Bài giảng Ngữ văn lớp 10: Chiến thắng Mtao-Mxây trích Đăm Săn- Sử thi Tây Nguyên

Bài giảng tóm tắt sử thi Đăm săn, đoạn trích Chiến thắng Mtao Mxây, diễn biến cuộc đọ sức giữa Mtao-Mxay và Đăm Săn, hình tượng Đăm Săn trong tiệc ăn mừng chiến thắng... Mời các bạn cùng tham khảo bài giảng để nắm chi tiết nội dung.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Ngữ văn lớp 10: Chiến thắng Mtao-Mxây trích Đăm Săn- Sử thi Tây Nguyên HOẠTĐỘNGKHỞIĐỘNG ĐUA VOINHÀ GIÀ LÀNGRÔNGNgôi nhà của người Ê ĐêMỘT TÙ TRƯỞNG NGƯỜI Ê ĐÊTrích Đăm Săn- sử thi Tây Nguyên1.Vài nét về sử thi - Khái niệm(SGK trang 17) - Phân loại:Có 2 loại sử thi: + Sử thi thần thoại: Đẻ đất đẻ nước (Mường) + Sử thi anh hùng: Đăm Săn, Xing Nhã, Khinh Dú(Ê đê)… +Sử thi Đăm Săn: là tác phẩm tiêu biểu cho loạisử thi anh hùng Tây Nguyên. - Hình thức diễn xướng: một người kể – hát(thường là các già bản) một mình vừa kể vừa diễntất cả các vai bằng các giọng điệu khác nhau bênbếp lửa nhà rông.2. Tóm tắt sử thi Đăm săn:+ Về làm chồng 2 chị em Hơ Nhị và Hơ Bhị, Đăm Săn trở thành tù trưởng giàu mạnh.+ Đăm Săn đánh các tù trưởng khác đến cướp vợ mình, chiến thắng và trở nên giàu mạnh hơn.+ Chặt cây thần, 2 vợ chết, Đăm Săn lên trời nhờ trời cứu sống vợ.+ Đăm Săn lại lên hỏi con gái của Trời – nữ thần Mặt Trời làm vợ và bị từ chối.+ Trên đường trở về, Đăm Săn bị chết ngập trong rừng sáp đen.+ Hồn Đăm Săn biến thành con ruồi đầu thai vào chị gái sinh ra Đăm Săn cháu tiếp nối sự nghiệp cậu mình. 3. Đoạn trích : Chiến thắng Mtao Mxâya) Vị trí đoạn trích: Nằm ở đoạn giữa tác phẩm, viết về đề tài chiến tranh.b) Tóm tắt:- Đăm Săn khiêu chiến và Mtao Mxây đáp lại.- Mtao Mxây múa khiên vụng về.- Đăm Săn đâm trúng nhưng áo của Mtao Mxây không thủng.- Được ông Trời bày kế và giết được kẻ thù. Đăm Săn chiến thắng, thu phục nô lệ và mở tiệc ăn mừng.c) Đại ý: Miêu tả cuộc đọ sức giữa Đăm Săn và Mtao Mxây. Đăm Săn đã chiến thắng, thu phục tôi tớ của kẻ thù, mở tiệc ăn mừng, thể hiện niềm tự hào.II.Đọc–Hiểuvănbản1.Nguyênnhânxảyracuộcchiến: MtaoMxâycướpvợcủaĐămSăn. Đểbảovệdanhdựcủabảnthânvàbộ tộc,giữgìnhạnhphúcgiađình,ĐămSăn đãchiếnđấuđánhlạikẻthù.Thểhiệntinhthầnthượngvõcủangười anhhùng. THẢOLUẬNNHÓMNêudiễnbiếnvàkếtquảcuộc chiếngiữaĐămSănvàMtao NHÓM Mxây? HIỆP 1 1 2 2 3 3 4 4 2. Diễn biến cuộc đọ sức giữa Mtao-Mxay và Đăm Săn  Hiệp một : Đăm Săn Mtao MxâyKhiêu khích để Mxây  Bị khiêu khích, quá tự tin múa trước. vào bản thân. Đứng im bình tĩnh,  Múa khiên như trò chơi, thản nhiên, mỉa mai kẻ khiên “kêu lạch xạch như thù. quả mướp khô”,khoe khoang, khoát lát. Chủ động, tự tin, biết  Kém cỏi, tự cao tự đại, người biết ta. không tự biết mình.  Hiệp hai, ba Đăm Săn Mtao Mxây Đăm Săn múa trước vừa  Bỏ chạy, bước cao bước khoẻ, vừa đẹp: “vượt đồi thấp, chém trượt khoeo chân tranh, đồi lồ ô, chạy vun kẻ thù, chỉ trúng cái chão cột vút qua phía đông, phía trâu  xuống sức tây”. Đớp được miếng trầu   Nhờ Hơ Nhị quăng miếng càng mạnh, múa càng đẹp trầu nhưng không đớp được hơn. Đâm vào người Mtao Mxây nhưng không thủng. Thấm mệt, vừa chạy, vừa ngủ.   Yếu sức, hèn hạ Nhanh nhẹn, mạnh hơn hẳn kẻ thù  Hiệp bốn Được ông Trời mách bảo  Giáp sắt trở thành vô (dùng chày mòn ném vào dụng vì chày mòn đâm vành tai kẻ thù). vào vành tai (chỗ hiểm). Làm theo:  Tháo chạy, cùng đường,+ Đuổi Mtao Mxây quanh ngã lăn quay ra đất. chuồng lợn, phá tan  Giả đối cầu xin tha mạng chuồng lợn, chuồng trâu, (làm lễ cầu phúc cho dồn Mtao Mxây ngã lăn thêm một trâu, một voi). quay ra đất.  Bị giết chết.+ Hỏi tội cướp vợ, giết chết Mxây, chặt đầu bêu ngoài đường.  Chiến thắng, xứng đáng là một anh hùng.  Thất bại thảm hại. Sự can thiệp của miếng trầu thần linh, chiếc chày thần linh có ý nghĩa gì?Biểu trưng cho sự giúp đỡ của cộng đồng để Đăm Săn thực hiện ý nguyện: cứu vợ, chiến thắng một tù trưởng để làm giàu cho buôn làng mình.2.HìnhtượngĐămSăntrongtiệcănmừngchiếnthắng a.CuộcđốithoạigiữaĐămSănvớitôitớ, dânlàngMtaoMxây *Balầnđốithoại: Nhịp1:chỉrõvàomộtnhà Nhịp2:chỉrõvàotấtcảcác nhà. Nhịp3:gõvàomỗinhàtrong làng. DânlàngMtaoMxâytình nguyện,nểtrọng,kínhphục theoĐămSăn2.HìnhtượngĐămSăntrongtiệcănmừngchiếnthắngb.QuangcảnhĐămSănănmừngchiếnthắng: DânlàngTâyNguyênđôngnhư hội,tưngbừngtrongniềmvui chiếnthắng… NhàĐămSănđôngnghẹtkhách, tôitớchậtníchcảnhà…chàng mởtiệcănuốnglinhđình,thịt lợn,thịttr ...