Bài giảng Khoa học quản lý đại cương - ĐH KHXH & NV Hà Nội

Bài giảng Khoa học quản lý đại cương được biên soạn nhằm đáp ứng nhu cầu nghiên cứu và học tập cho sinh viên ngành Khoa học quản lý. Nội dung trình bày tổng quan về khoa học quản lý, nguyên tắc và phương pháp quản lý và các chức năng của quy trình quản lý như: lập kế hoạch và ra quyết định quản lý, chức năng tổ chức, chức năng lãnh đạo, chức năng kiểm tra và chức năng thông tin trong quản lý.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Khoa học quản lý đại cương - ĐH KHXH & NV Hà Nội ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘITRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN ----------------------- o0o ----------------------- BÀI GIẢNG KHOA HỌC QUẢN LÝ ĐẠI CƯƠNG Hà Nội, 6/2009 1 http://www.ebook.edu.vn ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘITRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN ----------------------- o0o ----------------------- BÀI GIẢNG KHOA HỌC QUẢN LÝ ĐẠI CƯƠNG Hà Nội, 6/2009 2 http://www.ebook.edu.vn LỜI MỞ ĐẦU Để đáp ứng nhu cầu nghiên cứu và học tập cho sinh viên ngành Khoa họcquản lý, chúng tôi biên soạn Tập bài giảng Khoa học quản lý đại cương nhằmcung cấp hệ thống tri thức cơ bản, có tính lý luận chung về quản lý. Việc nắm vững các nguyên lý quản lý, quy luật quản lý, các phạm trù và cáckhái niệm cơ bản của khoa học quản lý sẽ giúp cho sinh viên có những cơ sở lýluận và phương pháp luận để nhận thức một cách đúng đắn các môn học trong khốikiến thức cơ sở cũng như trong khối kiến thức chuyên ngành. Đây là một môn học có tính khái quát hoá và trừu tượng hoá cao, đòi hỏisinh viên phải được trang bị kiến thức của những môn học cơ bản, đặc biệt là mônNhững nguyên lý chung của Chủ nghĩa Mác - Lênin. Kết cấu của tập bài giảng được trình bày bởi các phần và các chương theologic sau: Phần 1: Tổng quan về Khoa học quản lý Chương 1. Quản lý và môi trường quản lý Chương 2. Quản lý với tư cách là một khoa học Phần 2: Nguyên tắc và phương pháp quản lý Chương 3: Nguyên tắc quản lý Chương 4: Phương pháp quản lý Phần 3: Các chức năng của quy trình quản lý Chương 5: Lập kế hoạch và ra quyết định quản lý Chương 6: Chức năng tổ chức Chương 7: Chức năng lãnh đạo Chương 8: Chức năng kiểm tra 3 http://www.ebook.edu.vn Chương 9: Thông tin trong quản lý Tiếp cận và nội dung của tập bài giảng này là có sự kế thừa của các tác giảđi trước, nhưng cũng có những khác biệt đáng kể. Chúng tôi đã cố gắng đầu tư đểcho tập bài giảng có chất lượng và phù hợp với sinh viên ngành Khoa học quản lý.Tuy nhiên, công trình này cũng không tránh khỏi nhiều thiếu sót. Chúng tôi rấtmong được sự góp ý của các đồng nghiệp và của sinh viên để tiếp tục hoàn thiệnvới chất lượng cao hơn. Tác giả 4 http://www.ebook.edu.vn PHẦN 1: TỔNG QUAN VỀ KHOA HỌC QUẢN LÝPhần này gồm 2 chương:Chương 1. Quản lý và môi trường quản lýChương 2. Quản lý với tư cách là một khoa học CHƯƠNG 1: QUẢN LÝ VÀ MÔI TRƯỜNG QUẢN LÝChương này làm rõ các nội dung cơ bản:- Khái luận về quản lý + Tiếp cận và quan niệm khác nhau về quản lý + Bản chất của quản lý + Vai trò của quản lý + Phân loại quản lý- Môi trường quản lý + Khái niệm “Môi trường quản lý” + Phân loại môi trường quản lý + Một số nhân tố cơ bản của môi trường vĩ mô tác động tới quản lý • Nhân tố chính trị • Nhân tố kinh tế • Nhân tố văn hóa - xã hội 5 http://www.ebook.edu.vn 1.1 Khái luận về quản lý 1.1.1 Tiếp cận và quan niệm khác nhau về quản lý Quản lý là một dạng hoạt động đặc biệt quan trọng của con người. Quản lýchứa đựng nội dung rộng lớn, đa dạng phức tạp và luôn vận động, biến đổi, pháttriển. Vì vậy, khi nhận thức về quản lý, có nhiều cách tiếp cận và quan niệm khácnhau. F.W Taylor (1856-1915) là một trong những người đầu tiên khai sinh rakhoa học quản lý và là “ông tổ” của trường phái “quản lý theo khoa học”, tiếp cậnquản lý dưới góc độ kinh tế - kỹ thuật đã cho rằng: Quản lý là hoàn thành côngviệc của mình thông qua người khác và biết được một cách chính xác họ đã hoànthành công việc một cách tốt nhất và rẻ nhất. H. Fayol (1886-1925) là người đầu tiên tiếp cận quản lý theo quy trình và làngười có tầm ảnh hưởng to lớn trong lịch sử tư tưởng quản lý từ thời kỳ cận - hiệnđại tới nay, quan niệm rằng: Quản lý hành chính là dự đoán và lập kế hoạch, tổchức, điều khiển, phối hợp và kiểm tra. M.P Follet (1868-1933) tiếp cận quản lý dưới góc độ quan hệ con người, khinhấn mạnh tới nhân tố nghệ thuật trong quản lý đã cho rằng: Quản lý là một nghệthuật khiến cho công việc của bạn được hoàn thành thông qua người khác. C. I. Barnarrd (1866-1961) tiếp cận quản lý từ góc độ của lý thuyết hệthống, là đại biểu xuất sắc của lý thuyết quản lý tổ chức cho rằng: Quản lý khôngphải là công việc của tổ chức mà là công việc chu ...