Bài giảng Hóa sinh tổ chức thần kinh - Đào Trọng Phụ

Tốc độ đổi mới protid của não cao: T1/2 khoảng 65h, hơn của h.thanh 3 lần, của protid khác 20 lần; của chất xám chất trắng, tăng khi kích thích, giảm khi ức chế Chuyển hoá aminoacid diễn ra mạnh và theo nhiều hướng để: t.h protein, peptid; t.h amin sinh học; t.hợp mediator Glu có thể: - khử amin oxy hoá thành CG +NH3, - Amin hoá thành Gln, - Khử CO2 thành GABA,
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Hóa sinh tổ chức thần kinh - Đào Trọng Phụ HOÁ SINHTỔ CHỨC THẦN KINH ĐOÀN TRỌNG PHỤ HOÁ SINH TỔ CHỨC THẦN KINH (TCTK)I- Đặc điểm thành phần hoá học của TCTKII- Đặc điểm chuyển hoá của NãoIII- Các chất trung gian dẫn truyền của TCTK I- ĐẶC ĐIỂM THÀNH PHẦN HOÁ HỌC CỦA TCTK* Khác nhau ở các vùng khác nhau: chất xám ≠ chất trắng, TKTW ≠ TKNV…* Chú ý: Nđ Protid: chất xám (1/2P.khô) > chất trắng (1/3P.khô) Nđ Lipid: chất trắng (1/2P.khô) > chất xám (1/3P.khô)1- Protid2- Glucid3- Lipid4- Chất vô cơ 1- ProtidChiếm 40%P.khô/não. Đã tách được 100 protid hoà tanBao gồm:Proteid: nucleoproteid: Nđ.AN cao (có l.q với trí nhớ),- lipoprotein, glycoprotein, proteolipid (ở myelin), phospholipoprotein (ở màng)Protein: neuroalbumin, neuroglobin, protein cationic, protein của TCLK… * Các protein mới phát hiện, Có liên quan với trí nhớ: Protein S100, có nhiều ở TBTK đệm Protein 14-3-2, có nhiều ở chất xám Các yếu tố phát triển TK: yếu tố β…Peptid (Neuropeptid) * Các neuromediators mới phát hiện* Các neuropeptid mới phát hiện Các peptid hormon: Các peptid đường tiêu hoá: Gastrin, Secretin,Cholecystokinin… Các peptid có liên quan với trí nhớ Catabatmophobin (15 AA) Scotophobin Các peptid có liên quan với cảm giác đau Encephalin, Endorphin: 5 AA, giảm đau giống opiat nhưng không gây nghiện Các peptid có liên quan với giấc ngủ Peptid gây ngủ Các peptid có liên quan với hành vi, nhân cách: TRF, SomatostatinAminoacid Glu, Asp có nồng độ cao2- Lipid - Chiếm 51-55%P.khô/não, ở chất trắng > chất xám - Gồm cholesterol, cerebrosid, phospholipid(phosphoglycerid, sphingolipid) - Myelin (chứa cholesterol, phospholipid, sphingomyelin)ở sợi myelin3- Glucid Khoảng 1%, gồm Glycogen, Glc, Gal,…4- Chất vô cơ II- ĐẶC ĐIỂM CHUYỂN HOÁ CỦA NÃO1- Hô hấp của Não2- Chuyển hoá Glucid3- Chuyển hoá Protid4- Chuyển hoá Lipid 1- Hô hấp của não* Não hô hấp mạnh : - Tiêu thụ Oxy lớn: chiếm 2-3%P, tiêu thụ 20-25% tổng lượng oxy tiêu thụ khi nghỉ (200-240ml). ậ trẻ em (< 4 tuổi) có thể đến 50% - Trong 1 phút, 100g não có 53-54 ml máu chảy qua và tiêu thụ 3,7 mlO2. -> Toàn bộ não (1500g) sẽ tiêu thụ: 3,7x15 = 55,5 mlO2* Nhu cầu oxy: tăng khi hưng phấn, kích thich, giảm khi ức chế, gây mê-> Não rất nhạy cảm với tình trạng thiếu oxy: Thời gian chịu đựng thiếu oxy < 6 phút, > 6 phút: tổn thương không hồi phục 2- Chuyển hoá Glucid* Bình thường, năng lượng hoạt động của não hầu như chỉ do Glucose cung cấp* Chuuyển hoá glucid chủ yếu là áI khí: TSHH #1, tiêu thụ Oxy lớn, > 90% Glc bị oxy hoá thành CO2 và H2O* Lượng Glc dự trữ của não (khoảng 750 mg) chỉ đủ dùng trong 10 phút:100g não tiêu thụ 5mg Glc/1phút. Toàn bộ nã0 (1500g) sẽ tiêu thụ: 5mg x15 = 75mg.* Vì vậy: - Não rất nhạy cảm với tình trạng thiếu Glc/thiếu năng lượng. Khi đó não dễ bị ức chế và hôn mê -> Gây shock Insulin để cắt cơn động kinh/thao cuồng. - Não cần nhiều Vit. B1 để chuyển hoá áI khí Glucid. Thiếu B1 dẫn đến tê phù (Beri beri) do ứ đọng pyruvic.- 3- Chuyển hoá Protid* Chuyển hoá protid diễn ra mạnh:Tốc độ đổi mới protid của não cao: T1/2 khoảng 65h, hơn của h.thanh 3 lần, của protid khác 20 lần; của chất xám > chất trắng, tăng khi kích thích, giảm khi ức chế* Chuyển hoá aminoacid diễn ra mạnh và theo nhiều hướng để: t.h protein, peptid; t.h amin sinh học; t.hợp mediator* Chuyển hoá của Glu và Asp có ý nghĩa đặc biệt Glu có thể: - khử amin oxy hoá thành CG +NH3, - Amin hoá thành Gln, - Khử CO2 thành GABA, - Trao đổi amin, - Biến đổi thành His, Asp, Arg, Pro, Ala, - T.h Glutathion* NH3 còn được tạo thành từ chu trình purin nucleotid. Quá trình này diễn ra mạnh khi thiếu oxy và thiếu máu cục bộ Chu trình Purin nucleotid NH 3 AMP IMPFumarat Deaminase GTP + Aspartat Syntetase Adenosuccinose GDP +Pi Fumarase ADENYLSUCCINAT GOT MDH Malat Oxaloacetat NAD NADH 4- Chuyển hoá Lipid* Thành phần Lipid não tương đối ổn định nên tốc độ đổi mới Lipid của não thấp* Chuyển hoá của cholesterol, cerebrosid, phosphatidylethanolamin và sphingomyelin diễn ra chậm.* Tron ...