Bài giảng Đồ hoạ kỹ thuật 1: Phần 2 - Trường ĐH Thuỷ Lợi

Tiếp nội dung phần 1, Bài giảng Đồ hoạ kỹ thuật 1: Phần 2 cung cấp cho người học những kiến thức như: hình cắt – mặt cắt; biểu diễn vật thể. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Đồ hoạ kỹ thuật 1: Phần 2 - Trường ĐH Thuỷ Lợi CHƯƠNG 4 HÌNH CẮT – MẶT CẮT Hình cắt - mặt cắt được sử dụng trong tất cả các loại bản vẽ kỹ thuật như xây dựng, cơ khí, , kiến trúc…. Đây là loại hình biểu diễn quan trọng trong việc hình dung và thể hiện các vật thể có cấu tạo bên trong phức tạp nhằm giảm số lượng nét khuất để bản vẽ rõ ràng, dễ hiểu. 4.1. Hình cắt – mặt cắt 4.1.1. Khái niệm hình cắt-mặt cắt Tưởng tượng cắt vật thể bằng một mặt phẳng, bỏ phần vật thể nằm giữa người quan sát và mặt phẳng cắt, sau đó chiếu thẳng góc phần còn lại của vật thể lên mặt phẳng hình chiếu song song với mặt phẳng cắt (Hình 4.1) thì: + Hình cắt là hình chiếu thẳng góc phần còn lại của vật thể trên mặt phẳng hình chiếu song song với mặt phẳng cắt (Hình 4.2a). + Mặt cắt là hình chiếu thẳng góc của hình phẳng - giao diện của mặt phẳng cắt với vật thể (Hình 4.2b). Hình 4.1. Phương pháp thiết lập hình cắt-mặt cắt Hình 4.2 Biểu diễn hình cắt-mặt cắt trên bản vẽ 57 Chú ý: Việc cắt vật thể chỉ là tưởng tượng khi thiết lập hình cắt-mặt cắt, do đó vật thể phải được coi là nguyên vẹn khi biểu diễn bằng các hình chiếu khác. Ví dụ trên hình 4.3, hình chiếu bằng phải biểu diễn đầy đủ, không được bỏ không biểu diễn phần vật thể nằm giữa người quan sát và mặt phẳng cắt. 4.1.2. Quy ước đối với hình cắt, mặt cắt 4.1.2.1 Quy ước ký hiệu vị trí mặt phẳng cắt Vị trí mặt phẳng cắt được ký hiệu bằng nét Hình 4.3 Hình chiếu bằng biểu cắt vẽ trùng với hình chiếu suy biến của mặt phẳng diễn không đúng cắt, ngoài ra còn có ký hiệu tên gọi và hướng quan sát hình cắt-mặt cắt sẽ biểu diễn trong bản vẽ. Ví dụ trên hình 4.4, mặt phẳng cắt được biểu diễn bằng nét cắt ở hình chiếu bằng, A-A là tên gọi mặt phẳng cắt, mũi tên ký hiệu hướng quan sát. Quy ước ký hiệu vị trí mặt phẳng cắt theo tiêu chuẩn ISO: - Nét cắt là nét chấm gạch mảnh, tô đậm ở hai đầu và tại các vị trí gãy khúc, phần nét tô đậm không được chạm vào đường biểu diễn của vật thể. - Mũi tên chỉ hướng nhìn vẽ bằng nét liền đậm, vuông góc tại trung điểm của nét tô đậm. - Tên mặt phẳng cắt được viết bằng chữ in hoa theo hướng đọc bản vẽ và đặt bên cạnh mũi tên. Các tên gọi thường dùng cho mặt phẳng cắt như I-I, II-II,…A-A, B-B,… 1-1, 2-2,… và được ghi rõ bằng chữ in hoa cùng với hình cắt-mặt cắt tương ứng Quy ước biểu diễn nét cắt theo tiêu chuẩn ANSI: - Nét cắt là nét chấm chấm gạch hoặc nét đứt có độ đậm 0,6mm. Hai đầu kéo dài ra khỏi đường chu vi của vật thể 6mm, tại hai đầu mút vẽ Hình 4.4 Ký hiệu vị trí, tên gọi mặt hai đoạn thẳng vuông góc với nét cắt kèm theo phẳng cắt và hướng chiếu mũi tên chỉ hướng nhìn. theo tiêu chuẩn ISO - Tên mặt phẳng cắt được viết bằng chữ in hoa theo chiều đọc bản vẽ, đặt bên cạnh mũi tên. Tên gọi hình cắt-mặt cắt được ghi bằng chữ in hoa tương ứng với tên gọi mặt phẳng cắt như I-I,II-II,…A-A, B-B,…1-1,2-2,… 58 Hình 4.5 Ký hiệu vị trí, tên gọi mặt phẳng cắt và hướng chiếu Các trường hợp không cần ký hiệu mặt phẳng cắt + Mặt phẳng cắt trùng với mặt phẳng đối xứng của vật thể đồng thời các hình cắt, mặt cắt đặt theo liên hệ dóng với các hình chiếu thẳng góc tương ứng (Hình 4.6). Hình 4.6 Mặt phẳng cắt trùng với mặt phẳng đối xứng của vật thể + Vật thể có cấu tạovàđơn cácgiản hìnhdạng cắt-mặt cắt đồng thanh đặt theo liên nhất vàhệmặt dóng cắt được đặt theo liên hệ dóng hoặc trục đối xứng của mặt cắt trùng với vị trí mặt phẳng cắt (Hình 4.7). Hình 4.7 Mặt cắt đặt theo liên hệ dóng hoặc trục đối xứng trùng với mặt phẳng cắt thì không cần ký hiệu vị trí, tên gọi mặt phẳng cắt và hướng chiếu 59 Trường hợp không cần ghi chú tên gọi cho mặt phẳng cắt + Đối với mặt cắt vẽ kết hợp ngay trên hình chiếu thẳng góc hoặc đặt ngay trên phần kéo dài của nét cắt thì chỉ cần vẽ mũi tên chỉ hướng nhìn mà không cần ghi chú tên gọi mặt phẳng cắt (Hình 4.8 a,b,c). Hình 4.8 Các trường hợp không cần ghi chú tên gọi mặt phẳng cắt 4.1.2.2 Quy ước về thể hiện các đường nét trên hình cắt-mặt cắt + Hình cắt là hình chiếu thẳng góc phần còn lại của vật thể, do đó các đường nét biểu diễn áp dụng các quy ước của hình chiếu thẳng góc. + Đường bao của mặt cắt khi vẽ độc lập được biểu diễn bằng nét liền đậm. + Trường hợp mặt cắt được vẽ ngay trên hình chiếu thẳng góc thì đường bao của mặt cắt được biểu diễn bằng nét liền mảnh (Hình 4.8a). 4.1.2.3 Quy ước về ký hiệu vật liệu cho hình cắt-mặt cắt Trên hình cắt-mặt cắt, phần giao tuyến giữa mặt phẳng cắt và vật thể được ký hiệu vật liệu theo quy ước. Nếu bản vẽ không yêu cầu ký hiệu vật liệu cụ thể thì phải sử dụng ký hiệu đường gạch mặt cắt. Quy ước biểu diễn đường gạch mặt cắt - Các đường gạch mặt cắt vẽ bằng nét liền mảnh nghiêng 45o so với đường bao quanh hoặc trục đối xứng của mặt cắt, trường hợp mặt cắt có đường bao đặc biệt thì có thể thay đổi góc nghiêng cho phù hợp. - Đường gạch mặt cắt phải song song và cách đều nhau từ 1.5-3 mm hoặc hơn phụ thuộc vào khổ giấy và tỷ lệ vẽ, không vẽ dài quá đường bao hoặc chưa chạ ...