Bài giảng Khoa học đất (Ngành Quản lý đất đai) - Chương 3 (2): Đất từ đá

Chương này trang bị cho người học những hiểu biết về đất từ đá như sự phong hóa đá thành đất, phong hóa cơ học (vật lý), phong hóa hóa học, sự phong hóa đá sản sinh ra các hạt đất,... Mời các bạn cùng tham khảo để nắm bắt các nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Khoa học đất (Ngành Quản lý đất đai) - Chương 3 (2): Đất từ đá ĐẤT TỪ ĐÁ• Đất ở khắp mọi nơi!• Đất có nguồn gốc từ đâu?• Đất phát triển như thế nào?• Đá có đóng góp gì cho đất? Đất• Phẫu diện đất• Và khi lấy đất để lên tay thì chúng ta cảm nhận được các hạt cát, thịt, sét và thành phần chất hữu cơ Sự phong hóaĐá  Đất• Sự phong hóa là quá trình phá hủy đá, đất và các epilithic khoáng vật• Phong hóa gồm hai loại: – Phong hóa cơ học endolithic (disintegration) – Phong hóa hóa học (decomposition)Sự phong hóa đá • Diễn ra ngoài trời (in-situ) • Khác với sự xói mòn (mẫu chất tại một điểm bị lấy đi) Phong hóa cơ học (vật lý)bẻ vỡ các đá gốc thành những mảnh vụn mà không làm thay đổi thành phần hóa học của đá swf đá lớn  đá nhỏ  tinh khoáng chasmolithic Phong hóa cơ học (vật lý)Các tiến trình1) Đóng băng/tan băng hoặc do thay đổi nhiệt độ 1 cm3 nước  1,09 cm3 nước đá chasmolithic Phong hóa cơ học (vật lý)Các tiến trình (tt)2) Rễ thực vật cũng có thể làm nứt rạn các đá3) Gió mạnh chuyên chở các chasmolithic vật liệu như các hạt cát đi xa và cát lại làm mòn dần các đá nổi trên mặt đất. Phong hóa hóa họcCác tiến trình• Sự thủy hóa• Sự thủy phân• Sự oxy hóa• Sự khử hóa• Sự hòa tan• Sự vôi hóa• Phong hóa hóa học là quá trình các khoáng vật trong đá thay đổi trở thành các hạt nhỏ hơn và dễ bị rửa trôi hơn. Phong hóa hóa học• diễn ra nhanh ở những đá có nhiều góc cạnh (diện tích bề mặt lớn/thể tích nhỏ)• Dần dà các góc nhẵn cạnh bị bào mòn (bo tròn) Phong hóa hóa họclà sự phá hủy đá bằng các phản ứng hóa học• Sự thủy hóalà sự kết hợp giữa nước với khoáng, oxide, silicatelàm gia tăng thể tíchFe2O3 + H2O  2FeOOHHematite GoethiteFe2O3 + nH2O  Fe2O3.nH2O StilnopsideriteCaSO4 + 2H2O  CaSO4.2H2O Thạch cao Phong hóa hóa học• Sự thủy phânlà do sự phân lìa nước thành ion H+ và ion OH-. có thể có tác dụng như một acid hay một base trên các tinh khoángSự phân lìa này càng mạnh nếu nhiệt độ càng lớnK2O.Al2O3.6SiO2 + 3H2O  Al2O3.2SiO2.2H2O + 2KOH + 4SiO2 Trực tràng Kaolinite Phong hóa hóa học• Sự oxy hóaoxy có thể thâm nhập thành phần của các khoáng dễ dàng chất sắt rất dễ bị oxy hóa làm cho các khoáng này bể nhỏ raSự oxy hóa đi kèm với sự thủy hóa hoặc thủy phânFeMg.SiO4 + 9/2H2O + 1/4O2  Si(OH)4+ Fe(OH)3 + Mg(OH)2 Olivine Silice ròng ngậm nước Phong hóa hóa học • Sự khử hóa xảy ra nơi mà các vật liệu đất bị bão hòa nước (oxy không thể thâm nhập thành phần của các khoáng)Fe2O3 + 4SO42- + 8CH2O + 1/2O2  2FeS2 + 8HCO3- + 4H2O pyrite Phong hóa hóa học• Sự hòa tanCaCO3 + 2H+ + 2OH-  H2CO3 + Ca2+ + 2OH-Sự phong hóa này có thể gia tăng khi nhiệt độ tăng Phong hóa hóa học• Sự vôi hóatác dụng của nước chứa CO2, các loại đá vôi sẽ thành bicarbonate dễ hòa tan CaCO3 + CO2 + H2O  Ca(HCO3)2 Phong hóa hóa học• Phong hóa hóa học tạo các hạt sét để cây trồng có thể phát triển được• Hỗn hợp gồm xác cây mục và các loại hạt (sét, thịt, cát) hình thành nên đất Sự phong hóa• Sự phong hóa vật lý và hóa học diễn ra đồng thờiPhong hóa vật lý phá vỡ đá thành nhiều mãnh làm tăng diện tích bề mặt để cho phong hóa hóa học tiếp tục phá vỡ đá nhỏ xuống kích thước nhỏ hơn Sự phong hóaphụ thuộc lớn vào điều kiện khí hậu• Nơi nào có nhiều nước thì sự phong hóa diễn ra nhanh hơn.• Nhiệt độ cao cũng làm cho sự phong hóa diễn ra nhanh hơn. Sự phong hóaNgược lại• Ở vùng khí hậu khô hạn thì sự phong hóa diễn ra rất chậm.• Tuy nhiên, sự phong hóa cơ học có thể diễn ra nhanh hơn một ít do tác động của nhiệt độSự phong hóa đá sản sinh ra các hạt đất• Khi nhìn thấy các hạt cát, ta có thể xác định được loại đá mà đã phong hóa để hình thành chúng ...