Bài giảng Kinh doanh quốc tế: Bài 3 - TS. Đàm Quang Vinh

Bài giảng Kinh doanh quốc tế - Bài 3: Môi trường kinh doanh quốc tế (TS. Đàm Quang Vinh) trình bày thương mại quốc tế; đầu tư trực tiếp nước ngoài; vai trò của thị trường tài chính quốc tế; liên kết kinh tế khu vực.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Kinh doanh quốc tế: Bài 3 - TS. Đàm Quang Vinh BÀI 3 MÔI TRƯỜNG KINH DOANH QUỐC TẾ Giảng viên: TS. Đàm Quang Vinh Đại học Kinh tế quốc dânv1.0013110214 1 TÌNH HUỐNG KHỞI ĐỘNG Việt Nam tham gia AFTA và Thương mại, Đầu tư trong ASEAN • Khu vực Mậu dịch Tự do ASEAN (viết tắt là AFTA - ASEAN Free Trade Area) là một hiệp định thương mại tự do (FTA) đa phương giữa các nước trong khối ASEAN. Theo đó, sẽ thực hiện tiến trình giảm dần thuế quan xuống 0-5%, loại bỏ dần các hàng rào phi thuế quan đối với đa phần các nhóm hàng và hài hòa hóa thủ tục hải quan giữa các nước. • Hiệp định về AFTA được ký kết vào năm 1992 tại Singapore. Ban đầu chỉ có sáu nước là Brunei, Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore và Thái Lan (gọi chung là ASEAN-6). Các nước Campuchia, Lào, Myanma và Việt Nam được yêu cầu tham gia AFTA khi được kết nạp vào khối này. • Việt Nam tham gia chương trình AFTA từ ngày 1 tháng 1 năm 1996. Việt Nam đồng ý cắt giảm thuế quan xuống mức 0% vào năm 2015 và chậm nhất là 2018. 1. Các dòng Thương mại và Đầu tư trong ASEAN sẽ thay đổi như thế nào dưới tác động của AFTA? 2. Sự thay đổi của các dòng Thương mại và Đầu tư này sẽ tác động như thế nào tới hoạt động thương mại và đầu tư tại Việt Nam?v1.0013110214 2 MỤC TIÊU • Giúp sinh viên tìm hiểu những nhân tố quốc tế tác động đến hoạt động của các doanh nghiệp (môi trường kinh doanh quốc tế). • Giúp sinh viên nghiên cứu các vấn đề chính sách, thực tiễn vận động của các dòng hàng hóa (Thương mại quốc tế), tư bản (FDI, thị trường tài chính quốc tế) và các khuôn khổ hợp tác quốc tế (Liên kết kinh tế khu vực).v1.0013110214 3 NỘI DUNG Thương mại quốc tế Đầu tư trực tiếp nước ngoài Vai trò của thị trường tài chính quốc tế Liên kết kinh tế khu vựcv1.0013110214 4 1. THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ 1.1. Tổng quan về thương mại quốc tế 1.2. Lý thuyết thương mại quốc tế 1.3. Can thiệp của chính phủ vào thương mại quốc tếv1.0013110214 5 1.1. TỔNG QUAN VỀ THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ • Khái niệm thương mại quốc tế: Tất cả các hoạt động buôn bán, trao đổi hàng hóa vượt qua biên giới quốc gia đều được gọi là thương mại quốc tế. • Đặc điểm của thương mại quốc tế ngày nay: Quy mô ngày càng được mở rộng. Các mặt hàng chế biến là chủ yếu. Ngoại tệ mạnh tạo lợi thế lớn cho quốc gia. Chủ yếu tập trung ở khối các nước giàu. • Ý nghĩa của thương mại quốc tế: Khai thác lợi thế so sánh của từng quốc gia; Mở rộng thị trường; Đa dạng hoá cung cầu; Thúc đẩy chuyên môn hoá quốc tế; Tạo công ăn việc làm; Đa dạng hóa cơ hội kinh doanh.v1.0013110214 6 1.2. LÝ THUYẾT THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ 1.2.1. Chủ nghĩa trọng thương 1.2.2. Lợi thế tuyệt đối 1.2.3. Lợi thế tương đối 1.2.4. Lý thuyết Hechsher-Ohlin 1.2.5. Lý thuyết vòng đời sản phẩm 1.2.6. Lý thuyết thương mại mới 1.2.7. Lợi thế cạnh tranh quốc gia: Mô hình Viên Kim cương của Porterv1.0013110214 7 1.2.1. CHỦ NGHĨA TRỌNG THƯƠNG • Lý thuyết thương mại quốc tế đầu tiên, xuất hiện vào giữa thế kỷ 16, tại nước Anh. • Vàng và bạc là những tài sản chủ yếu của quốc gia và là những yếu tố quyết định đến sức mạnh của thương mại. • Trong thời kỳ này, vàng và bạc được sử dụng trong thanh toán giữa các quốc gia. • Nguyên lý của chủ nghĩa trọng thương là: duy trì thặng dư thương mại. • Tăng cường sự can thiệp của Chính phủ vào hoạt động thương mại.v1.0013110214 8 1.2.2. LỢI THẾ TUYỆT ĐỐI Một quốc gia có lợi thế tuyệt đối trong sản xuất một mặt hàng khi việc sản xuất ra mặt hàng đó có hiệu quả cao hơn so với bất kỳ quốc gia nào khác (Adam Smith, 1776, “Của cải của các dân tộc“ - the Wealth of Nations).v1.0013110214 9 1.2.3. LỢI THẾ TƯƠNG ĐỐI • D. Ricardo phát hiện ra rằng thương mại quốc tế vẫn có thể xảy ra ngay cả khi một quốc gia có lợi thế tuyệt đối trong việc sản xuất tất cả các mặt hàng (Principles of Political Economy, 1817). ...