Sử dụng corticosteroid

Tham khảo bài thuyết trình sử dụng corticosteroid, tài liệu phổ thông, sinh học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sử dụng corticosteroid HỌC VIỆN QUÂN YBỘ MÔN TIM MẠCH - THẬN - KHỚP - NỘI TIẾT Sử dụng corticoid trong lâm sàng BS Nguyễn Ngọc Châu 1. ĐẠI CƯƠNG- Sử dụng corticosteroid là vấn đề quan trọng và còn nhiều tranhluận trong lâm sàng nói chung và trong chuyên khoa khớp.- Tác dụng chống viêm nhanh và mạnh là những căn cứ cho việcchỉ định thuốc trong điều trị các bệnh khớp.- Thực tế cho thấy, khi dùng thuốc kéo dài, liều cao vượt quá liềusinh lí đã gây nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng dẫn đến nhữngquan điểm khác nhau về vai trò của corticosteroid trong sinh lí bệnhvà điều trị các bệnh khớp.- Tuy vậy việc sử dụng corticosteroid vẫn là biện pháp quan trọngtrong điều trị một số bệnh khớp, vì tác dụng mạnh của thuốc trongnhiều trường hợp mà chưa có thuốc chống viêm nào vượt được. 2. TÁC DỤNG SINH LÍ CỦA CORTICOSTEROID2.1.Giới thiệu- Trong cơ thể corticosteroid là hormon được sản xuất bởi lớp tếbào bó ở vùng vỏ của tuyến thượng thận.- Đây yếu tố cần thiết cho sự phát triển bình thường của cơ thể,giúp cơ thể duy trì hằng định của nội môi.- Các corticosteroid còn có vai trò điều hoà quá trình chuyển hoá cácchất, và điều hoà chức năng của hệ thần kinh trung ương. Bêncạnh đó chúng còn có tác dụng chống viêm nhanh và mạnh.- Sự sản xuất hormon này chịu sự điều tiết của trục đồi thị - tuyếnyên - tuyến thượng thận.- Điều kiện sinh lí bình thường nồng độ corticosteroid trong huyếttương thay đổi theo nhịp ngày đêm. Điều hòa bài tiết CorticosteroidCRH: CorticotropicCRHReleasing Vùng đồi thịHormoneACTH: Adreno CRHCorticotropicHormoneCorticosteroids: Tuyến yênMineralocorticoid,Glucocorticoid ACTH Vỏ thượng thận Steroid sinh dục Corticosteroids 1. TÁC DỤNG SINH LÍ CỦA CORTICOSTEROID- Trong quá trình viêm, các kích thích gây viêm thường kèm vớiviệc giải phóng các cytokin như: IL1, IL6), TNFα... Các cytokin nàykích thích trục đồi thị - tuyến yên - tuyến thượng thận tăng tổnghợp corticosteroid kết quả là gây ức chế ngược quá trình giảiphóng cytokin do đó giảm quá trình viêm.- Khi tổng hợp không đủ corticosteroid sẽ dẫn đến không kiểm soátđược phản ứng viêm gây tổn thương tổ chức lan rộng - tiếp tụcgây giải phóng nhiều chất trung gian hoá học có tác dụng gây viêm.- Mất khả năng thông tin ngược (feed back) giữa hệ thần kinhtrung ương và các cơ chế gây viêm ở ngoại vi có thể là yếu tốquan trọng trong cơ chế bệnh sinh của một số bệnh khớp. 2. TÁC DỤNG SINH LÍ CỦA CORTICOSTEROID2.2. Một số tác dụng sinh lí chungCorticosteroid có một số tác dụng chủ yếu:- Làm tăng khả năng thức tỉnh và sảng khoái.- Làm tăng glucose máu, và tăng glycogen ở gan.- Làm tăng khả năng kháng insulin,- ức chế chức năng tuyến giáp.- ức chế chức năng tái tổng hợp và bài tiết hormon.- Làm tăng quá trình dị hoá ở cơ.- Làm tăng hoạt tính các men giải độc.- Làm chậm liền vết thương.- Kiềm chế phản ứng viêm cấp tính.- ức chế đáp ứng miễn dịch qua trung gian tế bào và cả đáp ứngmiễn dịch dịch thể. 2. TÁC DỤNG SINH LÍ CỦA CORTICOSTEROID2.2. Các tác dụng trên cơ quan và các tế bào- ức chế sự tổng hợp và ức chế giải phóng các hormon kích thíchbài tiết tuyến thượng thận và tuyến sinh dục (corticotropin,gonadotropin) từ vùng dưới đồi thị.- ức chế sự tổng hợp và ức chế bài tiết các hormon kích thích tuyếnthượng thận, kích thích tuyến giáp và hormon tăng trưởng của vùngtuyến yên.- ức chế sự tổng hợp và ức chế bài tiết các hormon cortisol vàandrogen của tuyến thượng thận.- ức chế sự tổng hợp estrogen ở buồng trứng, testosteron của tinhhoàn, giảm hoạt tính của các hormon này tại cơ quan đích.- ức chế các chất TGHH kích thích phản ứng viêm:TNF α,interleukin I, interferon, prostaglandin, leucotrien)... 2. TÁC DỤNG SINH LÍ CỦA CORTICOSTEROID- ức chế sự phát triển của các tạo cốt bào.- Làm tăng loạn dưỡng cơ của khối cơ vân.- Làm thay đổi hoạt tính của tế bào mỡ.- Làm giảm quá trình tăng sinh các tế bào sợi xơ, giảm tổng hợpADN, và giảm tổng hợp các sợi collagen.- ức chế chức năng tế bào nội mạc mạch máu.- ức chế tế bào sợi non sản xuất ra phospholipase A2, COX,prostaglandin và metalloproteinase...- ức chế quá trình hoá ứng động của các tế bào bạch cầu.- ức chế sự trình diện kháng nguyên của APC.- ức chế hoạt hoá các tế bào viêm và các tế bào khác (đại thực bào,tế bào lympho T, lympho B, mastocyte. Cânbằng H2O–Na+vàcácđiệngiảikhác CânbằngChuyểnhóa ĐườngĐạmMỡ Corticoid Hệtimmạch, miễndịch,hệmáu, hệthốngcơxương, nộitiết,thầnkinh,… 3. SỬ DỤNG CÁC CORTICOSTEROID3.1. Giới thiệu chung về các thuốc corticosteroid- Corticosteroid là ...