Bài giảng Lý luận nhà nước và pháp luật - Chương 21: Vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lý

Bài giảng "Lý luận nhà nước và pháp luật - Chương 21: Vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lý" cung cấp cho người học các kiến thức: Vi phạm pháp luật, trách nhiệm pháp lý, đấu tranh phòng chống vi phạm pháp luật,... Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Lý luận nhà nước và pháp luật - Chương 21: Vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lý CHƯƠNGXXIVIPHẠMPHÁPLUẬTVÀTRÁCHNHIỆMPHÁPLÝ1.Viphạmphápluật Vi phạm pháp luật là hành vi (hành động hoặc không hành động) trái pháp luật và có lỗidochủthểcónănglựctráchnhiệmpháp lýthựchiện,xâmhạitớicácquanhệxãhội đượcphápluậtxãhộichủnghĩabảovệ.*Dấuhiệucơbảncủaviphạmphápluật: Vi phạm pháp luật luôn là hành vi (hành động hoặc không hành động) xác định của conngười. Vi phạm pháp luật là hành vi trái phápluật, xâm hại tới các quan hệ xã hội được pháp luậtbảovệ. Viphạmphápluậtlàhànhvicólỗi Chủ thể thực hiện hành vi trái pháp luật phải cónănglựctráchnhiệmpháplý*CấuthànhviphạmphápluậtMặtkháchquancủaviphạmphápluật Bao gồm những mặt, những yếu tố cấuthành được quy định cụ thể trong các quyphạmphápluậtnhư: hànhvitráiphápluật,hậuquả, thời gian, địa điểm, hoàn cảnh, công cụ,phương tiện, phương thức thực hiện hành vi v.v...Kháchthểcủaviphạmphápluật Lànhữngquanhệxãhộiđượcphápluậtđiềuchỉnhvàbảovệ.Mặtchủquancủaviphạmphápluật Là toàn bộ các dấu hiệu bên trong của nó,baogồmyếutốlỗivàcácyếutốcóliênquanđếnlỗi là động cơ, mục đích của chủ thể thực hiện viphạmphápluật. Lỗi là trạng thái tâm lý phản ánh thái độcủa chủ thể đối với hành vi trái PL của mình,cũngnhưđốivớihậuquảcủahànhviđó. Lỗiđượcthểhiệndưới2hìnhthức:lỗicốývàlỗivôý. Lỗi cố ý có thể là cố ý trực tiếp có thể làcốýgiántiếp. Lỗi vô ý có thể là vô ý vì quá tự tin cũngcóthểlàvôýdocẩuthả. +Lỗicốýtrựctiếp:chủthểviphạmphápluật nhìn thấy trước hậu quả thiệt hại cho xãhộidohànhvicủamìnhgâyra,mongmuốnchohậuquảđóxảyra. +Lỗicốýgiántiếp:Chủthểviphạmphápluật nhận thấy trước hậu quả thiệt hại cho xãhộidohànhvicủamìnhgâyra,tuykhôngmongmuốnnhưngđểmặcchohậuquảxảyra. + Lỗi vô ý vì quá tự tin: Chủ thể vi phạmnhìnthấytrướchậuquảthiệthạichoxãhộidohành vi của mình gây ra, nhưng hy vọng, tintưởngđiềuđókhôngxảyrahoặcnếuxảyracóthểngănchặnđược. + Lỗi vô ý do cẩu thả: Chủ thể vi phạmkhôngnhậnthấytrướchậuquảnguyhiểmchoxã hội do hành vi của mình gây ra, mặc dù cóthểthấyhoặccầnphảinhậnthấytrước. Động cơ là lý do thúc đẩy chủ thể thựchiệnhànhviviphạmphápluật. Mụcđíchlàkếtquảmàchủthểmuốnđạtđượckhithựchiệnhànhviviphạm. Trong mặt chủ quan, lỗi là dấu hiệu bắtbuộc, còn động cơ và mục đích không phải làdấuhiệubắtbuộc,trongthựctế,nhiềutrườnghợp vi phạm pháp luật chủ thể thực hiện hànhvikhôngcómụcđíchvàđộngcơ.Chủthểviphạmphápluật: Chủ thể vi phạm pháp luật là cá nhân, tổchứccónănglựctráchnhiệmpháplýthựchiệnhànhviviphạmphápluật.*Phânloạiviphạmphápluật Theo tính chất và mức độ nguy hiểm cho xãhộicóthểphânviphạmphápluậtralàm2loại:tộiphạmvàcácloạiviphạmphápluậtkhác:Tộiphạm (VPHS):làhànhvinguyhiểmchoxãhộiđược quy định trong BLHS, do người có năng lựctrách nhiệm hình sự thực hiện một cách cố ý hoặcvô ý, xâm phạm độc lập, chủ quyền, thống nhất,toànvẹnlãnhthổtổquốc,xâmphạmchếđộchínhtrị, chế độ kinh tế, nền văn hoá, quốc phòng, anninh,trậttựantoànxãhội,quyền,lợiíchhợpphápcủatổ chức,xâmphạmtínhmạng,sứckhoẻ,danhdự, nhân phẩm, tự do, tài sản, các quyền, lợi íchhợpphápkháccủacôngdân,xâmphạmnhữnglĩnhvựckháccủatrậttựPLXHCN.ChủthểviphạmhìnhsựchỉlàcánhânViphạmhànhchính:làhànhvidocánhân,tổchức thực hiện một cách cố ý hoặc vô ý, xâmphạm các quy tắc quản lý nhà nước mà khôngphảilàtộiphạmvàtheoquyđịnhcủaphápluậtphảibịxửphạthànhchính. Chủ thể vi phạm hành chính có thể là cánhânvàcũngcóthểlàtổchức Vi phạm dân sự: là những hành vi trái phápluật,cólỗicủacáccánhân,tổchứccónănglựctráchnhiệmdânsự,xâmhạitớicácquanhệtàisản,quanhệnhânthân. Chủthểviphạmdânsựcóthểlàcánhâncũngcóthểlàtổchức.Viphạmkỷluậtnhànước:lànhữnghànhvicólỗi,tráivớinhữngquychế,quytắcxáclậptrậttự trong nội bộ cơ quan, xí nghiệp, trườnghọc..., nói khác đi, là không thực hiện đúng kỷluật lao động, học tập, phục vụ được đề ratrongcơquan,xínghiệp, ...