Bài giảng Lý luận nhà nước và pháp luật - Chương 18: Ý thức pháp luật và pháp chế xã hội chủ nghĩa

Bài giảng "Lý luận nhà nước và pháp luật - Chương 18: Ý thức pháp luật và pháp chế xã hội chủ nghĩa" cung cấp cho người học các kiến thức: Khái niệm, đặc điểm của ý thức pháp luật XHCN; pháp chế Xã hội chủ nghĩa. Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Lý luận nhà nước và pháp luật - Chương 18: Ý thức pháp luật và pháp chế xã hội chủ nghĩa CHƯƠNGXVIII ÝTHỨCPHÁPLUẬTVÀPHÁPCHẾXÃHỘICHỦNGHĨA1. Kháiniệm,đặcđiểmcủaýthứcphápluật XHCN* Khái niệm ý thức pháp luật XHCN: là tổng thể các học thuyết, tư tưởng, quan điểm, quan niệm thịnh hành trong xã hội XHCN, thểhiệnmốiquanhệcủaconngườiđốivới pháp luật hiện hành, pháp luật đã qua và phápluậtcầnphảicó,thểhiệnsựđánhgiá củaconngườivềtínhhợppháphaykhông hợp pháp trong hành vi xử sự của con ngườicũngnhưtrongtổchứcvàhoạtđộng của các cơ quan Nhà nước, các tổ chức chínhtrị–xãhộivàmọicôngdân.*Đặctrưngcủaýthứcphápluật: Ý thức pháp luật có mối quan hệ biệnchứngvớitồntạixãhội:+ Ý thức pháp luật phụ thuộc vào tồn tại xãhội(dotồntạixãhộiquyếtđịnh);+Cótínhđộclậptươngđối(bảothủ,kếthừa,lạchậu,vượttrướcsovớitồntạixãhội).+ Ý thức pháp luật là hiện tượng có tính giaicấp:hiểubiết,tháiđộcủacácgiaicấpđốivớiphápluậtlàkhácnhau,chỉcóýthứcphápluậtcủa giai cấp cầm quyền mới được phản ánhtrongphápluật.*Cấutrúccủaýthứcphápluật:Căncứvàonộidung,tínhchấtcủacácbộphậnhợpthành,ýthứcphápluậtbaogồm:+Hệtưtưởngphápluật:làtổngthểcáctưtưởng,quanđiểm,họcthuyếtvềphápluật.+Tâmlýphápluật:làtìnhcảm,tháiđộ,tâmtrạng,cảmxúccủaconngườiđốivớiphápluật.*PhânloạiÝthứcphápluậtCăncứvàocấpđộgiớihạncủasựnhậnthức:+ Ý thứcphápluậtthôngthường:làkinhnghiệmcủa chủ thể về pháp luật, chỉ phản ánh được cácmốiliênhệbênngoàicủaphápluậtmàchưaphảnánhđượcbảnchấtcủaphápluật.+Ýthứcphápluậtmangtínhlýluận:làhệthốngcáchọcthuyết,tưtưởng,quanđiểm,quanniệmvềpháp luật, phản ánh được mối quan hệ bên trong,bảnchấtcủaphápluật.Căncứvàochủthể:+ Ý thức pháp luật xã hội: là ý thức của bộphận tiên tiến trong xã hội, phản ánh xu thếpháttriểncủaxãhội.+Ýthứcphápluậtnhóm:làýthứcphápluậtcủamộtnhómngười(cùngnghềnghiệp,cùnglợiích,…).+Ýthứcphápluậtcánhân:làýthứcphápluậtcủamỗingười.MốiquanhệgiữaýthứcphápluậtvàphápluậtXHCN: Sự tác động của ý thức pháp luật đối vớiphápluậtXHCN:+ Ý thức pháp luật là tiền đề tư tưởng trựctiếpđểxâydựngvàhoànthiệnphápluật.+ Ý thức pháp luật góp phần nâng cao việcthựchiệnphápluật.+Ýthứcphápluậtđảmbảochohoạtđộngápdụngphápluậtđúngđắn,kháchquan.Ngượclại,PLlàcơsởđểhìnhthành,củngcốvànângcaoýthứcphápluật.* Các biện pháp giáo dục, nâng cao ý thức phápluật. Tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền,giảithíchphápluật.ĐưaviệcgiảngdạyPLvàohệthốngcáctrườnghọc. Đẩy mạnh công tác bồi dưỡng đội ngũ cán bộthựchiệnphápluật. Mở rộng dân chủ, công khai tạo điều kiện chonhân dân tham gia một cách đông đảo vào hoạtđộngxâydựngphápluật. Đẩy mạnh công tác đấu tranh phòng chống viphạmphápluật.KếthợpgiáodụcPLvớigiáodụcđạođức,vănhoá,nângcaotrìnhđộchungcủanhândân.TăngcườngsựlãnhđạocủaĐảng.2.PhápchếXãhộichủnghĩa*KháiniệmphápchếXHCN:PhápchếXHCNlàchếđộđặcbiệtcủađờisốngchínhtrị–xãhội,trong đó mọi cơ quan Nhà nước, tổ chức xãhội,tổchứckinhtế,nhânviênnhànước,nhânviên của các tổ chức xã hội và mọi công dânđều phải tuân thủ pháp luật một cách nghiêmchỉnh,triệtđể,chínhxác.*NộidungcủaphápchếXHCN:PhápchếXHCNlànguyêntắctrongtổchứcvàhoạtđộngcủabộmáyNhànước.PhápchếXHCNlànguyêntắchoạtđộngcủacáctổchứcchínhtrị,chínhtrịxãhội. Pháp chế XHCN là nguyên tắc trong xử sựcủacôngdân.*Ýnghĩacủaphápchế:phápchếlàđiềukiệncơbảnđểpháthuydânchủ.. * CácyêucầucơbảncủaphápchếXHCN Tôn trọng tính tối cao của Hiến pháp vàLuật.Đảmbảotínhthốngnhấtcủaphápchếtrênquymôtoànquốc. Các cơ quan xây dựng pháp luật, tổ chứcthực hiện pháp luật, bảo vệ pháp luật phảihoạt động một cách tích cực, chủ động và cóhiệuquả.Khôngtáchrờiphápchếvớivănhóavàvănhóapháplý.* Các biện pháp chủ yếu nhằm tăng cườngphápchếXHCNTăngcườngcôngtácxâydựngphápluật.Tăngcườngcôngtáctổchứcthựchiệnphápluật.Pháthiệnvàxửlýkịpthời,nghiêmminhđốivớicáchànhviviphạmphápluật.TăngcườngsựlãnhđạocủaĐảng. ...