Bài giảng môn Địa chất lịch sử - GV. Hoàng Thị Kiều Oanh

Bài giảng môn Địa chất lịch sử do GV. Hoàng Thị Kiều Oanh biên soạn nhằm giúp các bạn biết được tổng quan về địa chất lịch sử; các khái niệm liên quan đến địa chất lịch sử; lịch sử phát triển vỏ trái đất. Với các bạn chuyên ngành Địa lý thì đây là tài liệu hữu ích.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng môn Địa chất lịch sử - GV. Hoàng Thị Kiều Oanh Địa chất lịch sử GV: Hoàng Thị Kiều Oanh – Đại học Sài Gòn MỤC LỤC 1 Địa chất lịch sử GV: Hoàng Thị Kiều Oanh – Đại học Sài Gòn CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ ĐỊA CHẤT LỊCH SỬ BÀI 1: MỤC ĐÍCH, NHIỆM VỤ CỦA ĐỊA CHẤT LỊCH SỬ 1.1. Mục đích, nhiệm vụ của địa sử học 1.1.1. Mục đích Địa chất lịch sử  lập lại toàn bộ  lịch sử  phát triển của Trái Đất về  mọi phương diện   kiến tạo, cổ  sinh vật và cổ  địa lí, giải thích và rút ra những qui luật phát triển của Trái  Đất cũng như vỏ Trái Đất.  Nghiên cứu Địa chất lịch sử có thể giúp cho việc tìm kiếm thăm dò các mỏ khoáng sản  quí hiếm.  Địa chất lịch sử giúp chúng ta có nhận thức đúng đắn về  sự  cấu tạo hiện đại của vỏ  Trái Đất và lập lại lịch sử phát triển của lớp vỏ Trái Đất tại các khu vực khác nhau trên  Trái Đất. 1.1.2. Nhiệm vụ 1.1.2.1. Xác định được tuổi của đá Việc xác định tuổi của đá là một trong những nhiệm vụ  chủ  yếu bởi vì chỉ  có thể  nghiên cứu lịch sử  phát triển của lớp vỏ  Trái Đất trên cơ  sở  đã lập lại được sự  hình  thành một cách liên tục các loại đá, phân biệt được tuổi của đá.Trước tiên chúng ta phải  xác định được tuổi của đá trầm tích và trình tự sắp xếp các lớp đá trầm tích.Từ  các tầng  đá trầm tích chúng ta có thể xác định được tuổi của đá magma và biến chất liên quan. Xác   định tuổi của đá bằng hai cách: cách 1 xác định tuổi tương đối dựa vào di tích hóa thạch  trong đá, cách 2 xác định tuổi tuyệt đối của đá bằng phương pháp phóng xạ.  1.1.2.2. Lập lại những điều kiện cổ địa lí tự nhiên trong quá khứ Đây là nhiệm vụ  tương đối khó khăn của Địa chất lịch sử  bởi vì trong quá trình thực  hiện nhiệm vụ này, nhà Địa chất lịch sử phải lập lại được những điều kiện cổ địa lý như  cổ địa mạo, cổ khí hậu – thủy văn, thành phần cổ sinh vật cổ từ qua các thời kỳ địa chất  xa xưa (các đại, kỉ). Kết quả nghiên cứu phải được thể  hiện trên các bản đồ  cổ  địa lý,  địa chất lịch sử phải sử dụng các kết quả nghiên cứu của nham trướng học, nghĩa là Địa   chất lịch sử nghiên cứu lập lại các hoàn cảnh cổ địa lí theo các đá và hóa thạch. Xác định  được hoàn cảnh tự nhiên trên vỏ trái đất trong các giai đoạn lịch sử khác nhau.Thông qua  việc nghiên cứu điều kiện hình thành các đá trầm tích, thành phần của đá, qui luật phân  bố… để xác lập lại sự phân bố trên biển và lục địa. 1.1.2.3. Lập lại vận động kiến tạo và lịch sử phát triển của cấu trúc lớp   vỏ Trái Đất Thực hiện nhiệm vụ này thuộc bộ  môn địa kiến tạo lịch sử, một ngành của khoa học  địa chất lịch sử bởi vì các đá trầm tích trong quá trình tạo thành được sắp xếp thành từng  2 Địa chất lịch sử GV: Hoàng Thị Kiều Oanh – Đại học Sài Gòn lớp, từng tầng theo tuổi từ già đến trẻ  hơn, nhưng do vận động kiến tạo gây ra làm cho   những lớp đá trầm tích đó bị phá hủy, vò nhàu, uốn nếp hoặc bị đứt gãy. Vì vậy, các nhà   địa kiến tạo lịch sử phải sử dụng phương pháp hiện tại quan sát địa hình các dạng phá   hủy thế nằm ban đầu của chúng. Trước đâu các nhà địa kiến tạo lịch sử thường dựa trên  cơ  sở  khoa học của thuyết địa máng đã giúp cho các nhà Địa chất lịch sử  lập lại vận   động kiến tạo và lịch sử phát triển cấu trúc vỏ Trái Đất một cách khoa học hơn, có tính  chất thuyết phục hơn theo quan điểm động. Xác định những giai đoạn phát triển của vỏ  trái đất.Muốn vậy, địa chất lịch sử  phải tổng kết tài liệu địa chất các khu vực trên địa   cầu trong nhiều giai đoạn khác nhau. 1.1.2.4. Lập lại cấu tạo và rút ra những qui luật phát triển của lớp vỏ  Trái Đất Đây là một trong những nhiệm vụ  quan trọng và khó khắn của địa chất lịch sử. Thực   hiện nhiệm vụ  này đòi hỏi có sự  giúp đỡ  phối hợp của các ngành khoa học khác nhau   như địa chất khu vực, địa vật lí, địa kiến tạo, cổ từ học, địa tầng học và các ngành khác   cung cấp tư liệu cơ sở khoa học cho Địa chất lịch sử. Vì vậy, Địa chất lịch sử phải xác   lập các giai đoạn phát triển của lớp vỏ  Trái Đất, lịch sử  và qui luật hình thành các cấu  trúc của nó. 1.2. Quan hệ giữa Địa chất lịch sử với các ngành khoa học khác 1.2.1. Quan hệ giữa Địa chất lịch sử với Sinh vật học Sinh vật học giúp cho Địa chất lịch sử  phục hồi lại lịch sử phát triển và tiến hóa của   giới sinh vật. Đặc biệt Địa chất lịch sử có mối quan hệ mật thiết với cổ sinh vật, bởi vì  cổ  sinh vật là ngành khoa học nghiên cứu các di tích động vật và thực vật bị  chôn vùi   trong các trầm tích dưới dạng hóa thạch .Nghiên cứu các di tích sinh vật cổ sẽ giúp cho  việc lập lại lịch sử phát triển thế giới hữu cơ và trên cơ sở đó xác định được tuổi của các   lớp đá.Hóa thạch là những dấu vết hoặc chứng tích còn sót lại của các loài động vật và  thực vật đã từng có mặt trong thiên nhiên. Chúng có kích thước từ  những bộ  xương  khổng lồ của loài khủng long cho đến những ...