Bài giảng Kháng nguyên - Tính gây miễn dịch và tính đặc hiệu kháng nguyên

Bài giảng Kháng nguyên - Tính gây miễn dịch và tính đặc hiệu kháng nguyên trình bày định nghĩa kháng nguyên hoàn chỉnh và hapten; phân biệt sự khác nhau giữa hai thuộc tính: thuộc tính sinh miễn dịch và thuộc tính đặc hiệu kháng nguyên; định nghĩa epitop, điểm khác biệt giữa apitop của tế bào B và epitop của tế bào T; phân biệt được kháng nguyên phụ thuộc và không phụ thuộc Thymus.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Kháng nguyên - Tính gây miễn dịch và tính đặc hiệu kháng nguyên • KHAÙNG NGUYEÂN • TÍNH GAÂY MIEÃN DÒCH VAØ TÍNH ÑAËC HIEÄU KHAÙNG NGUYEÂN1 MUÏC TIEÂU 1. Trình baøy ñöôïc ñònh nghóa khaùng nguyeân hoaøn chænh vaø hapten. 2. Phaân bieät ñöôïc söï khaùc nhau giöõa hai thuoäc tính - Thuoäc tính sinh mieãn dòch. - Thuoäc tính ñaëc hieäu khaùng nguyeân. 3. Trình baøy ñöôïc theá naøo laø epitop, caùc ñieåm khaùc bieät giöõa epitop cuûa teá baøo B (vaø khaùng theå) vaø epitop cuûa teá baøo T. 4. Phaân bieät ñöôïc khaùng nguyeân phuï thuoäc vaø khoâng phuï thuoäc Thymus.2 ÑÒNH NGHÓA Khaùng nguyeân laø moät chaát khi ñöa vaøo cô theå (tieáp xuùc vôùi heä mieãn dòch) seõ gaây ra ôû cô theå ñoù moät ñaùp öùng mieãn dòch töùc laø söï hình thaønh caùc khaùng theå vaø hay teá baøo T phaûn öùng ñaëc hieäu vôùi khaùng nguyeân ñöa vaøo. Tính gaây mieãn dòch laø tính chaát cuûa moät chaát khi ñöa vaøo cô theå (tieáp xuùc vôùi heä mieãn dòch) coù khaû naêng taïo ra moät ñaùp öùng mieãn dòch. Tính ñaëc hieäu khaùng nguyeân laø tính chaát cuûa moät chaát hay moät caáu truùc coù khaû naêng keát hôïp ñaëc hieäu vôùi khaùng theå hay thuï theå khaùng nguyeân cuûa teá baøo T ñöôïc taïo ra trong ñaùp öùng mieãn dòch. Nhö vaäy moät chaát coù tính gaây mieãn dòch thì ñoàng thôøi cuõng coù tính ñaëc lieäu khaùng nguyeân vaø coøn ñöôïc goïi laø KN hoaøn chænh thöôøng goïi taét laø KN. Coù nhöõng chaát chæ coù tính ñaëc hieäu KN maø thoâi, khi ñöa ñôn ñoäc caùc chaát naøy vaøo cô theå khoâng taïo ra ñöôïc moät ñaùp öùng mieãn dòch. Nhöõng chaát nhö vaäy ñöôïc goïi laø baùn KN hay hapten.3 Nhöõng thuoäc tính cô baûn cuûa moät khaùng nguyeân hoaøn chænh (goïi taét laø KN) 1- Thuoäc tính toång quaùt cho moïi KN hoaøn chænh : • 1.1- 1.1- Caáu taïo hoùa hoïc :  Caùc ñaïi phaân töû protein noùi chung laø caùc KN maïnh.  Caùc polypeptid, polysaccharid, caùc cao phaân töû höõu cô toång hôïp coù theå laø KN trong moät soá hoaøn caûnh nhaát ñònh.  Caùc lipid vaø acid nhaân tinh khieát khoâng phaûi laø chaát gaây mieãn dòch trong ñieàu kieän bình thöôøng nhöng coù theå laø baùn KN (ví duï nhöõng beänh nhaân lupus ñoû heä thoáng coù xuaát hieän khaùng theå choáng DNA).4 Nhöõng thuoäc tính cô baûn cuûa moät khaùng nguyeân hoaøn chænh (goïi taét laø KN) 1- Thuoäc tính toång quaùt cho moïi KN hoaøn chænh : 1.2- 1.2- Khoái löôïng phaân töû :  Khoái löôïng phaân töû laø moät tieâu chuaån tuy khoâng tuyeät ñoái nhöng coù theå cho chuùng ta moät khaùi nieäm toång quaùt.  Ví duï caùc chaát coù baûn chaát laø protein hay daãn chaát cuûa noù neáu coù phaân töû löôïng treân 100.000 Da laø caùc KN maïnh.  Caùc chaát vôùi phaân töû löôïng döôùi 10.000 Da thöôøng khoâng coù tính gaây mieãn dòch hoaëc chæ gaây ñaùp öùng nheï. Nhö vaäy haàu heát caùc thuoác thoâng thöôøng tröø caùc vaccin, caùc daãn chaát töø protein v.v... töï noù khoâng coù tính gaây mieãn dòch.5 Nhöõng thuoäc tính cô baûn cuûa moät khaùng nguyeân hoaøn chænh (goïi taét laø KN) 1- Thuoäc tính toång quaùt cho moïi KN hoaøn chænh : 1.3- 1.3- Söï phöùc taïp cuûa caáu truùc hoùa hoïc : Moät phaàn töû phaûi ñaït ñöôïc moät möùc ñoä nhaát ñònh naøo ñoù cuûa söï phöùc taïp veà caáu truùc môùi coù khaû naêng gaây mieãn dòch. dòch. Moät polypeptid toång hôïp neáu chæ bao goàm moät loaïi acid amin thì khoâng coù hoaëc chæ coù tính gaây mieãn dòch raát yeáu nhöng neáu coù töø ba loaïi acid amin trôû leân thì tính gaây mieãn dòch taêng leân roõ reät. Trong caùc acid amin thì nhoùm caùc acid amin voøng thôm nhö tyrosin, phenylalanin khi theâm vaøo thaønh phaàn caáu taïo laøm cho tính gaây mieãn dòch taêng leân maïnh hôn caùc acid amin khaùc.6 Nhöõng thuoäc tính cô baûn cuûa moät khaùng nguyeân hoaøn chænh (goïi taét laø KN) • 2- Caùc thuoäc tính khaùc aûnh höôûng tính gaây mieãn dòch cuûa moät chaát • 2.1- Tính laï ñoái vôùi heä thoáng mieãn dòch :  Moät chaát ñaày ñuû caùc tieâu chuaån chung cuûa moät khaùng nguyeân nhöng neáu laø “quen” thì vaãn khoâng taïo neân moät ñaùp öùng mieãn dòch (vaø ñöôïc goïi laø söï dung naïp ñoái vôùi KN baûn thaân). ).  Khi coù söï roái loaïn veà khaû naêng dung naïp naøy coù theå sinh ra caùc beänh töï mieãn.  Cô sôû cuûa söï phaân bieät “laï” hay “quen” naøy laø do nguoàn goác di truyeàn, söï khaùc bieät veà nguoàn goác di truyeàn caøng lôùn thì ñaùp ...