Bài giảng môn thực vật rừng: Cây Rừng

Môn học thực vật rừng là môn học không chỉ nhậnbiết những loài thực vật rừng, mà còn tìm hiểu vềcác đặc tính sinh vật học và giá trị kinh tế củachúng.Cho đến nay, loài người đã nhận biết được hàngngàn loài thực vật. Tuy vậy, thực vật rừng vẫn cònlà một bí mật đối với nhiều người. Vì thế, việc tìmhiểu và sử dụng nguồn tài nguyên phong phú đó nhưthế nào cho thật hợp lý vẫn còn là một vấn đề suynghĩ của khoa học lâm nghiệp....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng môn thực vật rừng: Cây Rừng Môn HọcCây rừng Giới thiệu chương trình môn họcLý thuyếtBài mở đầu: (2 tiết)1. Khái niệm về môn học và đối tượng chính của môn Thực vật rừng2. Mục đích và nhiệm vụ của môn học Thực vật rừng3. Phương pháp nghiên cứu và học tập môn Thực vật rừngPhần I: Khái niệm về sinh thái và khu phân bố thực vật (2 tiết)1. Khái niệm về sinh thái học2. Khu vực phân bố của thực vậtPhần II: Khái niệm đơn vị phân loại và tên khoa học (3 tiết)1. Khái niệm về đơn vị phân loại thực vật bậc cao2. Sơ lược về tên khoa học của thực vật Giới thiệu chương trình môn họcPhần III: Cây rừng Việt Nam1.Ngành hạt trần: PINOPHYTA (4 tiết) (GYMNOSPERMAE) a)Phân ngành Tuế: CYCADICAE b)Phân ngành Thông: PINICAE2.Ngành thực vật hạt kín: AGNOLIOPHYTA (ANGIOSPERMAE) a)Phân lớp Ngọc lan: Magnoliidae (3 tiết) b)Phân lớp Kim mai: (3 tiết) Hamamelididae c)Phân lớp Sổ: (6 tiết) Dilleniidae d)Phân lớp Hoa hồng: (5 tiết) Rosidae e)Phân lớp Cúc: (3 tiết) Asteridae Giới thiệu chương trình môn học Thực Hành1. Phương pháp lập một khóa tra thực vật.2. Phương pháp thu hái và ép mẫu thực vật.3. Định danh cây rừng. Tài liệu tham khảo Văn Ký, 1993, “Giáo trình thực vật rừng” tủ sách Trường Đại học Nông1.Lêlâm, Thành phố Hồ Chí Minh.2.Nguyễn Tiến Bân, 1997, “Cẩm nang tra cứu và nhận biết các họ thực vậthạt kín ở Việt Nam”, tập 1 và 2, Nxb Khoa học và Kỹ thuật.3.Phạm Hoàng Hộ, 1972, “Cây cỏ Miền Nam Việt Nam”, Bộ Văn Hóa GiáoDục và Thanh Niên, Sài Gòn4.Phạm Hoàng Hộ, 2003, “Cây cỏ Việt Nam”, Nxb Trẻ, Thành phố Hồ ChíMinh.5.Trần Hợp và Nguyễn Bội Quỳnh, 1993, “Cây gỗ kinh tế”, Nxb Nông nghiệp,Thành phố Hồ Chí Minh.6.Võ Văn Chi, 1978, “Phân loại thực vật”, Nxb Đại học và THCN, Hà Nội.7.Võ Văn Chi,1982, “Thực tập phân loại học thực vật Thực vật bậc cao ”, NxbĐại học và THCN, Hà Nội8.Võ Văn Chi, 2004, “Từ điển thực vật thông dụng”, tập 1 và 2, Nxb Khoa Họcvà Kỹ Thuật.9.Vỏ Văn Chi và các cộng sự, 1982, “Từ điển thực vật học”, Nxb Khoa Học vàKỹ Thuật, Hà Nội. Bài mở đầu Khái niệm về môn thực vật rừng1.2. Mục đích nhiệm vụ của môn học1. Khái niệm về môn thực vật rừng học thực vật rừng là môn học không chỉ nhận Môn biết những loài thực vật rừng, mà còn tìm hiểu về các đặc tính sinh vật học và giá trị kinh tế của chúng. Cho đến nay, loài người đã nhận biết được hàng ngàn loài thực vật. Tuy vậy, thực vật rừng vẫn còn là một bí mật đối với nhiều người. Vì thế, việc tìm hiểu và sử dụng nguồn tài nguyên phong phú đó như thế nào cho thật hợp lý vẫn còn là một vấn đề suy nghĩ của khoa học lâm nghiệp.1. Khái niệm về môn thực vật rừng Thực vật rừng trên thế giới cũng như ở nước ta vô cùng phong phú và phức tạp. Tính phức tạp biểu hiện ở chỗ, thực vật có rất nhiều loài với muôn hình muôn vẻ về mặt hình thái, kích thướt, về dạng sống và tập tính sinh sống… Để dễ dàng nhận biết các loài cây, đồng thời góp phần phục vụ cho nghiên cứu và kinh doanh rừng, các nhà thực vật đã phân chia thực vật thành nhiều đơn vị khác nhau dựa trên mối quan hệ và sự tiến hóa của chúng. Đối tượng kinh doanh của ngành lâm nghiệp hiện nay chủ yếu là gỗ; trong đó những cây có giá trị kinh tế lớn về gỗ, về giấy sợi, về tính chất cải tạo đất, về dược liệu được đặc biệt chú ý… Và đó cũng là đối tượng chính của môn “Cây rừng Việt Nam”.1. Khái niệm về môn thực vật rừngĐể nhận biết, cây thân gỗ được chia làm 2 loại: cây gỗ và cây bụi.a. Cây gỗ bao gồm những cây thân gỗ, có thân thẳng và chiều cao dưới cành lớn, chúng được chia làm 3 loại phụ:- Cây gỗ lớn: H >20m, D> 45cm.- Cây gỗ nhỡ: H từ 10-20m, D từ 20-45cm.- Cây gỗ nhỏ: H< 10m, D 1. Khái niệm về môn thực vật rừngb. Cây bụi bao gồm những cây thân gỗ thấp, tỉacành thấp hay chiều cao dưới cành gần nhưkhông có. Chúng cũng được chia làm ba loạiphụ:- Cây bụi cao: H từ 4 - 6 m,- Cây bụi nhỡ: H từ 2 - 4m- Cây bụi nhỏ: H dưới 2m.2.Mục đích nhiệm vụ của môn học Mục đích chính của môn Thực vật rừng là nhận biết được những loài cây rừng có giá trị cao về kinh tế và đặc sản. Nhiệm vụ của môn Thực vật rừng là nghiên cứu những đặc điểm hình thái, sinh thái, một số quy luật về sinh thái học cá thể và sự phân bố của thực vật theo những điều kiện sống khác nhau. Vì thế, môn Cây rừng có mối quan hệ rất chặt chẽ với các môn học như hình thái giải phẩu thực vật, khí hậu – thủy văn, đất rừng, phân loại thực vật và sinh thái học thực vật…2.Mục đích nhiệm vụ của môn học Nhiều nhà khoa học lâm nghiệp cho rằng, môn Cây rừng vừa mang tính chất là môn cơ sở vừa là môn chuyên ngành. Trước đây, nhiều nhà lâm nghiệp cho rằng môn Cây rừng cũng phục vụ cho việc nghiên cứu về lâm học, còn các môn học khác không cần thiết phải biết cây rừng. Đó là một quan điểm không chính xác, thật vậy, điều tra và quy hoạch rừng, trồng rừng, quản lý – bảo vệ rừng… chỉ có thể được giải quyết tốt một khi nhà lâm nghiệp có được những kiến thức tốt về cây rừng. Ngày nay môn Cây rừng được coi trọng hơn, bởi vì nó không chỉ là một trong những môn cơ sở của lâm nghiệp, mà còn được xem như một chìa khóa giúp cho những ai muốn tìm hiểu về rừng. 3. Phương pháp nghiên cứu và học tập môn thực vật rừng Các phương pháp nghiên cứu về phân loại thực vật học. Các phương pháp nghiên cứu về sinh thái học, lâm sinh học. Trong thiên nhiê ...