Bài giảng Lý thuyết tài chính - Chương 7: Ngân sách nhà nước

Bài giảng Lý thuyết tài chính Chương 7: Ngân sách nhà nước trình bày về một số vấn đề chung về ngân sách nhà nước, thu và chi ngân sách nhà nước, tổ chức hệ thống ngân sách nhà nước và phân cấp quản lý ngân sách nhà nước, năm ngân sách và chu trình ngân sách.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Lý thuyết tài chính - Chương 7: Ngân sách nhà nước Chương 7 NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC 7/16/2014 1 Chương 7: NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC Nội dung nghiên cứu : I/. Một số vấn đề chung về NSNN II/. Thu và chi NSNN III/. Tổ chức hệ thống NSNN và phân cấp quản lý NSNN IV/. Năm ngân sách và chu trình ngân sách 7/16/2014 2 I/. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ NSNN 1. Khái niệm và đặc điểm của NSNN 2. Vai trò của NSNN 7/16/2014 3 II/. THU VÀ CHI NSNN 1. Thu NSNN 2. Chi NSNN 3. Cân đối NSNN 7/16/2014 4 III/. TỔ CHỨC HỆ THỐNG NSNN và PHÂN CẤP QUẢN LÝ NSNN ở VN 1. Tổ chức hệ thống NSNN 2. Phân cấp quản lý NSNN 7/16/2014 5 IV/. NĂM NGÂN SÁCH và CHU TRÌNH NSNN 1. Năm ngân sách 2. Chu trình NSNN 7/16/2014 6 1. Khái niệm NSNN a/ Lược sử ra đời và phát triển của NSNN b/ Khái niệm và đặc điểm NSNN 7/16/2014 7 Mét sè quan ®iÓm: (i) NSNN là một văn kiện tài chính, mô tả các khoản thu, chi của Chính phủ, được thiết lập hàng năm (c¸c nhµ kinh tÕ cæ ®iÓn). (ii) NSNN là quỹ tiền tệ tập trung của nhà nước,là kế hoạch tài chính cơ bản của nhà nước.(c¸c nhµ kinh tÕ hiÖn ®¹i). (iii) NSNN là những quan hệ kinh tế phát sinh trong quá trình Nhà nước huy động và sử dụng các nguồn tài chính khác nhau.(c¸c nhµ kinh tÕ hiÖn ®¹i). 7/16/2014 8 Phạm trù ngân sách:  Xét về hình thức: NSNN là một bản dự toán (kế hoạch) thu và chi do Chính phủ lập ra, đệ trình Quốc hội phê chuẩn.  Xét về thực thể vật chất: NSNN bao gồm những nguồn thu cụ thể, những khoản chi cụ thể và được định lượng  NSNN là một quỹ tiền tệ lớn của Nhà nước.  Xét trong hệ thống tài chính: NSNN là một khâu trong hệ thống tài chính quốc gia.  Xét về nội dung kinh tế: NSNN phản ánh các quan hệ tài chính giữa Nhà nước với các chủ thể phân phối khác. 7/16/2014 9 NSNN là một khâu của hệ thống tài chính quốc gia, nó phản ánh quan hệ kinh tế phát sinh gắn liền với quá trình tạo lập, phân phối và sử dụng quỹ tiền tệ tập trung của Nhà nước khi Nhà nước tham gia phân phối các nguồn tài chính quốc gia nhằm thực hiện các chức năng của Nhà nước trên cơ sở luật định. 7/16/2014 10 Đặc điểm của NSNN + Việc tạo lập và sử dụng quỹ NSNN luôn gắn với quyền lực của Nhà nước và được tiến hành trên cơ sở luật định. + NSNN luôn gắn chặt với sở hữu Nhà nước, nhằm thực hiện các chức năng của Nhà nước, luôn chứa đựng lợi ích chung, lợi ích công cộng. + Hoạt động thu, chi NSNN thực hiện theo nguyên tắc không hoàn trả trực tiếp là chủ yếu. 7/16/2014 11 2. Vai trò của NSNN + NSNN là công cụ tài chính quan trọng nhất đảm bảo nguồn tài chính cho hoạt động của bộ máy nhà nước. + NSNN là công cụ quan trọng để Nhà nước thực hiện điều tiết nền kinh tế : - thúc đẩy sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng hiệu quả. - đảm bảo cho nền kinh tế tăng trưởng ổn định và bền vững. + NSNN là công cụ hữu hiệu của Nhà nước để thực hiện công bằng xã hội  Lưu ý 7/16/2014 12  Lưu ý khi sử dụng NSNN để điều chỉnh thu nhập đảm bảo công bằng xã hội : (1) Việc sử dụng công cụ thuế để điều chỉnh thu nhập đảm bảo công bằng xã hội là không đơn giảncần phải nghiên cứu 2 thái cực: kích thích và hạn chế. (2) Nước ta hiện nay, nhu cầu chi tiêu dùng xã hội rất lớn, nhưng nguồn thu NSNN còn hạn hẹp  cần thực hiện “Nhà nước và nhân dân cùng làm” (3) Đảm bảo công bằng XH không chỉ hiểu đơn giản là điều tiết phần thu nhập quá cao, mà còn bao hàm cả việc điều chỉnh mức thu nhập quá thấp đến mức thu nhập trung bình. 7/16/2014 13 1. Thu NSNN 1.1. Một số vấn đề chung về thu NSNN 1.2. Một số khoản thu chủ yếu 1.3. Giải pháp bồi dưỡng nguồn thu 7/16/2014 14 1.1.1. Khái niệm thu 1.1.2. Phân loại thu 1.1.3. Các nhân tố ảnh hưởng tới thu NSNN 7/16/2014 15 1.1.1. Khái niệm thu NSNN Thu NSNN là việc Nhà nước dùng quyền lực của mình để tập trung một phần nguồn tài chính quốc gia, hình thành quỹ NSNN nhằm thoả mãn các nhu cầu chi tiêu của Nhà nước  Để có nguồn tài chính đáp ứng nhu cầu chi tiêu, Nhà nước thường sử dụng ba hình thức động viên đó là: quyên góp của dân, vay của dân và dùng quyền lực Nhà nước bắt buộc dân phải đóng góp. 7/16/2014 16 Đặc trưng của thu NSNN  Nguồn tài chính được tập trung vào NSNN chính là một phần thu nhập của các tầ ...