Bài giảng Kinh tế phát triển: Mô hình tăng trưởng kinh tế - ThS. Võ Tất Thắng

Bài giảng Kinh tế phát triển: Mô hình tăng trưởng kinh tế trình bày đến người học các nội dung cơ bản về lý thuyết tăng trưởng truyền thống và giới thiệu một số mô hình tăng trưởng kinh tế như: Mô hình tăng trưởng Tân cổ điển, mô hình Keynes, mô hình Harrod - Domar, mô hình Solow,... Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Kinh tế phát triển: Mô hình tăng trưởng kinh tế - ThS. Võ Tất ThắngMÔ HÌNH TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ ThS. Võ Tất Thắng thangvt@fetp.vnn.vnLý thuyết tăng trưởng truyền thốngLý thuyết tăng trưởng truyền thốngLý thuyết tăng trưởng của Adam Smith (1723-1790)• Sự ra đời của khoa học kinh tế với “Sự giàu có của các dân tộc”• Học thuyết “giá trị lao động”: lao động là nguồn gốc tạo ra của cải cho đất nước chứ không phải đất đai và tiền bạc• Học thuyết “bàn tay vô hình”: “mọi cá nhân không có ý định thúc đẩy lợi ích công cộng mà chỉ nhằm vào lợi ích của riêng mình, và ở đây cũng như trong nhiều trường hợp khác, người đó được một bàn tay vô hình dẫn dắt để phục vụ một mục đích không nằm trong ý định của mình”• Phân phối thu nhập theo nguyên tắc “ai có gì được nấy”: tư bản có vốn thì được lợi nhuận, địa chủ có đất đai thì thu được địa tô, công nhân có sức lao động thì nhận được tiền công” Võ Tất Thắng 3Lý thuyết tăng trưởng truyền thốngLý thuyết tăng trưởng của David Ricardo (1772-1823) “Các nguyên tắc của kinh tế chính trị học và thuế khóa” ra đời năm 1817 là điểm mốc đánh dấu sự ra đời của trường phái kinh tế cổ điểnCác yếu tố của tăng trưởng kinh tế:• Nông nghiệp là ngành quan trọng nhất, do đó các yếu tố cơ bản của tăng trưởng là đất đai, lao động và vốn• Trong từng ngành và trình độ kỹ thuật nhất định thì các yếu tố kết hợp theo một tỷ lệ cố định (đường đẳng lượng)• Đất đai là giới hạn của tăng trưởng: Tăng trưởng là kết quả của tích lũy, tích lũy là hàm của lợi nhuận, lợi nhuận phụ thuộc vào chi phí sản xuất lương thực và chi phí này phụ thuộc vào đất đai Võ Tất Thắng 4Lý thuyết tăng trưởng truyền thốngLý thuyết tăng trưởng của David Ricardo (1772-1823) “Các nguyên tắc của kinh tế chính trị học và thuế khóa” ra đời năm 1817 là điểm mốc đánh dấu sự ra đời của trường phái kinh tế cổ điểnPhân chia xã hội và thu nhập:• Ứng với 3 yếu tố tăng trưởng có 3 nhóm người (giống Smith). Thu nhập của xã hội là tổng thu nhập của các tầng lớp dân cư: tiền công+lợi nhuận+địa tô• Nhà tư bản giữ vai trò quan trọng vì là người điều phối sản xuất và thực hiện tích lũy• Nhà tư bản thương lượng với công nhân để hình thành tiền công. Khi sản xuất phát triển có thể làm tăng tiền công nhưng chỉ là nhất thời (tiền công danh nghĩa tăng nhưng thực thì không đổi do giá cả thực phẩm tăng). Võ Tất Thắng 5Lý thuyết tăng trưởng truyền thốngLý thuyết tăng trưởng của David Ricardo (1772-1823) “Các nguyên tắc của kinh tế chính trị học và thuế khóa” ra đời năm 1817 là điểm mốc đánh dấu sự ra đời của trường phái kinh tế cổ điểnVai trò của chính sách kinh tế đối với tăng trưởng• Không có ảnh hưởng quan trọng đối với sự hoạt động của nền kinh tế• Có thể hạn chế khả năng phát triển kinh tế: thuế làm giảm tích lũy• Chi tiêu của nhà nước là chi tiêu không sinh lợi, những người quản lý nhà nước đã làm giảm bớt tiềm lực phát triển kinh tế Võ Tất Thắng 6Lý thuyết tăng trưởng truyền thốngLý thuyết tăng trưởng của Karl Marx (1818-1883)• Các yếu tố tăng trưởng kinh tế: đất đai, lao động, vốn và tiến bộ kỹ thuật• Giá trị sử dụng của hàng hóa sức lao động khác với giá trị sử dụng của các loại hàng hóa khác: có thể tạo ra giá trị thặng dư• Để tạo ra giá trị thặng dư: giờ lao động, tiền lương và tăng năng suất bằng cách cải tiến kỹ thuật• Cải tiến kỹ thuật cần vốn nên nhà TB mới tích lũy giá trị thặng dư (Nguyên lý tích lũy của TBCN) Võ Tất Thắng 7Lý thuyết tăng trưởng truyền thốngLý thuyết tăng trưởng của Karl Marx (1818-1883)• Phân chia giai cấp trong xã hội TB: địa chủ, nhà TB và công nhân• Thu nhập tương ứng là địa tô, lợi nhuận và tiền công• Khác với Ricardo, Marx: sự phân phối này là không hợp lý (bóc lột)• Hình thành giai cấp bóc lột (sở hữu tư liệu sản xuất) và giai cấp bị bóc lột (chỉ có sức lao động) Võ Tất Thắng 8Lý thuyết tăng trưởng truyền thốngLý thuyết tăng trưởng của Karl Marx (1818-1883)Các chỉ tiêu tổng hợp phản ánh sự tăng trưởng:• Marx đứng trên lĩnh vực sản xuất để chia hoạt động xã hội thành 2 lĩnh vực: sản xuất vật chất và phi sản xuất. Chỉ có sản xuất vật chất mới tạo ra sản phẩm xã hội.• Về mặt giá trị: lao động cụ thể được chuyển vào và giữ nguyên giá trị (C) , lao động trừu tượng tạo ra giá trị mới (V+m)• Về mặt hiện vật (dựa vào công dụng của sp): tư liệu sản xuất và tư liệu tiêu dùng• TSPXH (C+V+m) và TNQD (V+m) Võ Tất Thắng 9Lý thuyết tăng trưởng truyền thốngLý thuyết tăng trưởng của Karl Marx (1818-1883)Chu kỳ sàn xuất và vai trò đối với chính ...