Bài giảng Dinh dưỡng trẻ em: Dinh dưỡng của trẻ em dưới 1 tuổi và trên 1 tuổi

Bài giảng Dinh dưỡng trẻ em: Dinh dưỡng của trẻ em dưới 1 tuổi và trên 1 tuổi nhằm giúp học viên nêu được tầm quan trọng của việc nuôi con bằng sữa mẹ, đặc điểm của sữa non, phương pháp cho trẻ bú mẹ, một số biến cố khi cho con bú và nuôi con khi không có sữa mẹ; trình bày được các nguyên tắc cho trẻ ăn dặm và hướng dẫn được cách nuôi dưỡng trẻ 1 tuổi; nêu lên được vai trò, nguồn cung cấp và nhu cầu hàng ngày của các chất đạm, béo, đường; tính được nhu cầu năng lượng và nước hàng ngày theo lứa tuổi và cân nặng của trẻ; nêu được nhu cầu hàng ngày của một số chất khoáng và vitamin.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Dinh dưỡng trẻ em: Dinh dưỡng của trẻ em dưới 1 tuổi và trên 1 tuổi Dinh dưỡng trẻ em DINH DƯỠNG CỦA TRẺ EM DƯỚI 1 TUỔI VÀ TRÊN 1 TUỔI MỤC TIÊU 1. Nêu được tầm quan trọng của việc nuôi con bằng sữa mẹ, đặc điểm của sữa non, phương pháp cho trẻ bú mẹ, một số biến cố khi cho con bú và nuôi con khi không có sữa mẹ. 2. Trình bày được các nguyên tắc cho trẻ ăn dặm và hướng dẫn được cách nuôi dưỡng trẻ < 1 tuổi và > 1 tuổi. 3. Nêu lên được vai trò, nguồn cung cấp và nhu cầu hàng ngày của các chất đạm, béo, đường. 4. Tính được nhu cầu năng lượng và nước hàng ngày theo lứa tuổi và cân nặng của trẻ. 5. Nêu được nhu cầu hàng ngày của một số chất khoáng và vitamin. NỘI DUNG 1. Nuôi con bằng sữa mẹ 1.1. Tầm quan trọng nuôi con bằng sữa mẹ Trong những năm gần đây, tỷ lệ các bà mẹ cho con bú tăng lên rõ rệt. Cho đến nay mọi người phải thừa nhận sữa mẹ là thức ăn tốt nhất cho trẻ < 1 tuổi, không có thức ăn nào có thể thay thế được. Nhiều công trình nghiên cứu đã chứng tỏ nuôi con bằng sữa mẹ tốt hơn hẳn và rẽ hơn nhiều so với nuôi nhân tạo bằng sữa bò. 1 Dinh dưỡng trẻ em Ở nước ta, nuôi con bằng sữa mẹ là phong tục tập quán cổ truyền, đa số các bà mẹ rất muốn nuôi con bằng sữa của mình, vì thực tế đã mang lại rất nhiều lợi ích cho bà mẹ và đứa trẻ nhất là trong hoàn cảnh kinh tế hiện nay. Sữa mẹ được bài tiết vài ngày đầu sau đẻ gọi là sữa non. Sữa non sánh đặc, màu vàng nhạt. Sữa non có nhiều năng lượng, protein và Vitamin A, đồng thời có nhiều chất kháng khuẩn tăng cường cho trẻ. Sữa no có tác dụng sổ nhẹ gíp cho việc tống phân su nhanh, ngăn chặn vàng da. Sữa non tiết ra tuy ít, nhưng chất lượng cao, thoả mãn nhu cầu của trẻ mới đẻ. Sau giai đoạn sữa non sữa mẹ chuyển tiếp thành sữa ổn định. Sinh lý sự bài tiết sữa: Sữa mẹ tiết theo cơ chế phản xạ. Khi trẻ bú xung động cảm giác từ núm vú lên não tác động lên tuyến yên để sản xuất Prolactin và Oxytocin Prolactin là nội tiết tố của thuỳ trước tuyến yên có tác dụng kích thích tế bào tiết sữa. Phản xạ này gọi là phản xạ tạo sữa. Prolactin thường sản xuất nhiều vào đêm và làm cho bà mẹ thư giãn và buồn ngủ. Vì vậy nên cho trẻ bú vào buổi tối. Ngoài ra Prolactin còn có tác dụng cản sự rụng trứng làm cho bà mẹ chậm có thay. Oxytocin là nội tiết tố của thùy sau tuyến yên có tác dụng là co các cơ xung quanh tuyến sữa để đẩy sữa từ các nang sữa theo ống dẫn sữa đấn các xoang sữa. Phản xạ này gọi là phản xạ phun sữa. Oxytocin có tác dụng co hồi tử cung, cầm máu cho các bà mẹ sau đẻ. Phản xạ Oxytocin dễ bị ảnh hưởng bởi các ý nghĩ và cảm giác của bà mẹ. Nếu bà mẹ thấy hài lòng, thương yêu 2 Dinh dưỡng trẻ em trẻ và tin tưởng sữa của mình là tốt thì sẽ hổ trợ cho phản xạ này. Nếu bà mẹ lo lắng hoặc nghi ngờ mình không đủ sữa thì sự hoạt động của phản xạ này bị ức chế. Một số yếu tố ảnh hưởng đến sự bài tiết sữa: - Ăn uống. - Lao động hợp lý. - Tinh thần thoải mái. - Hạn chế dùng thuốc - Sinh đẻ có kế hoạch. 1.2. Sữa non 1.2.1. Đặc điểm dinh dưỡng của sữa non Sữa non có từ tháng tư của bào thai và tiếp tục 6 ngày đầu sau đẻ. Sữa có màu vàng nhạt, đặc, có nhiều protein, ít lactose và chất béo.Nhờ có sữa non giàu năng lượng giúp trẻ chống được đói rét trong những ngày đầu sau sanh. Giá trị của sữa giảm dần và cố định từ ngày 7 trở đi. Sữa non giàu viatmin A gấp mười lần sữa vĩnh viễn, được dự trữ ở gan để giúp trẻ tăng trưởng và lên cân nhanh. Ngoài ra, sữa non chứa ít calcium và phosphor so với sữa vĩnh viễn phù hợp với sự hoạt động chưa tốt của thận trong những ngày đầu. 1.2.2. Đặc điểm chống nhiễm khuẩn của sữa non Các chất diệt khuẩn gồm có: - Lactoferin hạn chế việc sử dụng sắt của vi khuẩn và vì vậy hạn chế chúng phát triển . 3 Dinh dưỡng trẻ em - IgA kháng thể chống khuẩn tại chổ. - Lysozym. - Tế bào bạch cầu, trên 4000/ mm3 - Yếu tố bifidus giúp phát triển lacto-bifidus và hạn chế phát triển E.Coli ở ruột các chất diệt khuẩn trên giảm đi rất nhanh từ giờ thứ hai sau sanh. 1.2.3. Các lợi ích khi cho con bú sữa non sớm 1/ 2 giờ đầu sau sanh - Con bú sớm, mẹ lên dần sữa non, nhờ có chất prolactin của tuyến yên ở não mẹ tiết ra, sau động tác bú của con, hai vú mẹ sẽ căng sữa 5-6 giờ chứ không đợi đến 24 – 48 giờ. - Dạ con của mẹ co sớm, làm giảm mất máu sau đẻ nhờ chất ocytocine, các nang tuyến vú co lại và đưa sữa ra ngoài tránh được abcès vú và mất sữa. 1.3. Sữa vĩnh viễn Từ tuần thứ ba, sữa mẹ ổn định về số lượng và chất lượng. 1.3.1. Số lượng sữa Mẹ khỏe mạnh, ăn uống không kiêng cữ, ...