Bài giảng Lý thuyết tài chính tiền tệ: Chương 2 - ThS. Trần Thùy Linh

Nội dung chương 2 Tổng quan về hệ thống tài chính thuộc bài giảng Lý thuyết tài chính tiền tệ trình bày về các kiến thức chính: vai trò của hệ thống tài chính, cấu trúc của hệ thống tài chính, quan hệ từng bộ phận trong hệ thống tài chính, chính sách điều hành của chính phủ đối với hệ thống tài chính quốc gia.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Lý thuyết tài chính tiền tệ: Chương 2 - ThS. Trần Thùy Linh Ch−¬ng II: Tæng quan vÒ hÖ thèng tµi chÝnh • Néi dung chÝnh: – Vai trß cña hÖ thèng t i chÝnh – CÊu tróc cña hÖ thèng t i chÝnh, quan hÖ cña tõng bé phËn trong hÖ thèng t i chÝnh – ChÝnh s¸ch ®iÒu h nh cña chÝnh phñ ®èi víi hÖ thèng t i chÝnh quèc gia. 1 2.1 Vai trß cña hÖ thèng t i chÝnh • HÖ thèng t i chÝnh l tæng thÓ c¸c bé phËn kh¸c nhau trong mét c¬ cÊu t i chÝnh, m ë ®ã c¸c quan hÖ t i chÝnh ho¹t ®éng trªn c¸c lÜnh vùc kh¸c nhau nh−ng cã mèi liªn hÖ t¸c ®éng lÉn nhau theo nh÷ng quy luËt nhÊt ®Þnh. • C¸c bé phËn cÊu th nh hÖ thèng t i chÝnh ho¹t ®éng trªn c¸c lÜnh vùc: – T¹o nguån lùc t i chÝnh – Thu hót nguån lùc t i chÝnh – Chu chuyÓn c¸c nguån t i chÝnh ®¸p øng nhu cÇu vÒ vèn cña nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn kinh tÕ VÊn ®Ò: Mèi liªn hÖ gi÷a ph¸t triÓn hÖ thèng t i chÝnh v ph¸t triÓn kinh tÕ? 2 2.2 CÊu tróc cña hÖ thèng t i chÝnh T i chÝnh T i chÝnh c«ng doanh nghiÖp ThÞ tr−êng t i chÝnh v tæ chøc trung gian t i chÝnh T i chÝnh d©n T i chÝnh ®èi c−, tæ chøc XH ngo¹i 3 2.2 CÊu tróc cña hÖ thèng t i chÝnh • Mçi kh©u t i chÝnh ph¶i tho¶ m n c¸c ®iÒu kiÖn sau: – G¾n liÒn víi sù vËn ®éng cña c¸c luång tiÒn tÖ ®Ó h×nh th nh c¸c tô ®iÓm t i chÝnh – ThÓ hiÖn tÝnh ®ång nhÊt vÒ h×nh thøc c¸c quan hÖ t i chÝnh v môc ®Ých cña quü tiÒn tÖ trong nh÷ng lÜnh vùc ho¹t ®éng – G¾n víi sù ho¹t ®éng cña c¸c chñ thÓ ph©n phèi, ®iÒu h nh tæ chøc qu¶n lý nhÊt ®Þnh 4 2.2.1 T i chÝnh c«ng • §Æc ®iÓm: – L lo¹i h×nh t i chÝnh thuéc së h÷u nh n−íc – QuyÒn quyÕt ®Þnh thu chi t i chÝnh c«ng do nh n−íc quyÕt ®Þnh – Phôc vô cho nh÷ng ho¹t ®éng kh«ng v× lîi nhuËn chó träng ®Õn lîi Ých céng ®ång, lîi Ých kinh tÕ x héi – T i chÝnh c«ng t¹o ra h ng ho¸ c«ng, mäi ng−êi d©n cã nhu cÇu cã thÓ tiÕp cËn – Qu¶n lý t i chÝnh c«ng ph¶i t«n träng nguyªn t¾c c«ng khai, minh b¹ch v cã sù tham gia cña c«ng chóng 5 2.2.1 T i chÝnh c«ng • Vai trß: – KÝch thÝch sù t¨ng tr−ëng (vai trß ®iÒu tiÕt trong lÜnh vùc kinh tÕ) – Gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x héi (vai trß ®iÒu tiÕt trong lÜnh vùc x héi) – Gãp phÇn æn ®Þnh thÞ tr−êng gi¸ c¶, chèng l¹m ph¸t (®iÒu chØnh trong lÜnh vùc thÞ tr−êng) 6 2.2.1 T i chÝnh c«ng • Nguån thu ng©n s¸ch – Thu thuÕ – Thu tõ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ cña nh n−íc – Thu tõ lÖ phÝ v phÝ – Thu kh¸c • Chi ng©n s¸ch – Chi ®Çu t− ph¸t triÓn – Chi th−êng xuyªn 7 2.2.2 T i chÝnh doanh nghiÖp • Vai trß: – Tæ chøc huy ®éng v ph©n phèi sö dông c¸c nguån lùc t i chÝnh cã hiÖu qu¶ – T¹o lËp c¸c ®ßn bÈy t i chÝnh ®Ó kÝch thÝch, ®iÒu tiÕt c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ trong doanh nghiÖp – KiÓm tra, ®¸nh gi¸ hiÖu qña c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp 8 2.2.2 T i chÝnh doanh nghiÖp • C¸c ph−¬ng thøc t¹o vèn cña doanh nghiÖp: – Nguån vèn tù cã cña doanh nghiÖp – Vèn tÝn dông ng©n h ng v tÝn dông th−¬ng m¹i – Nguån vèn ph¸t h nh cæ phiÕu – Ph¸t h nh tr¸i phiÕu c«ng ty – Nguån vèn néi bé: lîi nhuËn ®Ó l¹i 9 Cæ phiÕu: – Cæ phiÕu th−êng: • MÖnh gi¸ • ThÞ gi¸ • QuyÒn h¹n cña cæ ®«ng • Hai ph−¬ng ph¸p bá phiÕu – Bá phiÕu theo ®a sè – Bá phiÕu gép – Cæ phiÕu −u ® i 10 Tr¸i phiÕu: – Tr¸i phiÕu chÝnh phñ, tr¸i phiÕu ®« thÞ v tr¸i phiÕu c«ng ty – Thêi h¹n phæ biÕn: 1, 3, 5 v 10 n¨m – Tr¸i phiÕu c«ng ty: bao gåm c¸c lo¹i sau • Tr¸i phiÕu cã l i suÊt cè ®Þnh: tr¸i phiÕu coupon • Tr¸i phiÕu cã l i suÊt thay ®æi • Tr¸i phiÕu cã thÓ thu håi – TÝnh hÊp dÉn cña tr¸i phiÕu phô thuéc • L i suÊt tr¸i phiÕu • Kú h¹n • Uy tÝn t i chÝnh cña c«ng ty v møc ®é rñi ro 11 12 13 2.2.2 T i chÝnh doanh nghiÖp • T i s¶n cña doanh nghiÖp – T i s¶n cè ®Þnh • T i s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh: 4 nhãm Nhãm 1: nh cöa, vËt kiÕn tróc (nh x−ëng, kho b i, v¨n phßng…) Nhãm 2: m¸y mãc, thiÕt bÞ c«ng nghÖ Nhãm 3: c¸c lo¹i ph−¬ng tiÖn vËn t¶i Nhãm 4: thiÕt bÞ, dông cô qu¶n lý, thiÕt bÞ ®o l−êng v kiÓm ®Þnh 14 2.2.2 T i chÝnh doanh nghiÖp • T i s¶n cña doanh nghiÖp – T i s¶n cè ®Þnh • T i s¶n cè ®Þnh v« h×nh: – Chi phÝ th nh lËp, chi phÝ kh¶o s¸t thiÕt kÕ – Uy tÝn v lîi thÕ th−¬ng m¹i – QuyÒn së h÷u c«ng nghiÖp v së h÷u trÝ tuÖ – §Æc quyÒn khai th¸c, kinh doanh • §Æc ®iÓm cña t i s¶n v« h×nh – Khã ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c gi¸ trÞ – §ßi hái qu¸ tr×nh h×nh th nh l©u d i v ph¶i cã biÖn ph¸p b¶o vÖ, duy tr×. 15 2.2.2 T i chÝnh doanh nghiÖp • T i s¶n cña doanh nghiÖp – T i s¶n l−u ®éng • TiÒn mÆt • V ng, b¹c, kim lo¹i quý • C¸c t i s¶n t−¬ng ®−¬ng tiÒn: chøng kho¸n • C¸c kho¶n ph¶i thu • H ng tån kho • Ph©n biÖt kh¸i niÖm t i s¶n cè ®Þnh v vèn cè ®Þnh 16 2.2.3 T i chÝnh d©n c− (t i chÝnh hé gia ®×nh) v c¸c tæ chøc x héi • L tô ...