Bài giảng môn Vật lý lớp 9 - Chủ đề 14: Tác dụng từ của nam châm và dòng điện

Bài giảng môn Vật lý lớp 9 - Chủ đề 14: Tác dụng từ của nam châm và dòng điện được biên soạn với mục tiêu nhằm giúp học sinh tìm hiểu về từ tính của nam châm; sự tương tác giữa hai nam châm; lực từ; từ trường;... Mời quý thầy cô và các em học sinh cùng tham khảo chi tiết nội dung bài giảng!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng môn Vật lý lớp 9 - Chủ đề 14: Tác dụng từ của nam châm và dòng điệnTrường thcsthành phố bến treVật lý 9 Gvbm: nguyễn thị thùy trangNamchâmđiệncóđặcđiểmgìgiốngvàkhácnamchâmvĩnhcửu?Từtrườngtồntạiởđâu?Làmthếnàođểnhậnbiếtđượctừtrường?Biễudiễntừtrườngbằnghìnhvẽnhưthếnào?Lựcđiệntừdotừtrườngtácdụnglêndòngđiệnchạyquadâydẫnthẳngcóđặcđiểmgì?Trongđiềukiệnnàothìxuấthiệndòngđiệncảmứng?Máyphátđiệnxoaychiềucócấutạovàhoạtđộngnhưthếnào?Vìsaoởđầuđườngdâytảiđiệnphảiđặtmáybiếnthế? Chủ đề: TÁC DỤNG TỪ CỦANAM CHÂM VÀ DÒNG ĐIỆNI.TỪ TÍNH CỦA NAM CHÂMII. TƯƠNG TÁC GIỮA HAI NAM CHÂM III.LỰC TỪ IV. TỪ TRƯỜNGHãy chọn câu trả lời đúng nhất Mỗi nam châm có 2 từ cực đó là A A cực Bắc và cực Nam B cực dương và cực âm C c ực Đô ng vàc ực TâyHãy chọn câu trả lời đúng nhất Nam châm có khả năng hút: A Nhôm, sắt, chì B Nhựa, cao su, sứ Vật liệu từ: niken, C Sắt,thép,niken,côban cooban,…Kể tên các loại nam châm trong hình sau? N S 2 3 Nam châm thẳng S 1 N S Kim nam châm Nam châm hình chữ UI.TỪ TÍNH CỦA NAM CHÂM Bắc1. Thí nghiệmC1: Đặt kim nam châm trêngiá thẳng đứng. Nam + Khi đã đứng cân bằng, kim + Khi đã đứng cân bằng, kim nam nam châm nằm dọc theo châm nằm dọc theo hướng Bắc - hướng nào? Nam+ Xoay cho kim nam châm lệch + Khi đã đứng cân bằng trở lại, kimkhỏi hướng vừa xác định, nam châm vẫn chỉ hướng Bắc -buông tay. Khi đã đứng cân Nambằng trở lại, kim nam châm cònchỉ hướng như lúc đầu nữakhông?I.TỪ TÍNH CỦA NAM CHÂM2. Kết luận  - Nam châm nào cũng có hai từ cực. - Bình thường, kim (hoặc thanh) nam châm tự do, khi đã đứng cânbằng luôn chỉ hướng Nam – Bắc - Cực luôn chỉ hướng Bắc gọi là cực Bắc (N), còn cực luôn chỉ hướngNam gọi là cực Nam (S)II. TƯƠNG TÁC GIỮA HAI NAM CHÂM1. Thí nghiệm S N N S S N S NII. TƯƠNG TÁC GIỮA HAI NAM CHÂM TÊNCÁCCỰCCỦANAM TƯƠNGTÁCGIỮAHAI CHÂM CỰC Thanhnamchâm Kimnamchâm Đẩynhau Hútnhau N N S S N S S N Nhậnxét Haicựccùngtên chung Haicựckháctên 2. Kết luận  Khi đặt hai nam châm gần nhau, các từ cực cùng tên đẩy nhau, các từ cực khác tên thì hút nhau.III. LỰC TỪ Lực tác dụng1. Thí nghiệm vào kim namKim nam châm châmlệch khỏi hướng Bắc - Nam Kim nam châm lệch đi chứng A tỏ điều gì?Bố trí thí nghiệm như hình 22.1 sao cho lúc công tắc mở dây dẫn ABsong song với kim nam châm đang đứng yênC2: Đóng công tắc K. Quan sát và cho biết có hiện tượng gì xảy ravới kim nam châm. Lúc đã cân bằng kim nam châm còn song songvới dây dẫn AB nữa không?III. LỰC TỪ1. Thí nghiệm2. Kết luận  Dòng điện qua dây dẫn thẳng hay dây dẫn có hình dạng bất kỳ đều gây ra tác dụng lực (lực từ) lên kim nam châm đặt gần nó. Ta nói dòng điện có tác dụng từ.IV. TỪ TRƯỜNG1. Thí nghiệm C3: Nhận xét hướng của kim nam châm khi đã trở lại vị trí cân bằng?C3: Nhận xét hướng của kim nam châm khi đã trở lại vị trí cân bằng? Kim nam châm luôn chỉ một hướng xác địnhIV. TỪ TRƯỜNG1. Thí nghiệmHiện tượng xảy ra đối với kim nam châm trong thí nghiệm trên chứngtỏ không gian xung quanh dòng điện, xung quanh nam châm có gì đặcbiệt?2. Kết luận:Không gian xung quanh nam châm, xung quanh dòng điện tồn tại mộttừ trường. Nam châm hoặc dòng điện đều có khả năng tác dụng lựctừ lên kim nam châm đặt gần nó.3. Cách nhận biết từ trường:Người ta dùng kim nam châm (gọi là nam châm thử) đê nhận biết từtrường.V. VẬN DỤNG C4: Xác định tên các từ cực của thanh nam châm trên hình 21.5 S NC5: Nếu có một kim nam châm thì em làm thế nào để phát hiện ratrong dây dẫn AB có dòng điện hay không?Đặt kim nam châm lại gần dây dẫn AB. Nếu kim nam châm lệch hỏihướng Nam - Bắc thì dây dẫn AB có dòng điện chạy qua. Hướng dẫn về nhà- Học thuộc ghi nhớ bài học- Hoàn thành C5, C6 – trang 62- Soạn chủ đề: từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua ...