Bài giảng Ngữ văn 6 bài 22: Buổi học cuối cùng

An phông xơ Đô đê, là tác giả của nhiều tập truyện ngắn nổi tiếng. "Buổi học cuối cùng" được trích trong tác phẩm "Chuyện kể ngày thứ hai", đã thể hiện lòng yêu nước trong một biểu hiện cụ thể là tình yêu tiếng nói của dân tộc và biết kính trọng thầy cô giáo của mình. Hy vọng đây sẽ là bộ tài liệu tham khảo hữu ích cho quý thầy cô và các em học sinh.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Ngữ văn 6 bài 22: Buổi học cuối cùngBài giảng văn học lớp 6BUỔI HỌCCUỐI CÙNG An- phông- xơ Đô- đê-Anphông-xơ Đô-đê(1840-1897), nhàvăn Pháp, tác giảcủa nhiều tập truyệnngắn nổi tiếng. Truyện buổi họccuối cùng lấy bối cảnh từmột biến cố lịch sử. Saucuộc chiến tranh Pháp –Phổ năm 1870-1871,nước Pháp thua trận, haivùng An-dát và Lo-rengiáp biên giới với Phổ bịnhập vào nước Phổ.Truyện viết về buổi họccuối cùng bằng tiếngPháp ở một trường làngthuộc vùng An-dát.ĐỌC: “Tôi bước qua ghế dàivà ngồi ngay xuống trướcbàn mình. Chỉ đến lúc ấy, đãhơi hoàn hồn, tôi mới nhậnra thầy giáo chúng tôi mặcchiếc áo rơ-đanh-gốt màuxanh lục, diềm lá sen gấpnếp mịn và đội cái mũ trònbằng lụa đen thêu mà thầychỉ dùng vào những hôm cóthanh tra hoặc phát phầnthưởng”... Ôi! Tai họa lớn của xứ An-dát chúng ta là bao giờ cũng hoãn việc học đến ngày mai. Giờ những kẻ kia có quyền bảo chúng ta rằng: “Thế nào! Các người tự nhận là dân Pháp, vậy mà các người chẳng biết đọc, biết viết tiếng của các người!...”. Dù thế nào, thì Phrăng tội nghiệp của thầy ạ, con vẫn chưa phải là người đáng tội nhất! Mà tất cả chúng ta ai cũng có phần đáng tự chê trách....Thế rồi từ điều này sang điều khác, thầy Ha-men nói với chúng tôi về tiếng Pháp, bảo rằng đó là ngôn ngữ hay nhất thế giới, trong sáng nhất, vững vàng nhất: Phải giữ lấy nó trong chúng ta và đừng bao giờ quên lãng nó, bởi vì khi một dân tộc rơi vào vòng nô lệ, chừng nào họ vẫn giữ vững tiếng nói của mình thì chẳng khác gì nắm được chìa khóa chốn lao tù...Bỗng đồng hồ nhà thờ điểm mười hai giờ, rồi đếnchuông cầu nguyện buổi trưa. Cùng lúc đó, tiếngkèn của bọn lính phổ đi tập về vang lên ngoài cửasổ... Thầy Ha-men đứng dậy trên bục, người táinhợt. Chưa bao giờ tôi cảm thấy thầy lớn lao đếnthế.- Các bạn, thầy nói, hỡi các bạn, tôi...tôi...Nhưng cái gì đó khiến thầy nghẹn ngào, khôngnói được hết câu.Thầy bèn quay về phía bảng, cầm một hòn phấnvà dằn mạnh hết sức, thầy cố viết thật to: “ NƯỚC PHÁP MUÔN NĂM”Rồi thầy đứng đó, đầu dựa vào tường và chẳngnói, giơ tay ra hiệu cho chúng tôi : “ Kết thúc rồi... Đi đi thôi!”.Khi một dân tộc rơi vàovòng nô lệ, chừng nàohọ vẫn giữ vững tiếngnói của mình thì chẳngkhác gì nắm được chìakhóa chốn lao tù...Ý nghĩa tư tưởng của truyện: Phải biết yêu quý, giữ gìn và học tập để nắm vững tiếng nói của dân tộc mình, nhất là khi đất nước rơi vào vòng nô lệ, bởi tiếng nói không chỉ là tài sản quý báu của dân tộc mà còn là phương tiện quan trọng để đấu tranh giành lại độc lập, tự do.Nhà thơ Xuân Diệu nói về Tiếng Việt:“ Học quốc văn, nói rộng ra là học văn học Việt Nam, viết bằng Tiếng Việt trong sáng, giàu đẹp. Yêu quốc văn, yêu văn Việt thì tâm hồn ta thêm dạt dào sức sống, sức cảm xúc...Văn học là tâm hồn của một dân tộc”Nhà thơ R. Gam- da- tốp nói về tiếng Nga: Mơ hồ thấm từng âm thanh tiếng mẹ Tôi bỗng tỉnh ra. Tới giây phút lạ lùng Tôi chợt hiểu, người chữa tôi khỏi bệnh Chẳng thể là ai, ngoài tiếng mẹ thân thương Những tiếng khác dành cho dân tộc khác Cũng sẽ khiến cho lành bệnh bao người Tôi chỉ biết nếu tiếng tôi biến mất Thì tôi sẵn sàng nhắm mắt buông xuôiNhững đặc sắc nổi bật về nghệ thuật của truyện: - Cách kể chuyện từ ngôi thứ nhất với vai kể là một học sinh có mặt trong buổi học. - Miêu tả nhân vật qua ý nghĩ, tâm trạng (chú bé Phrăng) và qua ngoại hình, cử chỉ, lời nói, hành động (thầy Ha-men). - Ngôn ngữ tự nhiên với giọng kể chân thành và xúc động: sử dụng nhiều câu biểu cảm, nhiều từ cảm thán, phép so sánh, có những lời và hình ảnh mang ý nghĩa ẩn dụGhi nhớ: - Qua câu chuyện buổi học cuối cùng bằng tiếng Pháp ở vùng An-dát bi quân Phổ chiếm đóng và hình ảnh cảm động của thầy Ha-men, truyện đã thể hiện lòng yêu nước trong một biểu hiện cụ thể là tình yêu tiếng nói của dân tộc và nêu chân lý: “Khi một dân tộc rơi vào vòng nô lệ, chừng nào họ vẫn giữ vững tiếng nói của mình thì chẳng khác gì nắm được chìa khóa chốn lao tù...” - Truyện đã xây dựng thành công nhân vật thầy giáo ha-men và chú bé Phrăng qua miêu tả ngoại hình, cử chỉ, lời nói và tâm trạng của họ.Tóm tắt chuyện “Buổi học cuối cùng”Chuyện kể về buổi học tiếng Pháp cuối cùng ở vùng An-dátqua lời kể của cậu học trò Phrăng.Sáng hôm ấy cậu bé Phrăng đến lớp hơi muộn và ngạcnhiên khi thấy lớp học có vẻ khác thường. Và sau đó cậuthực sự choáng váng vì biết đó là buổi học tiếng Pháp cuốicùng. Cậu thấy tiếc nuối, ân hận vì lâu nay đã bỏ phí thờigian, đã trốn học đi chơi và ngay sáng nay cậu cũng phảiđấu tranh mãi mới quyết định đến trường. Trong buổi họccuối cùng đó, không khí thật trang nghiêm. Thầy Ha-men đãnói những điều sâu sắc về tiếng Pháp, đã giảng bài say sưacho đến khi đồng hồ điểm 12 giờ. Kết thúc buổi học thầynghẹn ngào không nói thành lời, thầy cố viết thật to lênbảng: NƯỚC PHÁP MUÔN NĂM!MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ NHÀ VĂN ...