Bài giảng Hen gắng sức và thể dục thể thao - TS. BS. Trần Anh Tuấn

Bài giảng Hen gắng sức và thể dục thể thao do TS. BS. Trần Anh Tuấn biên soạn gồm các nội dung: Cần biết gì về hen gắng sức; Phòng ngừa hen gắng sức; Trẻ hen nên tập luyện thể dục thể thao như thế nào.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Hen gắng sức và thể dục thể thao - TS. BS. Trần Anh Tuấn NỘI DUNGI. MỞ ĐẦUII. CẦN BIẾT GÌ VỀ HEN GẮNG SỨCIII. PHÒNG NGỪA HEN GẮNG SỨCIV. TRẺ HEN NÊN TẬP LUYỆN TD-TT NHƯ THẾ NÀO?V. KẾT LUẬNI. MỞ ĐẦUTHUẬT NGỮ• Hen do gắng sức (EIA: exercise-induced asthma)• Hen khởi phát do hoạt động (AIA: Activity-induced asthma)• Co thắt phế quản do gắng sức (EIB: exercise-induced bronchoconstriction) THUẬT NGỮ• Task force - European Academy of Allergy and Clinical Immunology & ERS: • EIA: TC hen xảy ra khi gắng sức nặng • EIB: giảm chức năng phổi xảy ra sau gắng sức, xác định bằng test gắng sức chuẩn hóa.• Đồng thuận của AAAAI (American Academy of Allergy, Asthma and Immunology), ACAAI (American College of Allergy, Asthma and Immunology), JCAAI (Joint Council of Allergy, Asthma and Immunology): • ‘EIB with asthma’: EIB với TCLS của hen • ‘EIB without asthma’: tắc nghẽn luồng khí cấp tính không kèm TC hen. 2012• Co thắt PQ do gắng sức (EIB): hẹp đường dẫn khí cấp tính xảy ra như kết quả của gắng sức.• BN hen có TC hô hấp thúc đẩy do gắng sức.• EIB: cũng xảy ra ở người không có chẩn đoán hen trước. Am J Respir Crit Care Med (2013); 187(9):1016–1027Hen do gắng sức rất thường gặp▪ 70-90% bệnh nhân hen có tình trạng này.▪ 50% bệnh nhân bị viêm muĩ dị ứng có thể bị lên cơn hen khi gắng sức.▪ 10-14 % trẻ bình thường có thể bị lên cơn hen khi gắng sức dù trước đó hoàn toàn khoẻ mạnh LÊN CƠN HEN DO GẮNG SỨC: DẤU HIỆU CHỨNG TỎ HEN KHÔNG ĐƯỢC KIỂM SOÁTHen do gắng sức rất thường gặp• Trẻ em & vị thành niên: thường gặp hơn người lớn.• NC đoàn hệ từ lúc sinh ở Oslo (Carlsen KC-2006): • 36.7% trẻ 10 tuổi bị hen có EIB • Test EIB (+) 8.6% / toàn bộ dân số nghiên cứu. Lodrup Carlsen KC, Haland G et al. Allergy. 2006; 61: 45460 Del Giacco SR, Manconi PE, Del Giacco GS. Allergy. 2001; 56: 21523Hen do gắng sức có thể bị bỏ sót• 9% BN hen do gắng sức không có tiền sử hen hay dị ứng.• Olympic – 1984: chỉ 38,8% VĐV Mỹ bị hen do gắng sức đã được chẩn đoán hen từ trước. II. CẦN BIẾT GÌ VỀHEN DO GẮNG SỨCTRIỆU CHỨNGHEN DO GẮNG SỨC• Thường xuất hiện sau 5-20 phút gắng sức• Đến mức tối đa sau khi ngưng gắng sức 5-10 phút• Sau đó giảm dần• Có thể kéo dài 1 giờ hay lâu hơnRajeev Bhatia (2019) Pediatr Ann; 48(3)e121–e127TRIỆU CHỨNGĐiển hình• Khò khè• Thở nhanh• Khó thở• Nặng ngựcTrong và sau khí gắng sứcNặng nhất sau 5- 10 phútTRIỆU CHỨNGKhông điển hình• Mệt mỏi• Không theo kịp bạn bè• Khó chịu ở bụngTự nhận thấy mình có triệu chứng khó thở khi gắng sức không phải là tiêu chuẩn chính để chẩn đoán EIB vì có thể nhầm với các bệnh khác KHI NÀO NGHI NGỜ TRẺ BỊ HEN GẮNG SỨC• Trẻ thở khó khi hoạt động thể lực• Trẻ thường bị ho trong hay sau khi chạy• Trẻ bị đau ngực, nặng ngực khi gắng sức• Trẻ khó theo kịp bạn bè khi chơi thể thao• Có tiền sử henCƠ CHẾ Koya T, Uono H, Hasegawa T et al. J Allergy Clin Immunol Pract 2020; 8(7):2183-92Syabbalo N. J Respir Med Lung Dis. 2019; 4(2): 1045CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN HEN GẮNG SỨCCác yếu tố ảnh hưởng đếnhen gắng sức1/ Mức độ kiểm soát hen2/ Điều kiện môi trường xung quanh3/ Đặc điểm cuả gắng sức