Bài giảng Đọc khí máu động mạch

Bài giảng Đọc khí máu động mạch có nội dung trình bày về các bước đọc khí máu động mạch; tham chiếu trị số máu động mạch và tĩnh mạch; các nguyên nhân lâm sàng tham khảo; kềm hô hấp tiên phát với toan chuyển hóa tăng AG và toan chuyển hóa phối hợp;... Mời các bạn cùng tham khảo chi tiết nội dung bài giảng!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Đọc khí máu động mạchĐỌC KHÍ MÁU ĐỘNG MẠCHCÂU 4: CÁC BƯỚC ĐỌC KMĐM- Bước 1: Kiểm tra :mẫu máu và KMĐM có phù hợp- Bước 2:Xác định kềm toan- Bước 3 : xác định kềm toan nguyên phát- Bước 4 : đánh giá bù trừ, xác định dạng kềm toan phối hợp kết hợp AGBước 1: là bước kiểm tra phù hợp *Kiểm tra :- Kiểm tra mẩu máu ĐM hay TM- KMĐM có phù hợp: +Kiểm tra KMĐM có phù hợp: Đối chiếu qua thang pH xem pH có phù hợp?Thang đốichiếu pHvà H+Tham chiếu trị số máu động mạch và tĩnh mạchBước 2:Xác định kềm toan1- pH < 7,37 : toan máu2- pH > 7,43 : kềm máu2-pH = 7,4 +/- 0,03 + bình thường + Kềm hoặc toan bù hoàn toàn + kềm toan hỗn hợp- Bước 3 : xác định kềm toan nguyên phát+ Toan hô hấp : PaCO2 tăng – pHgiảm Kềm hô hấp : PaCO2 giảm – pH tăng+ Toan chuyển hoá : HCO3 giảm – pH giảm Kềm chuyển hoá : HCO3 tăng – pH tăng*PaCO2 < 40 mmHg :giảm ,> 40 mmHg : Tăng*HCO3 < 22 mEq/L :giảm ,> 26 mEq/L : TăngBước 4 : đánh giá bù trừ, xác định dạng kềm toan phối hợp kết hợp AG- (1)Đánh giá bù trừ- (2)Xác định dạng kềm toan chuyển hóa phối hợp kết hợp AG- (3)Xem xét phù hợp lâm sàng( nguồn :Washington Manual of Medical Therapeutics 34E)(2)Anion Gap : khi có toan chuyển hóa,tính AG:* Công thức AG = UA – UC = Na+ – (Cl- + HCO3-) Giá trị bình thường của AG: 12 ± 2 mEq/L- AG tăng: + (1) UA(anion âm) tăng, nhiễm các acid cố định + (2) giảm UC( Cation dương), ít khi có ý nghĩa lâm sàng-AG giảm : + UA giảm : giảm Albumin máu (chiếm hơn 70% điện tích của UA) AG giảm đáng kể (AG giảm 2,5 mEq/L khi albumin giảm 1g/dl). Phải AG hiệu chỉnh theo Albumin: AG hiệu chỉnh = AG + 2,5x(albBT – albBN) Với albBT: albumin bình thường (4,5 g/dl), albBN: albumin bệnh nhân.- AG lâm sàng xác định sự gia tăng các acid cố định trong máu trong toan chuyển hóa- Xem xét các dạng toan kềm phối hợp + DAG = AG bt – AG bn DHCO3 = HCO3 bt – HCO3 bn +so sánh DAG và DHCO3 1- DAG =DHCO3 : toan chuyển hóa đơn thuần. 2-DAG > DHCO3 :HCO3 không giảm như dự đoán: nhiễm toan chuyển hóa tăng AG và kềm chuyển hóa 3-DAG (3)Các nguyên nhân lâm sàng tham khảoBảngthamchiếu dựavào 3trị số pH, H+,HCO3 CA LÂM SÀNGCASE 1: Bệnh nhân COPDpH = 7,34 ,PaCO2 = 50 mmHg ,HCO3 = 26,Na : 145,Cl- : 108, K+ :3,5,Ca : 2,1 (mEq/l )CASE 2: Bn nhiễm trùng huyếtpH = 7,34 ,PaCO2 = 34,5 mmHg ,HCO3 = 18,Na : 145,Cl- : 115, K+ :3,5,Ca : 2,1 (mEq/l )CASE 1:-Bước 1: lâm sàng COPD : toan hô hấp mạn ktra: H+ = ( 24x50:26) # 46,2 phù hợp pH = 7,34-Bước 2: pH= 7,34 : nhiễm toan-Bước 3: PaCO2 = 50 tăng 10 : đáp ứng toan HH mạn tăng HCO3 =3,5 tức HCO3= 22 + 3,5 = 25,5 ( HCO3 = 26)phù hợp AG = 145 - ( 108+26)= 11 btKL: toan hô hấp tiên phátCASE 2:-Bước1: +lâm sàng nhiễm trùng huyết : toan CH +Ktra : H+ = ( 24x34,5):18 = 46 phù hợp pH = 7,34-Bước 2: pH= 7,34 : nhiễm toan-Bước 3: + HCO3 = 18 < 22 :toan CH đáp ứng bù trừ giảm CO2: HCO3 giảm 24-18=6, giảm PaCO2 = 1,2 x 6 = 7,2, tức là PaCO2 giảm = 45 – 7,2 =37,8 phù hợp PaCO2= 34,5 ( sai số +/- 5 mmHg) + AG = 145 - ( 108+18)= 19 tăng, Dag =19-12= 7 ,DHCO3= 24-18 = 6 : toan CH đơn thuầnKL: toan chuyển hoá đơn thuầnCase 3:- Bước 1:kiểm tra-Bước 2: xác định kềm toanpH = 7,44 : kềm máu-Bước 3 : xác định kềm toan nguyên phát pH tăng,PaCO2 = 12< 35 : kềm hô hấp- Bước 4: Bù trừ, kềm toan hỗn hợp + Bù trừ: nhận định bn kềm HH mạn giảm 5 mEq HCO3 cho mỗi 10 mmHg PaCO2 PaCO2 giảm (40-12)= 28, dự đoán HCO3 giảm (28x5):10= 14 còn 24 -14 = 10 không phù hợp so với 8 : toan CH phối hợp*Vậy Kềm hô hấp, toan chuyển hoá phối hợp + kiểm tra AG: AG = 145 –(102+8)=35 tăng AG : toan CH DAG = 35-12=13