Bài giảng "Luật ngân hàng và chứng khoán - Chương 2: Địa vị pháp lý của ngân hàng Nhà nước Việt Nam"giới thiệu tới người học các kiến thức:Vị trí pháp lý, tư cách pháp nhân và chức năng của ngân hàng Nhà nước Việt Nam; hệ thống tổ chức, lãnh đạo điều hành và nhiệm vụ, quyền hạn của bộ máy NHNN Việt Nam. Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Luật ngân hàng và chứng khoán: Chương 2 - Nguyễn Từ Nhu Chương 2 ĐỊA VỊ PHÁP LÝ CỦANGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM12/16/2015 Luật NH & CK - GV Nguyễn Từ Nhu I. VỊ TRÍ PHÁP LÝ, TƯ CÁCH PHÁP NHÂN VÀ CHỨC NĂNG CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM 1. Vị trí pháp lý của ngân hàng nhà nước Việt Nam : a. Mô hình tổ chức NHTW : Căn cứ vào mối quan hệ với chính phủ, có hai mô hình tổ chức ngân hàng trung ương : Ngân hàng trung ương độc lập với chính phủ. Ngân hàng trung ương trực thuộc chính phủ. Ngân hàng trung ương trực thuộc Bộ tài chính.12/16/2015 Luật NH & CK - GV Nguyễn Từ Nhu I. VỊ TRÍ PHÁP LÝ, TƯ CÁCH PHÁP NHÂN VÀ CHỨC NĂNG CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM 1. Vị trí pháp lý của ngân hàng nhà nước Việt Nam : a. Mô hình tổ chức NHTW : Ngân hàng trung ương độc lập với chính phủ : - Không nằm trong cơ cấu bộ máy của chính phủ. - Không chịu sự lãnh đạo, điều hành của chính phủ. - Được giám sát trực tiếp bởi Quốc hội. - Quan hệ giữa hai bên là quan hệ hợp tác, thúc đẩy sự ổn định và phát triển kinh tế.12/16/2015 Luật NH & CK - GV Nguyễn Từ Nhu I. VỊ TRÍ PHÁP LÝ, TƯ CÁCH PHÁP NHÂN VÀ CHỨC NĂNG CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM 1. Vị trí pháp lý của ngân hàng nhà nước Việt Nam : a. Mô hình tổ chức NHTW : Ngân hàng trung ương độc lập với chính phủ : Ưu điểm : Tránh tình trạng NHTW gánh đỡ NSNN khi NSNN thiếu hụt. Hạn chế : Tạo ra sự quản lý thiếu đồng bộ giữa các cơ quan quản lý nhà nước. Áp dụng ở các nước : Hoa Kỳ, CHLB Đức và một số quốc gia thuộc cộng đồng Châu Âu.12/16/2015 Luật NH & CK - GV Nguyễn Từ Nhu I. VỊ TRÍ PHÁP LÝ, TƯ CÁCH PHÁP NHÂN VÀ CHỨC NĂNG CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM 1. Vị trí pháp lý của ngân hàng nhà nước Việt Nam : a. Mô hình tổ chức NHTW : Ngân hàng trung ương trực thuộc chính phủ : - Nằm trong cơ cấu bộ máy của chính phủ. - Chịu sự lãnh đạo, điều hành của chính phủ. - Áp dụng các nước : Trung Quốc, Ba Lan, Việt Nam12/16/2015 Luật NH & CK - GV Nguyễn Từ Nhu I. VỊ TRÍ PHÁP LÝ, TƯ CÁCH PHÁP NHÂN VÀ CHỨC NĂNG CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM 1. Vị trí pháp lý của ngân hàng nhà nước Việt Nam : a. Mô hình tổ chức NHTW : Ngân hàng trung ương trực thuộc chính phủ : Ưu điểm : Tập trung cao về nguồn vốn trong nước cho đầu tư và chi tiêu, phối hợp đồng bộ các nguồn lực tài chính cho việc thực hiện chức năng và nhiệm vụ của chính phủ. Hạn chế : Chính sách tiền tệ có thể bị lạm dụng bởi giai cấp thống trị.12/16/2015 Luật NH & CK - GV Nguyễn Từ Nhu I. VỊ TRÍ PHÁP LÝ, TƯ CÁCH PHÁP NHÂN VÀ CHỨC NĂNG CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM 1. Vị trí pháp lý của ngân hàng nhà nước Việt Nam : a. Mô hình tổ chức NHTW : Ngân hàng trung ương trực thuộc Bộ tài chính: NHTW quản lý chính trong lĩnh vực tiền tệ, ngân hàng.. Việc phát hành tiền là nhiệm vụ của NSNN, không theo quy luật cung cầu. Do sự khác biệt về chức năng giữa NHTW và Bộ tài chính mà mô hình này mang nhiều nhược điểm. Áp dụng ở một số ít quốc gia như Malaysia…và đang dần bị xóa bỏ.12/16/2015 Luật NH & CK - GV Nguyễn Từ Nhu I. VỊ TRÍ PHÁP LÝ, TƯ CÁCH PHÁP NHÂN VÀ CHỨC NĂNG CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM 1. Vị trí pháp lý của ngân hàng nhà nước Việt Nam : b. Khái niệm : Điều 1, Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (12/12/1997) quy định : “Ngân hàng Nhà nước Việt Nam là cơ quan của chính phủ và là ngân hàng trung ương của nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam; thực hiện chức năng quản lý nhà nước về tiền tệ và hoạt động ngân hàng; là ngân hàng phát hành tiền, ngân hàng của các tổ chức tín dụng và ngân hàng là dịch vụ tiền tệ cho chính phủ; là một pháp nhân có vốn pháp định thuộc sở hữu Nhà nước”.12/16/2015 Luật NH & CK - GV Nguyễn Từ Nhu I. VỊ TRÍ PHÁP LÝ, TƯ CÁCH PHÁP NHÂN VÀ CHỨC NĂNG CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM 1. Vị trí pháp lý của ngân hàng nhà nước Việt Nam : c. Đặc điểm : Có vị trí pháp lý của cơ quan thuộc bộ máy hành pháp (cơ quan của Chính phủ). Có vị trí pháp lý của NHTW. Thực hiện chức năng quản lý nhà nước về tiền tệ và hoạt động ngân hàng.12/16/2015 Luật NH & CK - GV Nguyễn Từ Nhu I. VỊ TRÍ PHÁP LÝ, TƯ CÁCH PHÁP NHÂN VÀ CHỨC NĂNG CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM 1. Vị trí pháp lý của ngân hàng nhà nước Việt Nam : c. Đặc điểm : Có vị trí pháp lý của cơ quan thuộc bộ máy hành pháp (cơ quan của Chính phủ) : - Hoạch định và thực thi chính sách tiền tệ thông qua các công cụ kinh tế vĩ mô. - Tham gia xây dựng chiến lược và kế hoạch phát triển kinh tế XH, hệ thống NH và TCTD (với tư cách tham gia hội đồng tư vấn tiền tệ quốc gia). ...