së cho nh÷ng tÝnh to¸n tiÕptheo. Qua nghiªn cøu ng−êi ta thÊy r»ng, dïng c«ng thøc diÖn tÝch h×nh trßn cã lμmt¨ng diÖn tÝch tiÕt diÖn so víi dïng c«ng thøc diÖn tichs h×nh elÝp nh−ng viÖc tÝnhto¸n l¹i ®¬n gi¶n. Tuy nhiªn sai sè nμy t−¬ng ®èi nhá n»m trong giíi h¹n sai sè chophÐp trong ®iÒu tra rõng v× vËy §TR ®· chÊp nhËn sai sè nãi trªn vμ dïng c«ng thøctÝnh diÖn tÝch h×nh ®Ó tÝnh diÖn tÝch tiÕt diÖn ngang th©n c©y. §Ó ®¬n gi¶n, ng−êi ta®· lËp s½n b¶ng tra diÖn tÝch vμ chu vi h×nh trßn øng víi c¸c trÞ sè ®−êng kÝnh kh¸cnhau. (xem sæ tay ®iÒu tra quy ho¹ch rõng NXB N«ng nghiÖp - 1995)1.1.3. H×nh d¹ng tiÕt diÖn däc th©n c©y.Mét sè quan ®iÓm khi nghiªn cøu h×nh d¹ng tiÕt diÖn däc th©n c©y:+ Dùa trªn nh÷ng gi¶ thuyÕt c¬ lý ®Ó gi¶i thÝch h×nh d¹ng th©n c©y.+ Dùa trªn quan ®iÓm sinh lý häc víi lý luËn ph¸t t¸n.+ Nghiªn cøu trùc tiÕp h×nh d¹ng th©n c©y th«ng qua di/dj.+ Nghiªn cøu ®−êng sinh th©n c©yqua ph−¬ng tr×nh tæng qu¸t ya = cxb. Dïng mÆt ph¼ng c¾t däc th©n c©y theo trôc trung t©m th©n c©y sÏ ®−îc mét tiÕtdiÖn giíi h¹n bëi hai ®−êng cong gäi lμ tiÕt diÖn däc th©n c©y. Môc ®Ých cña viÖc nghiªn cøu tiÕt diÖn däc nh»m t×m c¸ch biÓu thÞ h×nh d¹ng vμlμm c¬ së cho viÖc tÝnh to¸n thÓ tÝnh to¸n thÓ tÝch th©n c©y. Qua nghiªn cøu cña c¸c t¸c gi¶, thÊy r»ng h×nh d¹ng th©n c©y cã thÓ ®−îc biÓu thÞb»ng ph−¬ng tr×nh: Y2 = AXm trong ®ã y lμ b¸n kÝnh ( hoÆc ®−êng kÝnh, hay hÖ sè thon) lÊy ë vÞ trÝ nμo ®ã trªnth©n c©y. X lμ ®é cao t−¬ng øng cña y tÝnh tõ ngän c©y. A lμ hÖ sè cña ph−¬ng tr×nh. 7 Bé m«n L©m sinh & §TQHR- Khoa L©m NGhiÖp - §HNL Th¸i NguyªnB¶i gi¶ng §iÒï tra rõng ThS: Vò V¨n Th«ngKhi m lÊy c¸c gi¸ trÞ kh¸c nhau sÏ cã c¸c ph−¬ng tr×nh ®−êng sinh t−¬ng øng cña c¸cthÓ h×nh häc trßn xoay kh¸c nhau: NÕu m = 0 th× y2 = A m=1 y2 = AX m=2 y2 = AX2 m=3 y2 = AX3 Khi cho c¸c ®−êng biÓu diÔn xoay quanh trôc hoμnh sÏ ®−îc c¸c thÓ h×nh häc trßnxoay t−¬ng øng: Viªn trô, paraboloit bËc 2, nãn vμ h×nh ®Õ. C¸c thÓ h×nh häc nμy t−¬ngøng víi tõng bé phËn trªn th©n c©y. Trong ®ã thÓ paraboloit bËc 2 chiÕm ®¹i bé phËnth©n c©y(75%) KÕt luËn chung: Cã thÓ coi tiÕt diÖn ngang th©n c©y lμ h×nh trßn vμ kh«ng nªnxö dông tiÕt diÖn phÇn gèc c©y ®Ó tÝnh thÓ tÝch th©n c©y. Trong nhiÒu tr−êng hîpcã thÓ coi th©n c©y nh− mét khèi paraboloit bËc 2 vμ mét ®o¹n ng¾n th©n c©y lμh×nh viªn trô. Th©n c©y lμ tæ hîp cña nhiÒu thÓ h×nh häc, h×nh ®Õ, viªn trô, Pa2,nãn. Mét ph−¬ng ph¸p ®o tÝnh thÓ tÝch chØ ®¶m b¶o tin cËy khi ®· xem xÐt ®Çy ®ñtíi ®Æc ®iÓm nμy.1.1.4. C¸c chØ tiªu biÓu thÞ h×nh d¹ng th©n c©y.- ...