Bài giảng môn Ngữ văn lớp 8 - Bài 9: Nói quá

Bài giảng môn Ngữ văn lớp 8 - Bài 9: Nói quá được biên soạn với mục tiêu nhằm giúp học sinh hiểu được khái niệm, tác dụng của biện pháp tu từ nói quá. Đồng thời biết phạm vi sử dụng của biện pháp tu từ nói quá; chú ý cách sử dụng trong thành ngữ, tục ngữ, ca dao;... Mời quý thầy cô và các em học sinh cùng tham khảo chi tiết nội dung bài giảng!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng môn Ngữ văn lớp 8 - Bài 9: Nói quáI/ Nói quá và tác dụng của nói quá 1/ Ví dụ (SGK/101) - chưa nằm đã sáng  đêm tháng năm rất ngắn - chưa cười đã tối  ngày tháng mười ngắn -> Nhấn mạnh sự khác biệt về thời gian của tháng 5 và tháng 10 âm lịch - thánh thót như mưa ruộng cày  mồ hôi ướt đẫm -> Nhấn mạnh sự vất vả của người nông dân trong việc đồng áng => Phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng  Nói quá So sánh hai cách nói Nói quá Nói bình thường…chưa nằm đã sáng đêm tháng năm rất ngắn…chưa cười đã tối ngày tháng mười rất ngắn…thánh thót như mưa ruộng cày mồ hôi ướt đẫm Cách nói quá hay hơn vì có tác dụng nhấn mạnh, gây ấn tượng và tăng sức biểu cảm.“ĐaulòngkẻởngườiđiLệrơithấmđá,tơchiarũtằm.”(TruyệnKiều)Cuộcchiatayrấtbuồnvàkhócnhiều.Nỗibuồnnhưthấmvàosựvật=>Phóngđạitínhchấtcủasựviệc.I/ Nói quá và tác dụng của nói quá 1/ Ví dụ (SGK/101) - chưa nằm đã sáng  đêm tháng năm rất ngắn - chưa cười đã tối  ngày tháng mười ngắn -> Nhấn mạnh sự khác biệt của thời gian - thánh thót như mưa ruộng cày  mồ hôi ướt đẫm -> Nhấn mạnh sự vất vả của người nông dân trong lao động => Phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng  Nói quá *Tác dụng: nhấn mạnh ý, gây ấn tượng và tăng sức biểu cảm. 2/ Ghi nhớ (sgk/102) THẾ CÓ GHÊ KHÔNG Hai anh nói khoác gặp nhau. Một anh nói: - Ðời tớ gặp rất nhiều chuyện nguy hiểm. Một lần tớ vào rừnggặp một con hổ dữ, tay không đánh nhau với nó hàng nửa ngày.Nhưng rồi cuối cùng tớ bị con hổ xé ra từng mảnh nhỏ. Thế cóghê không? Anh kia nói: - Chưa ghê bằng tớ. Một lần tớ gặp con trăn. Nó đớp được haichân tớ nuốt gần hết, tớ giang thẳng hai cánh tay ra ngáng lại.Nhưng đến phút cuối cùng, vừa đau vừa mỏi, tớ đành buôngxuôi hai tay cho nó nuốt tụt vào bụng, rồi gọi người làng ra cứu. ? Xác định chi tiết nói khoác trong truyện? So sánh sự giống nhau và khác nhau giữa nói quá và nói khoác? Nói khoác Nói quá- tay không đánh nhau vớinó hàng nửa ngày …thánh thót như mưa ruộng cày- bị con hổ xé ra từngmảnh nhỏ- Nó đớp được hai chân tớnuốt gần hết, tớ giangthẳng hai cánh tay rangáng lại.- vừa đau vừa mỏi, tớ đànhbuông xuôi hai tay cho nónuốt tụt vào bụng, rồi gọingười làng ra cứu. Giống nhau: Cùng nói quá sự thật; cùng phóng đại sự vật, hiện tượng. Khác nhau:Nói khoác: làm cho Nói quá: là phép tu từngười nghe tin vào phóng đại mức độ, tínhnhững điều không có chất của sự vật, hiệnthật  tạo ra sự khôi tượng nhằm nhấnhài hoặc chê bai. mạnh, gây ấn tượng, tăng giá trị biểu cảm, tạo độ tin cậy cao. BÀI TẬP NHANH Tìm chi tiết nói quá, nêu tác dụng? Gươm mài đá, đá núi cũng mòn Voi uống nước, nước sông phải cạn Đánh một trận, sạch không kình ngạc Đánh hai trận, tan tác chim muông ( Bình Ngô đại cáo – Nguyễn Trãi)  Nhấn mạnh, gây ấn tượng và làm tăng giá trị biểucảm về khí thế tiến công như vũ bão của nghĩa quânLam Sơn do Lê Lợi lãnh đạo trong cuộc kháng chiếnchống quân Minh xâm lược.II. Luyện tập: Bài tập 1 (sgk/102): Tìm biện pháp nói quá và giải thích ý nghĩa của chúng a. Bàn tay ta làm nên tất cả Có sức người sỏi đá cũng thành cơm. (Hoàng Trung Thông)  Nhấn mạnh sức mạnh của người lao động, có lao động là có thể làm ra tất cả => niềm tin vào bàn tay lao động. b. Anh cứ yên tâm, vết thương chỉ sướt da thôi. Từ giờ đến sáng em có thể đi lên đến tận trời được. (Nguyễn Minh Châu)  Rất khỏe, có thể đi khắp mọi nơi, không phải bận tâm. c. Cái cụ bá thét ra lửa ấy lại xử nhũn mời hắn vào nhà xơi nước. (Nam Cao)  Kẻ có quyền, hống hách, luôn quát mắng người khác nay lại mời hắn vào nhà uống nước.Bài tập 2 (sgk/102): Điền thành ngữ thích hợp vào chỗ trống bầm gan tím ruột chó ăn đá gà ăn sỏi nở từng khúc ruột ruột để ngoài da vắt chân lên cổa, Ở nơi ...................................thế này, cỏ không mọcnổi nữa là trồng rau, trồng cà.b, Nhìn thấy tội các của giặc, ai ai cũng ……………….c, Cô Nam tính tình xởi lởi, …………..…….....d, Lời khen của cô giáo làm cho nó ……………….e, Bọn giặc hoảng hồn ……………… . mà chạy.Bài tập 3 (sgk/102): Đặt câu với các thành ngữdùng biện pháp nói quá:a. nghiêng Cô ấy đẹp nghiêng nướ ...