Bài giảng hóa đại cương (Phần 2)

Tham khảo tài liệu bài giảng hóa đại cương (phần 2), khoa học tự nhiên, hoá học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng hóa đại cương (Phần 2) 11Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com + Chu kyø 4, 5 coù 18 nguyeân toá (8 nguyeân toá phaân nhoùm chính, 10 nguyeân toá phaân nhoùm phuï hay nguyeân toá chuyeån tieáp). + Chu kyø 6 coù 32 nguyeân toá (8 nguyeân toá phaân nhoùm chính, 10 nguyeân toá phaân nhoùm phuï vaø 14 nguyeân toá hoï lantanit. + Chu kyø 7 veà lyù thuyeát cuõng coù 32 nguyeân toá nhöng chæ môùi phaùt hieän 19 (2 chính, 3 chuyeån tieáp vaø 14 actinit) goïi laø chu kyø dôû dang. - Soá thöù töï oâ truøng vôùi soá ñieän tích haït nhaân Z. - Soá thöù töï chu kyø truøng vôùi soá n (soá lôùp electron) - Nguyeân toá s (hoï s) laø caùc nguyeân toá coù electron cuoái cuøng ñieàn vaøo phaân möùc s ngoaøi cuøng. ns (kieàm), ns 2 (kieàm thoå), coù hai nguyeân toá s ôù ñaàu chu kyø. 1 - Nguyeân toá p (hoï p) coù electron cuoái cuøng ñieàn vaøo phaân möùc p ngoaøi cuøng, ñoù laø 6 nguyeân toá cuoái chu kyø: ns 2 np16 . - Giöõa chu kyø laø 10 nguyeân toá d coù electron vaøo ON (n ‟ 1)d sau nguyeân toá d thöù nhaát laø 14 nguyeân toá f (n ‟ 2)f 2.2. Nhoùm: Laø daõy doïc caùc nguyeân toá coù toång soá electron lôùp ngoaøi cuøng (n) baèng nhau vaø baèng soá thöù töï cuûa nhoùm hay phaân nhoùm. Rieâng caùc nguyeân toá nhö: Co, Ni. Tuy coù soá electron ôû phaân lôùp ngoaøi cuøng lôùn hôn 8 vaãn ñöôïc ñaët vaøo nhoùm VIII. Ngoaøi ra caùc nguyeân toá lantanit vaø actinit coù caáu taïo ñaëc bieät ñöôïc xeáp vaøo nhoùm III (saùch giaùo khoa trang 83).  Coù phaân nhoùm chính vaø phaân nhoùm phuï. a. Phaân nhoùm chính: (A) Goàm caùc nguyeân toá s hoaëc p coù coâng thöùc electron ôû lôùp x2 ngoaøi cuøng töông ñöông vôùi ns x hoaëc ns 2 np Ví duï: Chu kyø III, phaân nhoùm IA: 3s1 b. Phaân nhoùm phuï: (B) goàm caùc nguyeân toá d coù coâng thöùc electron lôùp ngoaøi cuøng n  1d x2 ns 2 , moãi phaân nhoùm coù 3,4 nguyeân toá, ñaëc bieät nhoùm VIIIB coù 9 nguyeân toá. - Soá thöù töï phaân nhoùm phuï baèng soá electron phaân möùc ngoaøi cuøng. + Caùc ngoaïi leä: I B vaøII B : Thay vì n  1d x2 ns 2  n  1d10ns x VIII B : x > 8 (Co, Ni….) - Caùc tröôøng hôïp gaàn caáu truùc baõo hoøa hoaëc baùn baûo hoøa ñeàu chuyeån veà ñoù. Ví duï: Neáu coù ns 2 n  1d 4 thì  ns1 n  1d 5 ns 2 n  1d 9  ns1 n  1d10 ns (n ‟ 1)d ns (n ‟ 1)d                          12Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com 2.3. OÂ: Laø vò trí cuï theå cuûa moãi nguyeân toá trong baûng, laø soá thöù töï nguyeân toá truøng soá Z, cuõng laø soá electron trong nguyeân töû. Veà nguyeân taéc, khi bieát nguyeân toá naèm ôû oâ naøo laø xaùc ñònh ñöôïc caáu truùc electron nguyeân töû. 3. Caáu truùc electron, nguyeân töû vaø söï thay ñoåi tính chaát cuûa caùc nguyeân toá trong heä thoáng tuaàn hoaøn: 3.1. Baùn kính nguyeân töû vaø ion: (r) - Trong cuøng chu kyø: Traùi sang phaûi baùn kính nguyeân töû giaûm, do Z taêng vaø n khoâng ñoåi. ÔÛ caùc chu kyø lôùn khoâng roõ raøng, do hieäu öùng chaén. - Trong nhoùm chính: Treân xuoáng baùn kính nguyeân töû taêng do n taêng vaø hieäu öùng chaén chieám öu theá so vôùi Z taêng. - Phaân nhoùm phuï: Nguyeân toá 1 ñeán nguyeân toá 2 baùn kính nguyeân töû taêng, sau ñoù haàu nhö khoâng taêng. 3.2. Naêng löôïng ion hoùa: (I) - Laø naêng löôïng caàn thieát böùt electron ra khoûi nguyeân töû khoâng bò kích thích ñeå taïo ion döông. X  I  X  e 0 Naêng löôïng ion hoùa caøng nhoû thì caøng deã nhöôøng electron, do ñoù tính kim loaïi vaø khöû taêng. - Taùch ion caøng veà sau caøng khoù. Ví duï: Taùch electron thöù hai cho ra X 2 coù I 2  I1 - Z taêng vaø hieäu öùng xaâm nhaäp taêng daãn ñeán I taêng. Hieäu öùng chaén taêng daãn ñeán I giaûm  Trong 1 chu kyø töø traùi sang phaûi I taêng, tính kim loaïi giaûm (Z taêng). Töø treân xuoáng, phaân nhoùm chính I giaûm. Phaân nhoùm phuï I taêng (ít) do hieäu öùng xaâm nhaäp taêng. 3.3. Aùi löïc electron (F) Laø naêng löôïng phaùt ra (hay thu vaøo) khi keát hôïp moät electron vaøo nguyeân töû trung hoøa, taïo ion aâm. X0  e  X   F Tính phi kim taêng  aùi löïc electron (F) taêng. Trong chu kyø: Traùi sang phaûi F taêng. Phaân nhoùm chính: Töø treân xuoáng F giaûm. 3.4. Ñoä aâm ñieän: Cho bieát khaû naêng moät nguyeân töû cuûa moät nguyeân toá huùt maät ñoä electron veà phía mình khi taïo lieân keát vôùi nguyeân töû cuûa moät nguyeân toá khaùc. Ñoä aâm ñieän theo Mulliken X  1/ 2(F  I) X lôùn thì söï huùt electron lôùn. 13Simpo PDF Merge and Split Unregis ...