Bài giảng Kinh tế công cộng - TS. Trịnh Thu Thủy

Bài giảng Kinh tế công cộng do TS. Trịnh Thu Thủy biên soạn, trình bày những nội dung chính như: tăng trưởng và kinh tế phát triển, tăng trưởng và đói nghèo bất bình đẳng, mô hình tăng trưởng kinh tế, mô hình kế hoạch hóa, dân số và lực lượng lao động đối với phát triển kinh tế,...Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Kinh tế công cộng - TS. Trịnh Thu Thủy Kinh tÕ ph¸t triÓn Tãm t¾t b i gi¶ng Ths. Trinh Thu Thñy 1 T i liÖu tham kh¶o 1. Gi¸o tr×nh Kinh tÕ ph¸t triÓn; GS.TS Vò thÞ Ngäc Phïng, §H KTQD HN, NXB L§XH 2005 2. Kinh tÕ häc cho ThÕ giíi Thø Ba, Micheal P. Todaro, NXBGD 1997 3. Kinh tÕ häc Ph¸t triÓn, TËp thÓ t¸c gi¶ - Chñ biªn PTS. Phan V¨n Dòng, NXB Giáo d c 1997. 4. Economics Development, Harvard University, 1999 5. Kinh tÕ häc vÜ m«, David Begg, Stanley Fischer, Rudiger Dornbusch, NXB Thèng kª, H néi, 2008 6. Kinh tÕ häc vÜ m«, N. Gregory Mankiw, NXB Lao ®éng X héi, H néi, 2004. 7. B i gi¶ng 8. C¸c t i liÖu, s¸ch, t¹p chÝ kinh tÕ. 2 Ch−¬ng 1 T¨ng tr−ëng v ph¸t triÓn kinh tÕ 3 1. Tăng trư ng kinh t 1.1. Khái ni m tăng trư ng kinh t : T¨ng tr−ëng kinh tÕ l sù t¨ng lªn mét c¸ch liªn tôc vÒ qui m«, s¶n l−îng s¶n phÈm h ng hãa v dÞch vô ®Çu ra trong mét thêi gian t−¬ng ®èi d i. + Tăng trư ng kinh t liên quan ñ n s gia tăng thu nh p qu c dân th c trên ñ u ngư i (s gia tăng giá tr hàng hóa và d ch v ñư c s n xu t trên m i ñ u ngư i trong m t n n kinh t sau khi ñã ñi u ch nh l m phát). 4 1. Tăng trư ng kinh t 1.2. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ sù t¨ng tr−ëng: (i)Tæng s¶n phÈm quèc néi (GDP): ®o l−êng gi¸ trÞ tæng s¶n l−îng h ng hãa v dÞch vô ®−îc s¶n xuÊt ra bëi c¸c yÕu tè s¶n xuÊt n»m trong ph¹m vi l nh thæ quèc gia trong mét thêi kú n o ®ã (mét n¨m), bÊt kÓ ai l chñ së h÷u c¸c yÕu tè s¶n xuÊt. (ii) Tæng s¶n phÈm quèc d©n (GNP/GNI): ®o l−êng gi¸ trÞ tæng s¶n l−îng h ng hãa v dÞch vô cuèi cïng ®−îc s¶n xuÊt cña mét nÒn kinh tÕ trong mét thêi kú n o ®ã (mét n¨m), bÊt kÓ ®−îc s¶n xuÊt ë trong hay ngo i n−íc. 5 * Tæng thu nhËp quèc d©n (GNI): l tæng thu nhËp tõ s¶n phÈm v dÞch vô cuèi cïng do c«ng d©n cña mét n−íc t¹o ra trong mét thêi kú n o ®ã (mét n¨m). GNI = GDP + thu nhËp nh©n tè rßng tõ n−íc ngo i • Thu nhËp nh©n tè rßng tõ n−íc ngo i = thu nhËp nh©n tè tõ n−íc ngo i – chi tr¶ lîi tøc nh©n tè ra n−íc ngo i • GNI ®−îc sö dông trong b¶ng SNA n¨m 1993 thay cho chØ tiªu GNP sö dông trong b¶ng SNA n¨m 1968. VÒ néi dung GNI v GNP l nh− nhau, GNI tiÕp cËn tõ thu nhËp; GNI h×nh th nh tõ GDP tiÕp cËn theo gãc ®é thu nhËp v ®−îc ®iÒu chØnh theo sù chªnh lÖch vÒ thu nhËp nh©n tè víi n−íc ngo i. GNP tiÕp cËn theo s¶n phÈm s¶n xuÊt. 6 (iii) Thu nhËp quèc d©n (NI): l phÇn gi¸ trÞ s¶n phÈm vËt chÊt v dÞch vô míi s¸ng t¹o ra cho mét nÒn kinh tÕ trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh (mét n¨m) NI = GNI – KhÊu hao cña nÒn kinh tÕ (DP) (iv) Thu nhËp quèc d©n sö dông (NDI): l phÇn thu nhËp cña quèc gia d nh cho tiªu dïng cuèi cïng v tÝch lòy thuÇn trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh (mét n¨m). NDI = NI + chuyÓn nh−îng rßng tõ n−íc ngo i • ChuyÓn nh−îng rßng tõ n−íc ngo i = thu chuyÓn nh−îng tõ n−íc ngo i – chi chuyÓn nh−îng ra n−íc ngo i 7 Các ch tiêu ñánh giá s tăng trư ng (v) T c ñ tăng trư ng kinh t (g): • Tăng trư ng tuy t ñ i • Tăng trư ng tương ñ i • T c ñ tăng trư ng bình quân hàng năm trong m t giai ño n (vi) Thu nh p bình quân ñ u ngư i (PCI – Personal Capita Income) GDP/ ®Çu ng−êi = GDP/Tæng d©n sè, GNP/ ®Çu ng−êi = GNP/Tæng d©n sè GNI/®Çu ng−êi = GNI/Tæng d©n sè (vii) T c ñ tăng trư ng thu nh p bình quân ñ u 8 ngư i * Qui luËt 70 Thêi gian cÇn thiÕt ®Ó n©ng cao møc thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng−êi gÊp hai lÇn. t = 70/gPCI gPCI: tèc ®é t¨ng thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng−êi theo dù b¸o 9 (viii) GDP, GNP/ GNI theo tû gi¸ ngang b»ng søc mua v tû gi¸ hèi ®o¸i. §Ó so s¸nh GNP v GNP cña c¸c n−íc, so s¸nh møc sèng gi÷a c¸c vïng v c¸c n−íc. • Søc mua ngang gi¸: l l−îng tiÒn cÇn thiÕt ®Ó mua mét tËp hîp h ng hãa v dÞch vô ®iÓn h×nh theo gi¸ t¹i Mü (gi¸ ®−îc x¸c ®Þnh theo mÆt b»ng quèc tÕ v hiÖn nay ®−îc tÝnh theo mÆt b»ng gi¸ cña Mü). • LÊy mét danh môc gi¸ cña h ng hãa v dÞch vô th«ng dông nhÊt cña nÒn kinh tÕ l m chuÈn. ChuyÓn ®æi to n bé GDP/ GNP cña c¸c n−íc theo møc gi¸ chuÈn. 10 VÝ dô: Gi¶ sö hai n−íc Mü v Ên ®é s¶n xuÊt thÐp (h ng hãa th−¬ng m¹i) v dÞch vô (h ng hãa kh«ng trao ®æi th−¬ng m¹i) - ®−îc ®o l−êng b»ng sè ng−êi b¸n lÎ v gi¸ trÞ cña dÞch vô ®−îc ®o b»ng tiÒn l−¬ng tr¶ cho nh©n viªn dÞch vô Mü Ên ®é H ng hãa Khèi §¬n gi¸ Tæng gi¸ Khèi §¬n gi¸ Tæng gi¸ l−îng (USD) trÞ (USD) l−îng (Rubi) trÞ (tû Rubi) ThÐp (triÖu tÊn) 100 200 8 6.000 Lùc l−îng b¸n lÎ 2 5.000 4 30.000 (triÖu (USD/ (Rubi/ ng−êi) ng−êi/n¨m) ng−êi/n¨m) Tæng GNP (theo ®ång tiÒn khu vùc) 11 2. Phát tri n kinh t 2.1. Khái ni m • Phát tri n kinh t bao hàm nhi u ý hơn, ñ c bi t là c i thi n s c kh e, giáo d c & nh ng khía c nh khác v phúc l i c a con ngư i. • Ph¸t triÓn kinh tÕ l mét qu¸ tr×nh thay ®æi theo h−íng ho n thiÖn vÒ mäi mÆt cña nÒn kinh tÕ bao gåm kinh tÕ, x héi, m«i tr−êng v thÓ chÕ trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. 12 2. Phát tri n kinh t • Thay ®æi theo h−íng ho n thiÖn l cÇn nh¾m tíi c¸c môc tiªu c¬ b¶n ...