Bài giảng Giới thiệu về sức khỏe môi trường - Nguyễn Đỗ Quốc Thống

Bài giảng Giới thiệu về sức khỏe môi trường - Nguyễn Đỗ Quốc Thống với mục tiêu giúp sinh viên sau khi học xong có thể định nghĩa được khái niệm sức khỏe môi trường theo WHO; trình bày được diễn tiến lịch sử của sức khỏe môi trường theo bài giảng; trình bày được vai trò của sức khỏe môi trường trong y tế công cộng;...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Giới thiệu về sức khỏe môi trường - Nguyễn Đỗ Quốc Thống Sức Khỏe Môi Trường Cơ Bản, 2013 Nguyễn Đỗ Quốc Thống Khoa Sức khỏe Môi trường Viện Vệ sinh – Y tế công cộng tp.HCM GIỚI THIỆU VỀ SỨC KHỎE MÔI TRƯỜNGMục tiêu bài giảngSau khi học xong bài này, học viên có thể: 1. Định nghĩa được khái niệm sức khỏe môi trường theo WHO. 2. Trình bày được diễn tiến lịch sử của sức khỏe môi trường theo bài giảng. 3. Trình bày được vai trò của sức khỏe môi trường trong y tế công cộng. 4. Liệt kê được 4 nhóm đối tượng nghiên cứu cơ bản của sức khỏe môi trường tại Việt Nam. 5. Nêu được nguyên lý cơ bản của mô hình can thiệp trong lĩnh vực sức khỏe môi trường. 6. Tiến hành được một buổi truyền thông về sức khỏe môi trường đến cộng đồng. 7. Nhận thức được vai trò của sức khỏe môi trường trong ngăn ngừa ô nhiễm nước và hệ quả của ô nhiễm nước tại Việt Nam. húng ta đã ở ngưỡng cửa của sự thay đổi; về nhiều phương diện, thiên niên kỷ nàyC cung cấp một thời khắc xác định cho việc cân nhắc về bản chất về vai trò và chức năng của sức khỏe môi trường. Sức khỏe môi trường thật ra đã có từ trước; một thời khắc tương tự đã xuất hiện tại Vương quốc Anh vào các thế kỷ 18 và 19, khi đô thịhóa và công nghiệp hóa đã tập trung hàng triệu người trong những khu định cư đông đúc, ngổnngang, và mất vệ sinh. Đáp lại, xã hội đã trải qua một thời kỳ thay đổi nhanh chóng. Nhiều mô hìnhcủa các dạng dịch vụ công cộng đã được đưa ra nhằm giải quyết các đợt bùng phát của nhữngbệnh lây và cung cấp đủ những giải pháp để bảo vệ sức khỏe. Sau đó, một khái niệm mới của y tếđã xuất hiện: y tế công cộng; và sức khỏe môi trường là một nhánh được tách ra từ y tế công cộng.Những Định Nghĩa Về Sức Khỏe, Môi Trường, Và Sức Khỏe Môi Trường Có nhiều định nghĩa khác nhau về sức khỏe môi trường, và do đó, dễ gây ra những sự nhầmlẫn. Sức khỏe môi trường xuất phát từ thuật ngữ tiếng Anh là Environmental health, bằng việc tách 1Sức khỏe Môi trường Cơ Bản, 2013riêng 2 từ nguyên tố, là environment và health, chúng ta có thể hiểu được bản chất của thuật ngữkết hợp này.Sức khỏe Health xuất phát từ một từ trong tiếng Anh cổ là hal, nghĩa là toàn vẹn, sung sức, tráng kiện.Ngày nay, trong y học hiện đại, có nhiều định nghĩa về sức khỏe, sau đây là một số định nghĩađược trích dẫn từ Miquel Porta, 2008, A dictionary of Epidemiology 5th edition. Sức khỏe được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) mô tả vào năm 1948, trong phần giới thiệu chobản Hiến chương của tổ chức, là: “Trạng thái hoàn toàn khỏe mạnh về thể chất, tinh thần, và xã hộivà không đơn thuần là vô bệnh hay vô tật”. Năm 1984, một nỗ lực chủ động nâng cao sức khỏe của WHO đã dẫn đến sự mở rộng mô tảban đầu của WHO, có thể được rút gọn như sau: “Mức độ mà một người hoặc một nhóm người cóthể nhận biết những nguyện vọng và làm thỏa mãn các nhu cầu, và để thay đổi hoặc đương đầu vớimôi trường. Sức khỏe là một tài nguyên cho cuộc sống hàng ngày, không chỉ là mục đích sống; đólà một khái niệm do con người đặt ra, nhấn mạnh các nguồn lực xã hội và cá nhân, và khả năng thểchất”. Một trạng thái được đặc tả bởi tính toàn vẹn về giải phẫu học, sinh lý học và tâm lý học; khảnăng để tự mình thực hiện các vai trò có giá trị với gia đình, nghề nghiệp và cộng đồng; khả năngđối phó với những căng thẳng về thể chất, sinh học, tâm lý học, và xã hội; cảm giác khỏe mạnh; vàkhông bị nguy cơ bệnh tật hoặc chết sớm.Môi trường - Environment Tất cả mọi thứ bên ngoài một vật chủ người. Có thể được chia thành môi trường vật lý, sinhhọc, xã hội, văn hóa, v.v, bất kỳ hoặc tất cả những môi trường đó có thể tác động đến tình trạng sứckhỏe của các quần thể người. Môi trường cung cấp thực phẩm để ăn, nước để uống, không khí đểhít thở, năng lượng để sử dụng, bệnh dịch và các loài gây hại mà họ phải chống lại và núi, biển, hồ,sông, động – thực vật mà họ có, và phụ thuộc vào (A dictionary of Epidemiology, 5th edition, MiquelPorta, 2008). Hay nói một cách khác đi, thuật ngữ „môi trường‟ mà chúng ta sử dụng ở đây là mộtthuật ngữ rộng thay cho tất cả các yếu tố bên ngoài cơ thể có thể gây ra bệnh, sức khỏe kém hoặcchấn thương.Sức khỏe môi trường – Environmental Health Có thể hiểu một cách đơn giản là một ngành khoa học nghiên cứu về các vấn đề sức khỏe cóliên quan với môi trường. Một cách chi tiết hơn, có nhiều định nghĩa về sức khỏe môi trường, dướiđây là những định nghĩa được chấp nhận rộng rãi nhất.2 ...