Bài giảng Kinh tế học (Phần 1) - Chương 3: Cung, cầu hàng hoá và các chính sách quốc gia

Bài giảng cung cấp cho người học các kiến thức: Cung, cầu hàng hoá và các chính sách quốc gia, kiểm soát giá cả, tác động của giá trần, thị trường với giá trần,... Hi vọng đây sẽ là một tài liệu hữu ích dành cho các bạn sinh viên đang theo học môn dùng làm tài liệu học tập và nghiên cứu. Mời các bạn cùng tham khảo chi tiết nội dung tài liệu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Kinh tế học (Phần 1) - Chương 3: Cung, cầu hàng hoá và các chính sách quốc giaCác nội dung cơ bảnPhầPhần 1:ThịThị trườtrường vàvà giágiá cả• Kiếm soát giá cả: giá trần, giá sàn• Thuế• Chính sách hạn chế cungChương 3: Cung,cầu hàng hoá và cácchính sách quốc giaCung, cầu và các chính sách quốc giaKIỂM SOÁT GIÁ CẢ• Trong thị trường tự do, thị trường ép buộc hìnhthành nên giá cả và sản lượng cân bằng• Các điều kiện cân bằng của thị trường có thểhiệu quả nhưng không phải bất kỳ ai cũng hàilòng.• Một trong những vai trò của nhà kinh tế học làsử dụng lý thuyết kinh tế học giúp phát triển cácchính sách kinh tế quốc gia .• Thường được thực hiện khi những nhà chính trịtin rằng giá cả thị trường không công bằng chongười mua và người bán .KIỂM SOÁT GIÁ CẢ• Giá trần• Là mức giá tối đa của một loại hàng hoá được chophép bán.• Giá sàn• Là mức giá tối thiểu của một loại hàng hoá đượccho phép bán.• Kết quả là chính phủ thiết lập giá trần hay giásàn .Tác động của giá trần• Hai kết quả có thể xãy ra khi chính phủ thiết lậpmức giá trần :• Giá trần không hiệu lực nếu mức giá cao hơn giácân bằng.• Giá trần có hiệu lực khi mức giá thấp hơn giá cânbằng, dẫn đến tình trạng thiếu hụt.1Hình 1 THỊ TRƯỜNG VỚI GIÁ TRẦNHình 1: THỊ TRUỜNG VỚI GIÁ TRẦN(a) Giá trần không hiệu lựcGiá 1 câycà rem(b) Giá trần có hiệu lựcGiá1 câyCà remS$4GiátrầnSGiácân bằng3$3Giá cânbằng2Giá trầnThiếuDSản lượngCà rem1000DSản lượngCân bằng750cungHình 2: Thị trường xăng dầu với giá trầnSản lượngCà remLượngcầuHình 2: Thị trường xăng dầu với giá trần(a) Giá trần đối với xăng dầu không hiệu lựcGiáxăng125Lượng(b) Giá trần đối với xăng dầu có hiệu lựcGiáxăngS22. . . . khiCung giảm . . .S1S11. Ban đầu,Giá trầnkhônghiệulực . . .P2Giá trầnGiá trầnP1Q1trần trở nênhiệu quả . .4. . dẫnđếnThiếuhụt.D03. . . . GiáP1DLượngxăngTình huống: Kiểm soát giá thuê nhàtrong ngắn hạn và dài hạn• Chính sách giá trần áp dụng cho các chủ nhà trọđối với thu phí nhà trọ• Mục đích của chính sách này là giúp ngườinghèo có thể thuê nhà trọ với giá hợp lý.• Một nhà kinh tế học cho rằng chính sách kiểmsoát giá nhà trọ là ” cách tốt nhất tàn phá mộtthành phố hơn cả cho nổ bom.”0QSLượngxăngQD Q1Hình 3: Kiểm soát giá thuê nhà trong ngắn hạnvà dài hạn(a) Kiểm soát giá thuê nhà trong ngắn hạn(Cung và cầu không co giãn)GiáthuêSMức giá trầnThiếu hụtD0Lượngchung cư2Hình 3: Kiểm soát giá thuê nhà trong ngắn hạnvà dài hạn(b) Kiểm soát giá thuê nhà trong dài hạn(Cung và cầu co giãn)GiáthuêSCác biện pháp giải quyết lượngthiếu hụt do chính sách giá trần• Bán hàng theo tem phiếu• Hạn chế khẩu phần• Dùng quỹ dự trữ quốc gia hay nhập khẩu từnước ngoàiGiá trầnDThiếu hụtLượngChung cư0Giá sàn ảnh hưởng như thế nào đến thị trườngHình 4: Thị trường với giá sàn(a) Giá sàn không hiệu lực• Khi chính phủ đưa ra chính sách giá sàn, hai kếtquả có thể xãy ra:• Giá sàn không hiệu lực nếu mức giá thấp hơngiá cân bằng• Giá sàn hiệu lực khi mức giá cao hơn giá cânbằng, dẫn đến sự dư thừaGiá1 câykemSGiácân bằng$3Giásàn2D0100Lượngcân bằngHình 4: Thị trường với giá sànLượngkemLương tối thiểu(b) Giá sàn có hiệu lựcGiá 1cây kem• Một ví dụ quan trọng về giá sàn là mức lươngtối thiểu. Luật lương tối thiểu đưa ra mức lươngthấp nhất trả cho người lao động.SDư thừa$4Giásàn3Giá cânbằngD080120LượngcầuLượngcungLượngkem3Hình 5: Lương tối thiểu ảnh hưởng như thế nào đến thịtrường lao độngLươngHình 5: Lương tối thiểu ảnh hưởng như thế nào đến thịtrường lao độngLươngCung lao độngCung lao độngLươngtối thiểuLao động dư thừa(thất nghiệp)Lương cân bằngCầu lao động0Lao động cân bằngLực lượng lao độngTHUẾCầu lao động0Lượng cầuLượng cungLực lượng lao độngThuế ảnh hưởng như thế nào đến thị trường• Chính phủ đánh thuế để tăng nguồn ngân sáchchi cho các dự án công cộng.• Thuế làm giảm hoạt động thị trường• Khi hàng hoá bị đánh thuế,Lượng hàng bán giảm đi.• Người mua và bán chiasẻ việc chịu thuế.Độ co giãn và tác động của thuếĐộ co giãn và tác động của thuế• Tác động của thuế là: số thuế được tất cả ngườimua và người bán ở thị trường gánh chịu.• Tác động của thuế nghiên cứu ai sẽ là ngườigánh chịu thuế.• Thuế làm thay đổi thị trường cân bằng.• Người mua trả thuế nhiều và người bán trả thuếít hơn tuỳ thuộc vào thuế được đánh vào ai.4Hình 7: Thuế đánh cho người bánHình 6: Thuế đối với người muaGiá 1kemGiá người câymua trảGiáKhôngthuế$3.303.002.80Giángườibán nhậnGiá 1CâykemGiáNgười muatrảS1Cân bằng không thuếThuế ($0.50)Thuế đánh chongười mua : $0,5Đường cầu dịchchuyển xuốngCân bằngCó thuếGiákhôngthuế$3.303.002.80Thuế đánh chongười bán làmđường cung dịchchuyển lên trênvới số ...