Bài giảng Hóa sinh học và y dược - Ths. Nguyễn Thị Minh Thuận

Nội dung chính của "Bài giảng Hóa sinh học và y dược" cung cấp cho người học kiến thức về cấu trúc, tính chất và nồng độ các phân tử trong các tế bào, dinh sinh vật. Mời các bạn tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Hóa sinh học và y dược - Ths. Nguyễn Thị Minh ThuậnHOÙA SINH HOÏC VAØ Y DÖÔÏCTheo ñònh nghóa coå ñieån : hoùa sinh laø moân hoïc nghieân cöùu veànhöõng cô sôû hoùa hoïc cuûa söï soáng. Teá baøo = ñôn vò caáu truùc vaø chöùc naêng cuûa cô theå soángHoùa sinh hoïc laø moân hoïc nghieân cöùu veà thaønh phaàn hoùa hoïccuûa caùc teá baøo cô theå soáng, cuøng vôùi caùc phaûn öùng vaø caùc quaùtrình maø chuùng traûi qua. Hoùa sinh hoïc  Sinh hoïc teá baøo, Sinh hoïc phaân töû vaø Di truyeàn hoïc phaân töûMuïc ñích cuûa hoùa sinh hoïc :Moâ taû vaø giaûi thích ôû möùc ñoä phaân töû taát caû caùc tieán trìnhhoùa hoïc cuûa caùc teá baøo soángNhaø Hoùa sinh hoïc phaûi :-Taùch rieâng bieät voâ soá caùc phaân töû hieän dieän trong teá baøo-Xaùc ñònh caáu truùc cuûa caùc phaân töû naøy-Xaùc ñònh chöùc naêng cuûa töøng phaân töû naøy Söû duïng raát nhieàu kyõ thuaät phaân tíchCaùc phöông phaùp phaân tích chuû yeáu ñöôïc söû duïng trong caùcphoøng thí nghieäm hoùa sinh1- Caùc phöông phaùp phaân laäp vaø tinh cheá caùc sinh phaân töû:-Muoái keát (tuûa protein baèng amoni sulfat….)-Saéc kyù : giaáy, trao ñoåi ion, aùi löïc, lôùp moûng, khí, loûng, loûngcao aùp, loïc gel-Ñieän di: giaáy, cao aùp, thaïch, acetat cellulose, gel tinh boät,gel polyacrylamid, gel SDS-polyacrylamid- Sieâu ly taâm2- Caùc phöông phaùp xaùc ñònh caáu truùc cuûa caùc sinh phaân töû:-Phaân tích caùc nguyeân toá-Phoå UV, khaû kieán, IR, NMR- Thuûy phaân baèng acid hay kieàm ñeå khaûo saùt thaønh phaàn caáutaïo cô baûn cuûa caùc chaát-Söû duïng caùc enzym ñaëc hieäu phaân huûy caùc chaát ñeå khaûo saùt(VD: protease, nuclease, glycosidase)-Khoái phoå-Caùc phöông phaùp phaân tích trình töï ñaëc hieäu (VD: phaântích trình töï cuûa caùc protein vaø acid nucleic)-Phaân tích tinh theå baèng tia XKieán thöùc veà hoùa sinh laø caàn thieát cho taát caû caùc khoa hoïcveà söï soángDi truyeàn : lieân quan ñeán kieán thöùc veà acid nucleic cuûaHoùa sinhSinh lyù hoïc : nghieân cöùu veà chöùc naêng cuûa cô theå ( lieânquan maät thieát vôùi hoùa sinh hoïc)Mieãn dòch hoïc : söû duïng nhieàu kyõ thuaät hoùa sinh vaø nhieàutieán boä cuûa mieãn dòch hoïc ñöôïc öùng duïng roäng raõi bôûi caùcnhaø hoùa sinhDöôïc löïc hoïc vaø Döôïc hoïc: döïa treân cô sôû lyù thuyeát veà hoùasinh hoïc vaø sinh lyù hoïc. Ñaëc bieät, haàu heát caùc döôïc phaåmñeàu ñöôïc chuyeån hoùa baèng caùc phaûn öùng xuùc taùc bôûi caùcenzymCaùc chaát ñoäc taùc ñoäng nhö theá naøo treân caùc phaûn öùng vaø caùcquaù trình hoùa sinh trong cô theå : ñoäc chaát hoïcCaùc kieán thöùc hoùa sinh ñöôïc söû duïng nhieàu ñeå nghieân cöùu caùckhía caïnh caên baûn cuûa caùc loaïi beänh : beänh lyù hoïcVi sinh hoïc,ñoäng vaät hoïc, thöïc vaät hoïc söû duïng caùc tieán boäcuûa hoùa sinh hoïc haàu nhö tuyeät ñoái Caùc raøo caûn cuûa caùc khoa hoïc veà söï soáng ñaõ bòthaùo boû : hoùa sinh hoïc trôû thaønh ngoân ngöû chung cuûa caùcngaønh khoa hoïc naøy.Moái quan heä töông hoã giöõa hoùa sinh hoïc vaø y döôïc hoïcthuùc ñaåy nhieàu tieán boä trong caû hai lónh vöïcHai lónh vöïc chuû yeáu cuûa caùc nhaø khoa hoïc veà söùc khoûe :-hieåu roõ vaø duy trì ñöôïc söùc khoûe con ngöôøi-hieåu roõ vaø trò lieäu hieäu quaû caùc beänh taätHoùa sinh hoïc aûnh höôûng raát nhieàu treân caû 2 lónh vöïc naøy+ Hoùa sinh hoïc laøm saùng toû nhieàu khía caïnh veà söùc khoûevaø beänh taät+ Nghieân cöùu veà caùc khía caïnh cuûa söùc khoûe vaø beänh taätmôû ra theâm nhieàu lónh vöïc môùi cuûa hoùa sinhVí duï:-Kieán thöùc veà caáu truùc vaø chöùc naêng cuûa protein thì caànthieát ñeå laøm saùng toû söï khaùc nhau veà maët hoaù sinh cuûahemoglobin bình thöôøng vaø hemoglobin S (beänh hoàng caàuhình lieàm) (acid glutamic ôû vò trí 6 chuoãi  ñöôïc thay baèngvalin)-Maët khaùc vieäc phaân tích Hemoglobin S goùp phaàn giuùp hieåuroõ hôn veà caáu truùc vaø chöùc naêng cuûa caû 2 loaïi Hb bìnhthöôøng vaø baát thöôøng HOÙA SINH Acid Protein Lipid Hydrat carbon nucleicBeänh di truyeàn Beänh thieáu Beänh xô vöõa Ñaùi thaùo maùu HbS ñoäng maïch ñöôøng tuïy Y DÖÔÏCSÖÏ BÌNH THÖÔØNG CUÛA CAÙC QUAÙ TRÌNH HOÙA SINH LAØ CÔ SÔÛ CUÛA SÖÙC KHOÛEWHO ñònh nghóa veà söùc khoûe: laø tình traïng toát veà caùc maëtsinh lyù, taâm lyù, xaõ hoäi vaø khoâng chæ ñôn thuaàn laø khoâng coùbeänh taät hay khuyeát taät.Ñöùng veà quan ñieåm tuyeät ñoái cuûa Hoùa sinh hoïc: söùc khoûecoù theå ñöôïc xem nhö laø tình traïng maø taát caû caùc phaûn öùngtrong vaø ngoaøi teá baøo xaûy ra trong cô theå ñöôïc tieán haønh vôùityû leä töông öùng vôùi söï sinh toàn cao nhaát cuûa sinh vaät trongñieàu kieän sinh lyùThöïc teá :Chaêm soùc söùc khoûe = Kieán thöùc veà sinh hoïc + Taâm lyù hoïc+Xaõ hoäi hoïc Caùc nghieân cöùu veà Hoùa sinh taùc ñoäng ñeán Dinh döôõng hoïc vaø Y hoïc döï phoøngÑieàu kieän tieân quyeát ñeå baûo veä söùc khoûe : coù khaåu phaànaên toái öu veà maët dinh döôõng (ñaày ñuû vaø haøi hoøa caùc chaát)+ caùc vitamin+ caùc acid amin+ moät soá acid beùo+ caùc chaát khoaùng+ nöôùcDinh döôõng hoïc coøn coù muïc ñích ngöøa beänh (xô vöõa ñoängmaïch, ung böôùu): Y hoïc döï phoøngÑeå hieåu roõ veà dinh döôõng caàn raát nhieàu kieán thöùc veà Hoùasinh Haàu nhö taát caû caùc beänh ñeàu coù cô sôû hoùa sinh cuûa noù-Haàu heát beänh taät = bieåu hieän baát thöôøng cuûa phaân töû,cuûaphaûn öùng hoùa hoïc hay caùc tieán trình hoùa sinhCaùc yeáu toá chính gaây beänh ôû ñoäng vaät vaø ngöôøi goàm:1- Taùc nhaân vaät lyù: chaán thöông cô hoïc, nhieät ñoä cao, thayñoåi ñoät ngoät aùp suaát khí quyeån, phoùng xaï, shock do ñieän…2- Taùc nhaân hoùa hoïc, goàm caû döôïc phaåm: caùc hôïp chaát ñoäc,thuoác ...