Bài giảng Hóa sinh 1: Phần 1 - Trường ĐH Võ Trường Toản

Phần 1 của tập bài giảng Hóa sinh 1 gồm 4 chương đầu, cung cấp cho sinh viên những nội dung tổng quát về: chương 1 - Hóa sinh và Y dược; chương 2 - Hóa học glucid; chương 3 - Hóa học lipid; chương 4 - Hóa học acid amin và protein;... Mời các bạn cùng tham khảo chi tiết nội dung bài giảng!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Hóa sinh 1: Phần 1 - Trường ĐH Võ Trường Toản TRƯỜNG ĐẠI HỌC VÕ TRƯỜNG TOẢN KHOA DƯỢC  BÀI GIẢNG MÔN HỌC HÓA SINH 1 Đơn vị biên soạn: XÁC NHẬN CỦA BCN KHOA DƯỢC Hậu Giang – Năm 2013 CHƯƠNG I HÓA SINH VÀ Y DƯỢC 1. ĐỊNH NGHĨA Theo định nghĩa cổ điển thì Hóa sinh là môn học nghiên cứu về những cơ sở hóa học của sự sống. T ế bào chính là đơn vị cấu trúc của cơ thể sông. Do đó, có thể định nghĩa như sau: Hóa sinh học là môn học nghiên cứu về thành phần hóa học của các tê bào cơ thể sống, cùng với các phản ứng và các quá trình mà chúng trải qua. 2. MỤC ĐÍCH CỦA HÓA SINH HỌC VÀ s ự LIÊN QUAN VỚI NHỮNG NGÀNH KHOA HỌC CỦA s ự SốN G KHÁC Mục đích của Hóa sinh học là mô tả và giải thích ở mức độ phân tử tất cả các tiến trình hóa học của các tế bào sống. Do vậy, nhà Hóa sinh học phải : Tách riêng biệt vô sô' các phân tử hiện diện trong tế bào. Xác định cấu trúc cũa các phân tử này. Xác định chức năng của từng phân tử này. Để đạt được các mục đích trên, Hóa sinh học phải sử dụng rât nhiều kỹ thuật phân tích như: + Các phương pháp phân lập và tinh chế các sinh phân tử: Muối kết (tủa protein bằng ammoni Sulfat). Sắc ký : giấy, trao đổi ion, ái lực, lớp mỏng, khí, lỏng, lỏng cao áp, lọc gel. Điện di: giấy, cao áp, thạch, acetat cellulose, gel tinh bột, gel polyacrylamid, gel SDS-polyacrylamid. Siêu ly tâm . + Các phương pháp xác định cấu trúc của các sinh phân tử: Phân tích các nguyên tổ’. - Phổ u v , khả kien, IR, NMR. Thủy phân bằng acid hay kiềm để khảo sát thành phần cấu tạo cơ bản của các chất. Sử dụng các enzym đặc hiệu để phân hủy các chất để khảo sát (VD: protease, nuclease, glycosidase). Khôi phổ. Các phương pháp phân tích trình tự đặc hiệu (VD: phân tích trình tự của các protein và acid nucleic). Phân tích tinh thể bằng tia X. 3. VAI TRÒ CỦA HÓA SINH HỌC Kiến thức về Hóa sinh là cần thiết cho tất cả các khoa học về sự sống. Hoá sinh học của acid nucleic được xem như là trung tâm của ngành Di truyền học. Ngược lại, việc sử dụng các tiến bộ trong lĩnh vực di truyền cho phép làm sáng tỏ nhiều vân đề của Hoá sinh học. Sinh lý học, nghiên cứu về các chức năng của cơ thể, hầu như trùng lắp hoàn toàn với Hoá sinh học. Miễn dịch học sử dụng nhiều kỷ thuật sinh hoá, và nhiều tiến bộ của ngành miễn dịch được các nhà hoá sinh sử dụng rộng rãi. Dược lực học và Dược học đều dựa trên các kiến thức về Hoá sinh học và Sinh lý học ; nhất là hầu hết các dược phẩm đều được chuyển hoá bởi các phản ứng được xúc tác bằng enym. Cách tác động của các chất độc trên các phản ứng và các quá trình sinh hoá là đối tượng nghiên cứu của Độc chất học. Các tiến bộ của Hoá sinh học được sử dụng ngày càng nhiều trong việc nghiên cứu các lĩnh vực căn bản của Bệnh học như sự viêm nhiễm, sự tổn hại tế bào, ung thư. Nhiều nhà nghiên cứu trong các lĩnh vực Vi sinh Học, Động vật học và Thực vật học sử dụng hầu như tuyệt đốì các tiến trình của Hoá sinh học. Sự liên quan giữa Hoá sinh học và các ngành học nêu trên là điều hiển nhiên vì như chúng ta đã biết, sự sống lệ thuộc vào các phản ứng và các quá trình sinh hoá. Thực tế hiện nay là các rào cản cổ xưa giữa các ngành khoa học của sự sống đã bị phá vở, và Hoá sinh học ngày nay trở thành ngôn ngữ chung cho các ngành này. 4. M ố i QUAN HỆ TƯƠNG H ổ GIỬA HÓA SINH HỌC VÀ Y DƯỢC HỌC Mốì quan hệ tương hổ giửa Hóa sinh học và Y Dược học thúc đẩy nhiều tiến bộ trong cả hai lĩnh vực chủ yếu của các nhà khoa học về sức khỏe là: - hiểu rõ và duy trì được sức khỏe con người, - hiểu rõ và trị liệu hiệu quả các bệnh tật. Vai trò của Hóa sinh học trên 2 lĩnh vực này là: + Hóa sinh học làm sáng tỏ nhiều khía cạnh về sức khỏe và bệnh tật. + Nghiên cứu về các khía cạnh của sức khỏe và bệnh tật mở ra thêm nhiều lĩnh vực mới của hóa sinh. Ví dụ: - Kiến thức về cấu trúc và chức năng của protein thì cần thiếtđể làm sáng tỏ sự khác nhau về mặt hoá sinh của Hemoglobin bình thường vàHemoglobin s (bệnh hồng cầu hình liềm) (Glutamic ở vị trí 6 chuổi p được thay bằng Valin). - Mặt khác việc phân tích Hemoglobin s góp phần giúp hiểu rõ hơn về cấu trúc và chức năng của cả 2 loại Hemoglobin bình thường và bất thường. 2 HÓA SINH i Aci d Pro tcin L ìị)id H ydra t carbon nuc leic L A iL it iL ìĩ 1r ìr 'r B ệnh d i tru y ền B ộn hthiếu m áu B ệ n h xơ vữ a Đ ái tháo HbS 1r độn| ị m ạch đười Ig tụy YDƯỢC Hình 1.1. Ví dụ về mốì liên quan giữa Hóa sinh và Y dược 5. S ự BÌNH THƯỜNG CỦA CÁC QUÁ TRÌNH HÓA SINH LÀ CĂN BẢN CỦA s ứ c KHỎE WHO định nghĩa về sức khỏe như sau: 'là tình trạng tố t về các m ặt sinh lý, tam lý, xã hội va không chỉ đơn thuần ỉầ không có bệnh tật hay suy nhược'. Đứng về quan điểm tuyệt đôi của Hóa sinh học có thể định nghĩa như sau: ''Sức khỏe có thê được xem như là tình trạng mà tất cả cắc phản ứng trong và ngoai t ế bào xảy ra trong cơ th ể được tiến hầnh với tỷ lệ tương ứng với sự sinh tồn cao nhất của sinh vật trong điều kiện sinh lý'. Trong thực tế, vấn đề chăm sóc sức khỏe của người bệnh ngoài việc cần có các kiến thức về sinh học còn phải có các kiến thức về Tâm lý học và Xã hội học. Các nghiên cứu về Hóa sinh còn tác động đến Dinh ...