Bài giảng Mô phôi: Tuyến tiêu hóa

Bài giảng "Mô phôi: Tuyến tiêu hóa" cung cấp các kiến thức giúp sinh viên có thể trình bày được cấu tạo chung của tuyến nước bọt, so sánh được cấu tạo và chức năng của 3 loại nang tuyến nước bọt, mô tả được cấu tạo và chức năng của tiểu thùy gan, trình bày được đặc điểm tuần hoàn ở gan, mô tả được cấu tạo và chức năng của tụy ngoại tiết và tụy nội tiết.

Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Mô phôi: Tuyến tiêu hóaTuyãún tiãu hoaï - Mä Phäi 91 TUYẾN TIÊU HÓAMục tiêu bài giảng.1.Trình bầy được cấu tạo chung của tuyến nước bọt.2. So sánh được cấu tạo và chức năng của 3 loại nang tuyến nước bọt.3. Mô tả được cấu tạo và chức năng của tiểu thùy gan.4. Trình bầy được đặc điểm tuần hoàn ở gan.5. Mô tả được cấu tạo và chức năng của tụy ngoại tiết và tụy nội tiết. Ngoài những tuyến tiêu hóa nằm trong thành ống tiêu hóa chính thức còn có nhữngtuyến tiêu hóa lớn nằm ngoài thành ống tiêu hóa tạo thành những cơ quan riêng biệt, nhưngcác chất tiết đều đổ vào ống tiêu hóa để tham gia quá trình tiêu hóa thức ăn, đó là: Tuyếnnước bọt, tụy, gan.I. TUYẾN NƯỚC BỌT Ngoài những tuyến nước bọt nhỏ nằm rải rác trong lớp niêm mạc khoang miệng, có 3 TB cå biãøu mä Vi quaín gian baìo TB cå biãøu mä Nang næåïc ÄÚng trung gian Liãöm næåïc Äúng trung gian ÄÚng ván Maìng âaïy Nang nháöy H. 1: sơ đồ cấu tạo tuyến nước bọtđôi tuyến nước bọt chính: Tuyến mang tai, tuyến dưới hàm, tuyến dướilưỡi. Tuyến nước bọt là tuyến ngoại tiết, thuộc loại tuyến túi kiểu chùm nho, mỗi tuyến đượcbao phía ngoài bởi một vỏ liên kết có nhiều sợi collagen. Từ vỏ phát sinh những vách liên kếtđi sâu vào nhu mô tuyến (vách gian tiểu thuỳ) chia tuyến thành những khối nang tuyến gọi làtiểu thuỳ. Cấu tạo của tuyến gồm 2 phần: phần chế tiết và phần bài xuất.1. Phần chế tiết Là những nang tuyến hình cầu hoặc hình bầu dục, lòng nang tuyến hẹp, thành nang tuyếnđược cấu tạo bởi 2 hàng tế bào:Tuyãún tiãu hoaï - Mä Phäi 921.1. Hàng tế bào chế tiết Bao xung quanh lòng nang tuyến, có 2 loại tế bào chế tiết: - Tế bào tiết nước: là những tế bào hình tháp, kích thước lớn, đáy rộng, nằm tựa trênmàng đáy . Nhân tế bào hình cầu nằm gần cực đáy, cực ngọn có nhiều vi mao ngắn và khôngđều. Trong bào tương có chứa nhiều lưới nội bào hạt và riboxom, bộ Golgy phát triển vànhiều hạt chế tiết. Các tế bào liên kết với nhau bằng thể liên kết, liên kết khe, liên kết dảibịt. Tế bào tiết nước chế tiết dịch nước và men amylase nước bọt. - Tế bào tiết nhầy: là những tế bào hình vuông, nhân dẹt nằm sát cực đáy, bào tươngchứa nhiều hạt sinh nhầy. Tế bào này chế tiết dịch nhầy.1.2. Hàng tế bào cơ biểu mô Nằm phía ngoài hàng tế bào chế tiết. Ðó là những tế bào hình sao dẹt có nhiều nhánhbào tương nối với nhau tạo thành lưới bao xung quanh tế bào chế tiết, nhân tế bào dẹt, trongbào tương chứa nhiều sợi actin và myosin giúp tế bào có khả năng co bóp để đẩy các chấttiết từ lòng nang tuyến vào ống bài xuất. Có 3 loại nang tuyến: - Nang nước: hàng tế bào chế tiết đều là những tế bào tiết nước. - Nang nhầy: hàng tế bào chế tiết đều là những tế bào tiết nhầy. - Nang pha: hàng tế bào chế tiết gồm 2 loại tế bào: tế bào tiết nhầy nằm phía trong tạothành hàng liên tục bao xung quanh lòng nang tuyến. Một số tế bào tiết nước viền phía ngoàicác tế bào tiết nhầy tạo thành liềm nước (Liềm Gianuzzi) của nang pha.2. Phần bài xuất Là phần nối tiếp với phần chế tiết. Từ nang tuyến đến bề mặt niêm mạc có các loạiồng bài xuất sau:2.1. Ống trung gian (ống Boll) Là những ống ngắn và nhỏ, tiếp với một hay một số ít những nang tuyến, nhận cácchất tiết từ nang tuyến đổ vào. Thành ống được lợp bởi biểu mô vuông đơn nằm trên màngđáy. Một số ống bài xuất trung gian họp lại thành ống lớn hơn gọi là ống vân.2.2. Ống vân (ống Fluger ) Ống này nối tiếp với ống Boll, có kích thước lớn hơn, lòng ống rộng hơn. Thành ốnglà biểu mô trụ đơn. Phần bào tương cực đáy có nhiều vân do mê đạo đáy và ty thể tạo nên.Các ống Fluger họp lại với nhau tạo thành những ống lớn hơn gọi là những ống bài xuất giantiểu thùy hoặc còn gọi là những ống bài xuất lớn. Ống trung gian và ống vân nằm trong tiểu thùy vì vậy còn gọi là ống bài xuất trongtiểu thùy.2.3. Ống bài xuất lớn (ống gian tiểu thùy) Thành ống là biểu mô vuông tầng hoặc trụ tầng . Những ống này họp lại tạo thànhống bài xuất cái dẫn nước bọt đổ trực tiếp vào khoang miệng. Thành ống bài xuất cái là biểumô trụ tầng, khi tới gần niêm mạc miệng chuyển thành biểu mô lát tầng không sừng hóa.3. Phân loại tuyếnö nước bọt Dựa vào nang chế tiết cấu tạo tuyến nước bọt, tuyến nước bọt được chia thành 3 loại: - Tuyến nước: Các nang chế ...