Bài giảng kinh tế học công cộng - Chương 3

Để có thể vươn lên đạt trình độ phát triển ngang hàng với các quốc gia khác, Việt Nam cần phải tìm cho mình con đường phát triển phù hợp với tình hình kinh tế xã hội trong nước vừa đảm bảo xu thế phát triển chung của thế giới. Đó chính là việc chuyển đổi nền kinh tế kế hoạch hoá tập trung quan liêu bao cấp sang nền KTTT định hướng XHCN có sự quản lý của Nhà nước.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng kinh tế học công cộng - Chương 3 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG KINH TẾ HỌC CÔNG CỘNG THS. HOÀNG TRUNG DŨNG Khoa Kinh tế và Kinh doanh quốc tế Hà Nội, 2008   CHƯƠNG III CHÍNH PHỦ VỚI VAI TRÒ PHÂN PHỐI LẠI THU NHẬP VÀ ĐẢM BẢO CÔNG BẰNG XÃ HỘI Không sợ thiếu, chỉ sợ phân phối không công bằng Không sợ nghèo, chỉ sợ lòng dân không yên Hồ Chí Minh, 1966   CHƯƠNG III CHÍNH PHỦ VỚI VAI TRÒ PHÂN PHỐI LẠI THU NHẬP VÀ ĐẢM BẢO CÔNG BẰNG XÃ HỘI 1.CÔNG BẰNG XÃ HỘI TRONG PHÂN PHỐI THU NHẬP 1.1. Khái niệm công bằng Khái niệm công bằng xã hội là một khái niệm mang tính chuẩn tắc, tùy thuộc vào quan điểm của từng người. Không có một khái niệm chung về công bằng xã hội mà người ta thường tách công bằng thành những khái niệm cụ thể hơn.   CHƯƠNG III CHÍNH PHỦ VỚI VAI TRÒ PHÂN PHỐI LẠI THU NHẬP VÀ ĐẢM BẢO CÔNG BẰNG XÃ HỘI 1.CÔNG BẰNG XÃ HỘI TRONG PHÂN PHỐI THU NHẬP 1.1. Khái niệm công bằng Công bằng ngang (Horizontal equality): là sự đối xử như nhau đối với những người có tình trạng kinh tế như nhau. (Chúng ta chỉ xem xét tình trạng kinh tế do chúng ta đang xem xét mọi vấn đề trên góc độ kinh tế, còn trong thực tế, khái niệm công bằng xã hội được áp dụng đối với các tình trạng khác nhau như sức khỏe, tinh thần…)   CHƯƠNG III CHÍNH PHỦ VỚI VAI TRÒ PHÂN PHỐI LẠI THU NHẬP VÀ ĐẢM BẢO CÔNG BẰNG XÃ HỘI 1.CÔNG BẰNG XÃ HỘI TRONG PHÂN PHỐI THU NHẬP 1.1. Khái niệm công bằng Công bằng dọc (Vertical equality): là sự đối xử khác nhau với những người có tình trạng kinh tế ban đầu khác nhau nhằm khắc phục những khác biệt sẵn có đó. => Chính phủ được phép đối xử có phân biệt đối với những người có tình trạng kinh tế khác nhau, với điều kiện là sau khi chịu tác động của những chính sách đó thì những khác biệt phải được giảm bớt hoặc xoá bỏ.   CHƯƠNG III CHÍNH PHỦ VỚI VAI TRÒ PHÂN PHỐI LẠI THU NHẬP VÀ ĐẢM BẢO CÔNG BẰNG XÃ HỘI 1.CÔNG BẰNG XÃ HỘI TRONG PHÂN PHỐI THU NHẬP 1.1. Khái niệm công bằng Công bằng ngang có thể được thực hiện bởi cơ chế thị trường còn công bằng dọc nhất thiết cần có sự điều tiết của Nhà nước. Chính phủ thực thi chính sách phân phối theo công bằng dọc nhằm giảm chênh lệch về phúc lợi giữa các cá nhân, rõ nhất trong chính sách thuế và trợ cấp, đặc biệt là thuế lũy tiến hoặc trợ cấp lũy thoái.   CHƯƠNG III CHÍNH PHỦ VỚI VAI TRÒ PHÂN PHỐI LẠI THU NHẬP VÀ ĐẢM BẢO CÔNG BẰNG XÃ HỘI 1.CÔNG BẰNG XÃ HỘI TRONG PHÂN PHỐI THU NHẬP 1.2. Nguyên nhân gây ra sự bất bình đẳng trong phân phối thu nhập 1.2.1. Bất bình đẳng trong phân phối thu nhập từ tài sản Tùy theo các yếu tố sản xuất mà mỗi người có được cũng như việc định giá các yếu tố đó trên thị trường cạnh tranh mà chúng có ảnh hưởng đến mức thu nhập của mỗi cá nhân. => Cách phân phối như vậy gọi là phân phối theo sở hữu các nguồn lực hay còn gọi là phân phối thu nhập từ tài sản.   CHƯƠNG III CHÍNH PHỦ VỚI VAI TRÒ PHÂN PHỐI LẠI THU NHẬP VÀ ĐẢM BẢO CÔNG BẰNG XÃ HỘI 1.CÔNG BẰNG XÃ HỘI TRONG PHÂN PHỐI THU NHẬP 1.2. Nguyên nhân gây ra sự bất bình đẳng trong phân phối thu nhập 1.2.1. Bất bình đẳng trong phân phối thu nhập từ tài sản Tài sản của mỗi cá nhân có được là do những nguồn hình thành khác nhau: • Do được thừa kế tài sản. • Do hành vi tiêu dùng và tiết kiệm khác nhau. • Do kết quả kinh doanh :   CHƯƠNG III CHÍNH PHỦ VỚI VAI TRÒ PHÂN PHỐI LẠI THU NHẬP VÀ ĐẢM BẢO CÔNG BẰNG XÃ HỘI 1.CÔNG BẰNG XÃ HỘI TRONG PHÂN PHỐI THU NHẬP 1.2. Nguyên nhân gây ra sự bất bình đẳng trong phân phối thu nhập 1.2.2. Sự khác biệt về thu nhập có được từ lao động Lao động là điều kiện cơ bản để tạo ra thu nhập. Một số nguyên nhân dẫn đến sự khác biệt trong phân phối thu nhập từ lao động: • Do khác nhau về khả năng và kỹ năng lao động. • Do khác nhau về cường độ làm việc. • Do khác nhau về nghề nghiệp và tính chất công việc. • Do những nguyên nhân khác   CHƯƠNG III CHÍNH PHỦ VỚI VAI TRÒ PHÂN PHỐI LẠI THU NHẬP VÀ ĐẢM BẢO CÔNG BẰNG XÃ HỘI 1.CÔNG BẰNG XÃ HỘI TRONG PHÂN PHỐI THU NHẬP 1.3. Lý do can thiệp của chính phủ nhằm đảm bảo c ...