Bài giảng môn Y HỌC CỔ TRUYỀN - Bài 6

Hoàng kỳ: 12g Đại táo: 12g Đương quy: 12g Khương hoạt: 12g Bạch thược: 12g Sinh khương: 12g Khương hoàng: 12g Hà thủ ô: 12g Tổng liều 15 thang, sắc uống ngày 1 thang. 4. Tư vấn phòng bệnh và điều trị .
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng môn Y HỌC CỔ TRUYỀN - Bài 6 Hoµng kú: 12g §¹i t¸o: 12g §¬ng quy: 12g Kh¬ng ho¹t: 12g B¹ch thîc: 12g Sinh kh¬ng: 12g Kh¬ng hoµng: 12g Hµ thñ «: 12g Tæng liÒu 15 thang, s¾c uèng ngµy 1 thang. 4. T vÊn phßng bÖnh vµ ®iÒu trÞ - Tr¸nh c¸c lo¹i h×nh lao ®éng, vËn ®éng g©y nguy c¬ sang chÊn, vi sang chÊn ®èt sèng cæ. - Thêng xuyªn xoa bãp vai g¸y vµ tËp c¸c ®éng t¸c cói, ngöa,nghiªng, quay ®Çu. - N©ng cao søc khoÎ b»ng luyÖn tËp thÓ dôc, thÓ thao, dìngsinh hµng ngµy. - §iÒu trÞ triÖt ®Ó khi míi bÞ lÇn ®Çu. T©m c¨n suy nhîc I. Môc tiªu 1. Tr×nh bµy ®îc nguyªn nh©n, c¬ chÕ sinh bÖnh cña t©m c¨n suy nhîc theo YHCT. 2. Tr×nh bµy ®îc héi chøng t©m c¨n suy nhîc theo YHH§ vµ c¸c thÓ t©m c¨n suy nhîc theo YHCT. 3. Lùa chän ®îc c¸c ph¬ng ph¸p ®iÒu trÞ thÝch hîp ba thÓ t©m c¨n suy nhîc theo YHCT. II. Néi dung 1. Kh¸i niÖm vÒ t©m c¨n suy nhîc theo YHH§ 1.1. §Þnh nghÜa Lµ mét héi chøng rèi lo¹n t©m thÓ biÓu hiÖn qua c¸c rèi lo¹nho¹t ®éng thÇn kinh cao cÊp vµ thÓ lùc, dÔ mÖt mái sau mét sù g¾ngsøc vÒ ho¹t ®éng trÝ ãc hoÆc thÓ lùc, kÌm theo c¸c c¶m gi¸c khãchÞu, rèi lo¹n t duy, mÊt ngñ, hay quªn, ®au ®Çu hoÆc ®au vµ coth¾t c¸c c¬, c¸u kØnh, lo ©u, ®Æc trng chñ yÕu lµ sù suy gi¶m ho¹t ®éngt duy vµ lao ®éng thÓ lùc. 1.2. DÞch tÔ häc T©m c¨n suy nhîc lµ bÖnh phæ biÕn ë ViÖt Nam vµ trªn thÕgiíi, ViÖt Nam 3 - 4% d©n sè, T©y ©u 5 -10% d©n sè. BÖnh xuÊt hiÖn nhiÒu ë ngêi lao ®éng trÝ ãc h¬n ngêi lao®éng ch©n tay, hay gÆp ë nam giíi nhiÒu h¬n n÷ giíi, thêng gÆp ëc¸c løa tuæi 20 - 45. 1.3. Nguyªn nh©n - Do c¸c nh©n tè g©y chÊn th¬ng t©m thÇn, t¸c ®éng kÐo dµitrªn ngêi bÖnh (Stress t©m lý) 110 - Do c¸c nh©n tè thóc ®Èy nh lo¹i h×nh thÇn kinh yÕu, ®iÒu kiÖnsèng vµ lµm viÖc cã nhiÒu nh©n tè kÝch thÝch cã h¹i, cã c¸c bÖnhviªm nhiÔm m¹n tÝnh, nhiÔm ®éc m¹n tÝnh, thiÕu dinh dìng kÐodµi, do kiÖt søc bëi lao ®éng hoÆc do mÊt ngñ trêng diÔn. 2. Nguyªn nh©n c¬ chÕ bÖnh sinh cña t©m c¨n suy nhîc theo YHCT: - BÖnh danh theo YHCT: Kinh quý, chÝnh xung, thÊt miªn, kiÖnvong. - Nguyªn nh©n g©y ra bÖnh lµ do chÊn th¬ng t©m lý kÐo dµi(rèi lo¹n t×nh chÝ) nh lo nghÜ c¨ng th¼ng thÇn kinh qu¸ ®é, hoÆc dolo¹i h×nh thÇn kinh yÕu (tiªn thiªn bÊt tóc) dÉn ®Õn sù rèi lo¹n ho¹t®éng c«ng n¨ng (tinh, khÝ, thÇn) cña c¸c t¹ng phñ ®Æc biÖt lµ T©m,Can, Tú, ThËn. 3. Héi chøng t©m c¨n suy nhîc 3.1. Héi chøng kÝch thÝch suy nhîc - BÖnh nh©n dÔ bÞ kÝch thÝch, bÊt cø mét kÝch thÝch nhá nµocòng lµm cho bÖnh nh©n khã chÞu, bùc tøc. - Ngêi bÖnh tá ra thiÕu nhÉn n¹i kh¶ n¨ng tËp trung chó ý kÐm,trÝ nhí gi¶m, hay g¾t gáng, bùc tøc, c¸c triÖu chøng nµy cµng ngµycµng râ. 3.2. Nhøc ®Çu BÖnh nh©n thêng ®au ®Çu, ©m Ø, ®au toµn bé hoÆc khu tró t¹ivïng tr¸n, ®Ønh hoÆc th¸i d¬ng. Cã thÓ ®au suèt ngµy hoÆc chØ métvµi giê, ®au t¨ng lªn mçi khi ph¶i lµm viÖc trÝ ãc hoÆc khi xóc ®éng,gi¶m khi tho¶i m¸i vµ ngñ tèt. 3.3. MÊt ngñ GiÊc ngñ kh«ng s©u, cã nhiÒu chiªm bao, cã ngêi n»m m·ikh«ng ngñ ®îc, cã ngêi chØ ngñ ®îc ®Õn nöa ®ªm råi kh«ng saongñ ®îc l¹i n÷a, ¸nh s¸ng, tiÕng ®éng ®Òu lµm cho bÖnh nh©n kÐmngñ. Ngoµi ra cßn kÌm theo c¸c triÖu chøng vÒ c¬ thÓ vµ thÇn kinh,t©m thÇn, c¸c rèi lo¹n thùc vËt néi t¹ng rÊt ®a d¹ng. C¸c triÖu chøngnµy kh«ng nhÊt thiÕt xuÊt hiÖn ®Çy ®ñ vµ cã møc ®é gièng nhau ë tÊtc¶ mäi bÖnh nh©n. Tuy nhiªn tÝnh chÊt cña nh÷ng triÖu chøng sÏquyÕt ®Þnh chÈn ®o¸n theo c¸c thÓ l©m sµng cña YHCT. 4. Nguyªn t¾c ®iÒu trÞ theo YHH§: kÕt hîp nhiÒu liÖu ph¸p 4.1. §iÒu trÞ b»ng liÖu ph¸p t©m lý - LiÖu ph¸p tËp tÝnh: sö dông ph¬ng ph¸p gi¶i c¶m øng cã hÖthèng dùa trªn lý thuyÕt ph¶n x¹ cã ®iÒu kiÖn (lo¹i bá Stress lÆp ®ilÆp l¹i vµ kÐo dµi). - LiÖu ph¸p nhËn thøc: ®iÒu chØnh t duy lµm cho bÖnh nh©ncã nhËn thøc ®óng, xö lý ®ãn nhËn c¸c Stress vµ thÝch nghi tèt h¬n. 111 - LiÖu ph¸p th gi·n: t¹o ra c¸c ®¸p øng sinh lý thuËn lîi choc¬ thÓ, th«ng dông lµ ph¬ng ph¸p luyÖn tËp tù sinh cña Schultz . 4.2. §iÒu trÞ b»ng thuèc - Thuèc t¸c ®éng vµo qu¸ tr×nh sinh häc cña Stress (kho¸ng vµvitamin) - Thuèc t¸c ®éng lªn thÇn kinh cao cÊp: gi¶i lo ©u, chèng trÇmc¶m - Thuèc ®iÒu trÞ hiÖu qu¶ cña Stress (chÑn, ®iÒu trÞ c¸c rèi lo¹nc¬ thÓ). 5. C¸c thÓ l©m sµng cña t©m c¨n suy nhîc theo YHCT : 5.1. Can vµ T©m khÝ uÊt kÕt (thÓ hng phÊn thÇn kinh t¨ng) - Héi chøng t©m c¨n suy nhîc - Héi chøng t©m can khÝ uÊt kÕt : §au ®Çu tõng c¬n, ®au d÷ déi,®au c¨ng nh m¹ch ®Ëp, thêng ®au vïng ®Ønh hoÆc hai bªn th¸id¬ng (can vµ ®ëm kinh) ngêi bÖnh tinh thÇn uÊt ...